پروین اعتصامی: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''پروین اعتصامی''' (۲۵ اسفند ۱۲۸۵ - ۱۵ فروردین ۱۳۲۰) با نام اصلی رخشنده اعتصامی...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۴: خط ۵۴:


== اشعار معروف ==
== اشعار معروف ==
  آفريده هاي ذهنِ زايندۀ پروين، در مناظره ها, روشن تر, چهرۀ خود را نشان مي دهند. در مناظره هاي شعري او، «اميد و نوميدي»، «بلبل و مور»، «برف و بوستان»، «پايه و ديوار»، «تير و كمان»، «ديدن و ناديدن»، «حقيقت و مجاز»، «ديوانه و زنجير»، «ذرّه و خفّاش»، «سپيد و سياه»، «كرباس و الماس»، «كوه و كاه»، «گرگ و سگ»، «گرگ و شبان»، «گل و خار»، «گل و شبنم» و... با هم سخن مي گويند.
آفريده هاي ذهنِ زايندۀ پروين، در مناظره ها, روشن تر, چهرۀ خود را نشان مي دهند. در مناظره هاي شعري او، «اميد و نوميدي»، «بلبل و مور»، «برف و بوستان»، «پايه و ديوار»، «تير و كمان»، «ديدن و ناديدن»، «حقيقت و مجاز»، «ديوانه و زنجير»، «ذرّه و خفّاش»، «سپيد و سياه»، «كرباس و الماس»، «كوه و كاه»، «گرگ و سگ»، «گرگ و شبان»، «گل و خار»، «گل و شبنم» و... با هم سخن مي گويند.
برخی از اشعار معروف او عبارتند از : اشک یتیم، ،سفر اشک، متاع جوانی،ای مرغک،  مور و سلیمان، آرزوی پرواز،پندونصیحت،وقت برگریزان، صاعقه ما ستم اغنیاست،دزدوقاضی ،شکایت پیرزن، عنکبوت، صاف و دردشرط نیکنامی ،  
برخی از اشعار معروف او عبارتند از : اشک یتیم، ،سفر اشک، متاع جوانی،ای مرغک،  مور و سلیمان، آرزوی پرواز،پندونصیحت،وقت برگریزان، صاعقه ما ستم اغنیاست،دزدوقاضی ،شکایت پیرزن، عنکبوت، صاف و دردشرط نیکنامی ،  
 
اشک یتیم
اشک یتیم


{{شعر}}
روزی گذشت پادشهی از گذرگهی                                  فریاد شوق بر سر هر کوی و بام خاست
روزی گذشت پادشهی از گذرگهی                                  فریاد شوق بر سر هر کوی و بام خاست


خط ۶۶: خط ۶۸:
نزدیک رفت پیرزنی گوژپشت و گفت:                                این اشک دیده من و خون دل شماست
نزدیک رفت پیرزنی گوژپشت و گفت:                                این اشک دیده من و خون دل شماست


ما را به رخت و چوب شبانی فریفته است                          این گرگ سالهاست که با گله آشناست
ما را به رخت و چوب شبانی فریفته است                          این گرگ سالهاست که با گله آشناست{{پایان شعر}}


  پروين فلاكت و درماندگي فرودستان را ابدي نمي داند. به باور او، وقتي مشعل مقاومت به اهتزاز درآيد, رنج وستم نیز  پایان میابد
پروين فلاكت و درماندگي فرودستان را ابدي نمي داند. به باور او، وقتي مشعل مقاومت به اهتزاز درآيد, رنج وستم نیز  پایان میابد


  «ز قيد بندگي اين بستگان شوند آزاد                              اگر به شوق رهايي زنند بال و پري
«ز قيد بندگي اين بستگان شوند آزاد                              اگر به شوق رهايي زنند بال و پري


  يتيم و پيرزن اين قدر خون دل نخورند                                  اگر به خانة غارتگري فتد شرري
يتيم و پيرزن اين قدر خون دل نخورند                                  اگر به خانة غارتگري فتد شرري


    به حكم ناحق هر سِفله خلق را نكشند                            اگر ز قتل پدر پرسشي كند پسري
به حكم ناحق هر سِفله خلق را نكشند                            اگر ز قتل پدر پرسشي كند پسري


    درخت جور و ستم هيچ برگ و بار نداشت                          اگر كه دست مجازات ميزدش تبري
درخت جور و ستم هيچ برگ و بار نداشت                          اگر كه دست مجازات ميزدش تبري


    اگر كه بدمنشي را كشند بر سر دار                                  به جاي او ننشيند به زور ازو بتري».
اگر كه بدمنشي را كشند بر سر دار                                  به جاي او ننشيند به زور ازو بتري».


  به باور پروين, باید دست به دست هم دادو بي شک و تردید  پاي به ميدان نهاد.  
به باور پروين, باید دست به دست هم دادو بي شک و تردید  پاي به ميدان نهاد.  


    «هزار كوه گرت سدّ راه شوند, برو                                    هزار ره گرت از پا درافكنند, مايست».
«هزار كوه گرت سدّ راه شوند, برو                                    هزار ره گرت از پا درافكنند, مايست».


  پروين به رنجبرهاي پاي در بند یک راه نشان میدهد : نبرد, بي واهمه و هراس:
پروين به رنجبرهاي پاي در بند یک راه نشان میدهد : نبرد, بي واهمه و هراس:


  «تا به كي جان كندن اندر آفتاب, اي رنجبر؟                          ريختن از بهر نان از چهره آب, اي رنجبر؟
«تا به كي جان كندن اندر آفتاب, اي رنجبر؟                          ريختن از بهر نان از چهره آب, اي رنجبر؟


    از حقوق پايمال خويشتن كن پرسشي                              چند مي ترسي ز هر خان و جناب, اي رنجبر؟
از حقوق پايمال خويشتن كن پرسشي                              چند مي ترسي ز هر خان و جناب, اي رنجبر؟


    جمله آنان را كه چون زالو مكندت خون بريز                          وندر آن خون دست و پايي كن خَضاب, اي رنجبر»!
جمله آنان را كه چون زالو مكندت خون بريز                          وندر آن خون دست و پايي كن خَضاب, اي رنجبر»!


پروين در شعر «شكايت پيرزن» از زبان پيرزنی بر شاه مي تازد كه از  آتش فساد او به جز آه براي مردم نمانده است:
پروين در شعر «شكايت پيرزن» از زبان پيرزنی بر شاه مي تازد كه از  آتش فساد او به جز آه براي مردم نمانده است:


    سنگيني خَراج به ما عرصه تنگ كرد                                      گندم تراست, حاصل ما غير كاه نيست
سنگيني خَراج به ما عرصه تنگ كرد                                      گندم تراست, حاصل ما غير كاه نيست


  در دامن تو ديده جز آلودگي نديد                                            بر عيبهاي روشن خويشت نگاه نيست
در دامن تو ديده جز آلودگي نديد                                            بر عيبهاي روشن خويشت نگاه نيست


    ويرانه شد ز ظلم تو هر مسكن و دهي                                  يغماگر است چون تو كسي, پادشاه نيست».
ويرانه شد ز ظلم تو هر مسكن و دهي                                  يغماگر است چون تو كسي, پادشاه نيست».


مناظره «دزدوقاضی»  
مناظره «دزدوقاضی»  


    گفت: هان برگوي شغل خويشتن                                        گفت: هستم همچو قاضي, راهزن  
گفت: هان برگوي شغل خويشتن                                        گفت: هستم همچو قاضي, راهزن  


    گفت: آن زَرها كه بُردستي كجاست؟                                    گفت: در هَميانِ تَلبيس شماست  
گفت: آن زَرها كه بُردستي كجاست؟                                    گفت: در هَميانِ تَلبيس شماست  


    گفت: پيش كيست آن روشن نگين؟                                      گفت: بيرون آر دست از آستين  
گفت: پيش كيست آن روشن نگين؟                                      گفت: بيرون آر دست از آستين  


    دزديِ پنهان و پيدا كارِ توست                                                مالِ دزدي, جمله, در انبار توست  
دزديِ پنهان و پيدا كارِ توست                                                مالِ دزدي, جمله, در انبار توست  


    حَد به گردن داري و حد ميزني                                            گر يكي بايد زدن, صد ميزني  
حَد به گردن داري و حد ميزني                                            گر يكي بايد زدن, صد ميزني  


  مي زنم گر من ره خلق اي رفيق                                              در ره شرعي تو قُطّاع الطّريق  
مي زنم گر من ره خلق اي رفيق                                              در ره شرعي تو قُطّاع الطّريق  


    مي برم من جامۀ درويشِ عور                                                تو ربا و رشوه ميگيري به زور  
مي برم من جامۀ درويشِ عور                                                تو ربا و رشوه ميگيري به زور  


    دست من بستي براي يك گليم                                              خود گرفتي خانه از دست يتيم   
دست من بستي براي يك گليم                                              خود گرفتي خانه از دست يتيم   


    دزدِ زَر بستند و دزدِ دين رهيد                                                  شِحنه، ما را ديد و قاضي را نديد  
دزدِ زَر بستند و دزدِ دين رهيد                                                  شِحنه، ما را ديد و قاضي را نديد  


      چيره دستان مي ربايند آن  چه هست                                      ميبُرند آن گه ز دزدِ كاه, دست  
چيره دستان مي ربايند آن  چه هست                                      ميبُرند آن گه ز دزدِ كاه, دست  


    دزد اگر شب, گرمِ يغماكردن است                                            دزديِ  حُكّام  روز  روشن است  
دزد اگر شب, گرمِ يغماكردن است                                            دزديِ  حُكّام  روز  روشن است  


    حاجب اَر ما را ز راه راست برد                                                  ديو, قاضي را به هر جا خواست برد».<ref>[https://hambastegimeli.com/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D9%88%D9%8A%DA%98%D9%87/%D9%87%D9%86%D8%B1-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D8%AA/49044-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D8%B9%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%DB%8C%D8%A7%D8% مناظره های شعری (به یاد پروین اعتصامی)]  سایت همبستگی </ref><ref>[http://setare.com/fa/news/11655/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1-%D9%BE%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%85%DB%8C مجموعه اشعار پروین اعتصامی] </ref><ref>[http://mohamadaliobedi.blogfa.com/post/991/%D8%A7%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1-%D9%BE%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%85%DB%8C اشعار پروین اعتصامی] </ref>  
حاجب اَر ما را ز راه راست برد                                                  ديو, قاضي را به هر جا خواست برد».<ref>[https://hambastegimeli.com/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D9%88%D9%8A%DA%98%D9%87/%D9%87%D9%86%D8%B1-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D8%AA/49044-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D8%B9%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%DB%8C%D8%A7%D8% مناظره های شعری (به یاد پروین اعتصامی)]  سایت همبستگی </ref><ref>[http://setare.com/fa/news/11655/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1-%D9%BE%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%85%DB%8C مجموعه اشعار پروین اعتصامی] </ref><ref>[http://mohamadaliobedi.blogfa.com/post/991/%D8%A7%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1-%D9%BE%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%85%DB%8C اشعار پروین اعتصامی] </ref>  


== مضامین و محتوای اشعار ==
== مضامین و محتوای اشعار ==