۲۳۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
* به بازرسان آژانس (IAEA) اجازه دسترسی گستردهتری، برای نظارت بر تأسیسات هستهای بدهد. | * به بازرسان آژانس (IAEA) اجازه دسترسی گستردهتری، برای نظارت بر تأسیسات هستهای بدهد. | ||
در مقابل، تحریمهای هستهای لغو شد. اما خروج یکجانبه آمریکا از برجام در دولت ترامپ در سال ۲۰۱۸، و متقابلاً کاهش تعهدات ایران از سال ۲۰۱۹، این توافق را تضعیف کرد.<ref>[https://www.cfr.org/backgrounder/what-iran-nuclear-deal What Is the Iran Nuclear Deal]</ref> <ref>[https://www.congress.gov/crs-product/IF12106 Iran and Nuclear Weapons Production]</ref> | در مقابل، تحریمهای هستهای لغو شد. اما خروج یکجانبه آمریکا از برجام در دولت ترامپ در سال ۲۰۱۸، و متقابلاً کاهش تعهدات ایران از سال ۲۰۱۹، این توافق را تضعیف کرد.<ref>[https://www.cfr.org/backgrounder/what-iran-nuclear-deal What Is the Iran Nuclear Deal]</ref> <ref>[https://www.congress.gov/crs-product/IF12106 Iran and Nuclear Weapons Production]</ref><ref>[https://www.iiss.org/de-DE/publications/strategic-comments/2024/11/irans-weakened-position-and-the-status-of-its-nuclear-option/ Iran’s weakened position and the status of its nuclear option]</ref> | ||
D | D | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا، دلایل خروج یکجانبه آمریکا از برجام را منقضی شدن «مفاد غروب» اعلام کرد. ترامپ معتقد بود که این مفاد مشکل هستهای شدن رژیم را به تأخیر میاندازد و بعد از این دوره، ایران میتواند آزادانه برنامه هستهای خود را گسترش بدهد. تیم ترامپ و مشاورانش مثل جان بولتون و مایک پمپئو، نیز براین باور بودند که این زمانبندی به ایران اجازه میدهد که در آینده به آستانه تسلیحات هستهای برسد و بدون اینکه راهحل دائمی وجود داشته باشد. | دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا، دلایل خروج یکجانبه آمریکا از برجام را منقضی شدن «مفاد غروب» اعلام کرد. ترامپ معتقد بود که این مفاد مشکل هستهای شدن رژیم را به تأخیر میاندازد و بعد از این دوره، ایران میتواند آزادانه برنامه هستهای خود را گسترش بدهد. تیم ترامپ و مشاورانش مثل جان بولتون و مایک پمپئو، نیز براین باور بودند که این زمانبندی به ایران اجازه میدهد که در آینده به آستانه تسلیحات هستهای برسد و بدون اینکه راهحل دائمی وجود داشته باشد. | ||
آنها برعدم پوشش برنامه موشکی (مانند موشک سجیل و خرمشهر با برد بیش از ۲٬۰۰۰ کیلومتر بهعنوان تهدید مستقیم اسرائیل و متحدان خلیج فارس) و فعالیتهای منطقهای رژیم و حمایت و پشتیبانی از [[نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی]] (مانند حمایت از[[حزبالله لبنان|حزبالله]]، [[جنبش حماس|حماس]]، [[شبه نظامیان حوثی|حوثیها]] و [[نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی|شبهنظامیان شیعه در عراق]]) در برجام ، انتقاد داشتند و ترامپ آن را، بدترین توافق تاریخ، نامید. از نکات دیگری که باعث خروج آمریکا از برجام شد، می توان به فشار لابیهای ضدایرانی و متحدان منطقهای آمریکا و همچنین وعدههای انتخاباتی تیم ترامپ در مقابل تیم باراک اوباما و همچنین سیاست فشارحداکثری، بهعنوان راهی برای فلج کردن اقتصادی رژیم ایران و مجبور کردن آن به یک توافق جدید با شروط سختتر، اشاره نمود. | آنها برعدم پوشش برنامه موشکی (مانند موشک سجیل و خرمشهر با برد بیش از ۲٬۰۰۰ کیلومتر بهعنوان تهدید مستقیم اسرائیل و متحدان خلیج فارس) و فعالیتهای منطقهای رژیم و حمایت و پشتیبانی از [[نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی]] (مانند حمایت از[[حزبالله لبنان|حزبالله]]، [[جنبش حماس|حماس]]، [[شبه نظامیان حوثی|حوثیها]] و [[نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی|شبهنظامیان شیعه در عراق]]) در برجام ، انتقاد داشتند و ترامپ آن را، بدترین توافق تاریخ، نامید. از نکات دیگری که باعث خروج آمریکا از برجام شد، می توان به فشار لابیهای ضدایرانی و متحدان منطقهای آمریکا و همچنین وعدههای انتخاباتی تیم ترامپ در مقابل تیم باراک اوباما و همچنین سیاست فشارحداکثری، بهعنوان راهی برای فلج کردن اقتصادی رژیم ایران و مجبور کردن آن به یک توافق جدید با شروط سختتر، اشاره نمود.<ref>[https://www.academia.edu/120783649/The_Iran_Nuclear_Deal_A_Definitive_Guide_The_Iran_Nuclear_Deal_A_Definitive_Guide_Lead_Author_and_Editor_Acknowledgments The Iran Nuclear Deal A Definitive Guide The Iran Nuclear Deal A Definitive Guide Lead Author and Editor Acknowledgments]</ref> | ||
اما حامیان برجام بر این باورند که محدودیتهای برجام به منظور اعتمادسازی طراحی شدهاند و با خروج آمریکا از برجام و غنی سازی ۶۰ درصدی ایران، این مفاد به یک نقطه ضعف تبدیل شده است. | اما حامیان برجام بر این باورند که محدودیتهای برجام به منظور اعتمادسازی طراحی شدهاند و با خروج آمریکا از برجام و غنی سازی ۶۰ درصدی ایران، این مفاد به یک نقطه ضعف تبدیل شده است. | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
* '''سطح غنیسازی''': تا سال ۲۰۳۱ (۱۵ سال پس از اجرا) ایران متعهد شد، غنیسازی اورانیوم را به ۳٫۶۷ درصد محدود کند. بعد از این دوره، هیچ سقف مشخصی برای غنیسازی وجود ندارد. | * '''سطح غنیسازی''': تا سال ۲۰۳۱ (۱۵ سال پس از اجرا) ایران متعهد شد، غنیسازی اورانیوم را به ۳٫۶۷ درصد محدود کند. بعد از این دوره، هیچ سقف مشخصی برای غنیسازی وجود ندارد. | ||
* '''ذخایر اورانیوم غنیشده''': محدودیت ۳۰۰ کیلوگرمی تا سال ۲۰۳۱، اعمال میشود و پس از آن، ایران میتواند ذخایرش را بدون محدودیت، افزایش بدهد. | * '''ذخایر اورانیوم غنیشده''': محدودیت ۳۰۰ کیلوگرمی تا سال ۲۰۳۱، اعمال میشود و پس از آن، ایران میتواند ذخایرش را بدون محدودیت، افزایش بدهد. | ||
* '''نظارت و بازرسی''': پروتکل الحاقی که بازرسیهای سرزده را ممکن می سازد، تا سال ۲۰۴۰، (۲۵ سال) به صورت داوطلبانه اجرا میشود، اما بعد از آن، ایران میتواند از اجرای آن انصراف بدهد، مگر اینکه بهطور دائم آن را تصویب کند. E | * '''نظارت و بازرسی''': پروتکل الحاقی که بازرسیهای سرزده را ممکن می سازد، تا سال ۲۰۴۰، (۲۵ سال) به صورت داوطلبانه اجرا میشود، اما بعد از آن، ایران میتواند از اجرای آن انصراف بدهد، مگر اینکه بهطور دائم آن را تصویب کند.<ref>[https://www.belfercenter.org/publication/iran-nuclear-deal-definitive-guide The Iran Nuclear Deal: A Definitive Guide]</ref> E | ||
==== تحریمها و تأثیرات اقتصادی ==== | ==== تحریمها و تأثیرات اقتصادی ==== | ||
ویرایش