۲٬۴۲۲
ویرایش
کاربر:Khosro/صفحه تمرین NOINDEX: تفاوت میان نسخهها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Alireza k h (بحث | مشارکتها) (ویراستاری نهایی مقاله قبل از انتشار) برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
Alireza k h (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
'''میرزای شیرازی'''، با نام کامل سید محمدحسن حسینی شیرازی، (متولد ۱۵ جمادیالاولی ۱۲۳۰ هـ. ق، شیراز - درگذشته ۲۴ شعبان ۱۳۱۲ هـ. ق، عراق، سامرا) یکی از برجستهترین مراجع تقلید شیعه در قرن نوزدهم میلادی بود که نقش محوری در تحولات سیاسی و مذهبی ایران ایفا کرد. | '''میرزای شیرازی'''، با نام کامل سید محمدحسن حسینی شیرازی، (متولد ۱۵ جمادیالاولی ۱۲۳۰ هـ. ق، شیراز - درگذشته ۲۴ شعبان ۱۳۱۲ هـ. ق، عراق، سامرا) یکی از برجستهترین مراجع تقلید شیعه در قرن نوزدهم میلادی بود که نقش محوری در تحولات سیاسی و مذهبی ایران ایفا کرد. | ||
او در کودکی پدر خود را از دست داد، اما تحت سرپرستی داییاش، مجدالاشراف، قرار گرفت و از هوش سرشاری برخوردار بود. تحصیلات مقدماتی را در شیراز آغاز کرد و در دوازده سالگی به فراگیری فقه پرداخت. در هجده سالگی به اصفهان مهاجرت کرد و نزد | او در کودکی پدر خود را از دست داد، اما تحت سرپرستی داییاش، مجدالاشراف، قرار گرفت و از هوش سرشاری برخوردار بود. تحصیلات مقدماتی را در شیراز آغاز کرد و در دوازده سالگی به فراگیری فقه پرداخت. در هجده سالگی به اصفهان مهاجرت کرد و نزد محمدتقی اصفهانی و حسن بیدآبادی تحصیل کرد و پیش از بیست سالگی اجازه اجتهاد دریافت نمود. | ||
پس از ده سال اقامت در اصفهان، در سال ۱۲۵۹ ه. ق، به عتبات عالیات رفت و در نجف از درس | پس از ده سال اقامت در اصفهان، در سال ۱۲۵۹ ه. ق، به عتبات عالیات رفت و در نجف از درس محمد حسن نجفی و مرتضی انصاری بهره برد. پس از درگذشت انصاری در سال ۱۲۸۱ ه. ق، با اصرار شاگردان برجسته، مرجعیت عام شیعیان را پذیرفت و به مدت سی سال در این مقام ماند. | ||
میرزای شیرازی در سال ۱۲۹۱ ه. ق، به سامرا مهاجرت کرد. وی فعالیتهای اجتماعی گستردهای داشت، از جمله تعمیر حرم امامین عسکریین، ساخت مدرسه، پل، حمام و رسیدگی به محرومان. | میرزای شیرازی در سال ۱۲۹۱ ه. ق، به سامرا مهاجرت کرد. وی فعالیتهای اجتماعی گستردهای داشت، از جمله تعمیر حرم امامین عسکریین، ساخت مدرسه، پل، حمام و رسیدگی به محرومان. | ||
میرزای شیرازی علاقهمند به شعر و ادب بود و فضایل اخلاقی همچون تواضع، سعه صدر و رفتار پدرانه با شاگردان را دارا بود. شاگردان برجستهای چون [[آخوند ملا محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]]، | میرزای شیرازی علاقهمند به شعر و ادب بود و فضایل اخلاقی همچون تواضع، سعه صدر و رفتار پدرانه با شاگردان را دارا بود. شاگردان برجستهای چون [[آخوند ملا محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]]، محمد کاظم یزدی، میرزا محمد تقی شیرازی تربیت کرد. آثار متعددی از او برجای ماندهاست. | ||
مهمترین اقدام سیاسی وی صدور فتوای [[جنبش تنباکو|تحریم تنباکو]] در سال ۱۳۰۸ هجری قمری بود که علیه قرارداد استعماری انگلیس با [[ناصرالدین شاه]] صادر شد. این فتوا، که استعمال تنباکو را محاربه با امام زمان دانست، منجر به قیام سراسری در شهرهایی چون شیراز، تبریز، اصفهان و تهران گردید و سرانجام شاه را وادار به لغو امتیاز کرد. | مهمترین اقدام سیاسی وی صدور فتوای [[جنبش تنباکو|تحریم تنباکو]] در سال ۱۳۰۸ هجری قمری بود که علیه قرارداد استعماری انگلیس با [[ناصرالدین شاه]] صادر شد. این فتوا، که استعمال تنباکو را محاربه با امام زمان دانست، منجر به قیام سراسری در شهرهایی چون شیراز، تبریز، اصفهان و تهران گردید و سرانجام شاه را وادار به لغو امتیاز کرد. | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
== زندگی اولیه و تحصیلات == | == زندگی اولیه و تحصیلات == | ||
محمدحسن حسینی شیرازی، معروف به میرزای شیرازی یا میرزای بزرگ، در صبح روز ۱۵ جمادیالاولی سال ۱۲۳۰ هجری قمری در شیراز چشم به جهان گشود. پدرش، سید محمود خوشنویس، در طفولیت میرزا درگذشت. سرپرستی او را داییاش، سید میرزا حسین موسوی معروف به مجدالاشراف، بر عهده گرفت. از کودکی هوش و استعداد سرشاری نشان داد و داییاش برنامهای خاص برای تربیت وی تدارک دید، از جمله استخدام آموزگاری خوشنویس با حقوق ماهانه ده تومان برای آموزش نوشتاری. | |||
میرزای شیرازی از چهار سالگی به مکتبخانه رفت و ظرف دو سال قرآن و کتابهای ادبیات فارسی را فرا گرفت. از شش سالگی صرف و نحو عربی را آغاز کرد و در هشت سالگی مطالعات مقدماتی را به پایان رساند. سپس تحت تعلیم میرزا ابراهیم شیرازی، به آیات قرآن، احادیث و هنر خطابه پرداخت. در هشت سالگی، به درخواست معلم، پس از نماز در مسجد وکیل شیراز بر منبر رفت و بخشی از کتاب اخلاقی ابوابالجنان را از حفظ خواند. | میرزای شیرازی از چهار سالگی به مکتبخانه رفت و ظرف دو سال قرآن و کتابهای ادبیات فارسی را فرا گرفت. از شش سالگی صرف و نحو عربی را آغاز کرد و در هشت سالگی مطالعات مقدماتی را به پایان رساند. سپس تحت تعلیم میرزا ابراهیم شیرازی، به آیات قرآن، احادیث و هنر خطابه پرداخت. در هشت سالگی، به درخواست معلم، پس از نماز در مسجد وکیل شیراز بر منبر رفت و بخشی از کتاب اخلاقی ابوابالجنان را از حفظ خواند. | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
=== تحصیلات در شیراز و اصفهان === | === تحصیلات در شیراز و اصفهان === | ||
میرزای شیرازی تحصیلات مقدماتی را در شیراز آغاز کرد و در دوازده سالگی فقه و اصول را نزد | میرزای شیرازی تحصیلات مقدماتی را در شیراز آغاز کرد و در دوازده سالگی فقه و اصول را نزد محمدتقی شیرازی، فرا گرفت. در هجده سالگی، به توصیه استاد، به اصفهان مهاجرت کرد و در مدرسه صدر ساکن شد و از کسانی چون محمدتقی اصفهانی، حسن بیدآبادی (مدرس) و محمد ابراهیم کرباسی بهره برد. آموزش خصوصی نیز نزد شیخ محمدتقی فرا گرفت و پس از مرگ وی در پایان ۱۲۴۸ هجری قمری، به درس بیدآبادی پیوست و پیش از بیست سالگی اجازه اجتهاد دریافت کرد. ده سال در اصفهان ماند و اجازه دوم اجتهاد را نیز کسب نمود. | ||
در این دوره، با دخترعمویش ازدواج کرد و صاحب دختری و پسری به نام علی شد. همسر اولش در سال ۱۳۰۳ هجری قمری درگذشت و از همسر دوم صاحب پسر و دختری گردید.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> | در این دوره، با دخترعمویش ازدواج کرد و صاحب دختری و پسری به نام علی شد. همسر اولش در سال ۱۳۰۳ هجری قمری درگذشت و از همسر دوم صاحب پسر و دختری گردید.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
== آثار علمی و فقهی == | == آثار علمی و فقهی == | ||
میرزای شیرازی با وجود مسئولیت سنگین مرجعیت و امور اجتماعی، | میرزای شیرازی با وجود مسئولیت سنگین مرجعیت و امور اجتماعی، تألیفاتی از خود بر جای گذاشت که بیشتر آنها در اصول فقه و فقه استدلالی است: | ||
* حاشیه جامع بر کتاب «مصباح الفقاهة» | * حاشیه جامع بر کتاب «مصباح الفقاهة» انصاری (در باب طهارت) | ||
* رساله عملیه «ذخیرةالعباد فی یومالمعاد» که تا زمان حیاتش بارها چاپ شد | * رساله عملیه «ذخیرةالعباد فی یومالمعاد» که تا زمان حیاتش بارها چاپ شد | ||
* رساله فیالرضاع (مسئله رضاع و احکام آن) | * رساله فیالرضاع (مسئله رضاع و احکام آن) | ||
* حاشیه بر رساله «نجاةالعباد» | * حاشیه بر رساله «نجاةالعباد» مرتضی انصاری | ||
* تقریرات درس اصول | * تقریرات درس اصول مرتضی انصاری (دو جلد، به قلم شاگردانش ثبت شده) | ||
* رساله در قاعده «لا ضرر و لا حرج» | * رساله در قاعده «لا ضرر و لا حرج» | ||
* رساله در مسئله «تقلید میت» | * رساله در مسئله «تقلید میت» | ||