۸٬۸۵۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
(اصلاح املا، اصلاح سجاوندی، اصلاح ارقام) برچسب: برگرداندهشده |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|وسط|بندانگشتی|887x887پیکسل]]نجفقلی خان صمصامالسلطنه | [[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|وسط|بندانگشتی|887x887پیکسل]] | ||
``` | |||
{{جعبه اطلاعات سیاستمدار | |||
| نام = نجفقلی خان صمصامالسلطنه | |||
| تصویر = صمصامالسلطنه؛1.jpg | |||
| شرح تصویر = نجفقلی خان صمصامالسلطنه، ایلخان بختیاری و نخستوزیر ایران | |||
| نام کامل = نجفقلی خان بختیاری صمصامالسلطنه | |||
| زادروز = ۱۲۳۳ خورشیدی | |||
| شهر تولد = نامعلوم | |||
| کشور تولد = ایران | |||
| تاریخ مرگ = ۱۳۰۸ خورشیدی | |||
| شهر مرگ = اصفهان | |||
| کشور مرگ = ایران | |||
| خویشاوندان سرشناس = حسینقلی خان ایلخانی (پدر)، سردار اسعد بختیاری (برادر) | |||
| تحصیلات = علوم نظامی و سیاسی در تهران و فرنگ | |||
| دین = اسلام (شیعه) | |||
| سمت = نخستوزیر ایران (۱۲۸۹–۱۲۹۰ و ۱۲۹۷ ش)، ایلخان بختیاری | |||
| پستهای قبلی = نماینده ایل بختیاری در دربار قاجار | |||
| فعالیتها = رهبری قیامهای بختیاری در انقلاب مشروطیت، فتح تهران (۱۲۸۸ ش) | |||
}} | |||
``` | |||
'''نجفقلی خان صمصامالسلطنه بختیاری'''، (سال ۱۲۳۳ ش، چغاخور، چهارمحال و بختیاری – درگذشته ۱۳۰۹ ش) یکی از برجستهترین چهرههای سیاسی و نظامی ایران در [[جنبش مشروطه ایران|دوره مشروطیت]] بود که بهعنوان ایلخان بختیاری و دو دوره نخستوزیر (۱۲۸۹–۱۲۹۰ و ۱۲۹۷ ش) نقشی کلیدی در تاریخ معاصر ایران ایفا کرد. او در خانوادهای بانفوذ از ایل بختیاری، بهعنوان فرزند حسینقلی خان ایلخانی، متولد شد و تحصیلاتش را در تهران و فرنگ در زمینه علوم نظامی و سیاسی گذراند. این آموزشها او را برای رهبری ایل و ورود به سیاست آماده کرد. صمصامالسلطنه در اواخر دوره [[ناصرالدین شاه]] با دربار قاجار ارتباط برقرار کرد و بهعنوان نماینده بختیاریها، نفوذ ایلی را تقویت نمود. در دوره [[استبداد صغیر]] (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، او با سازماندهی نیروهای بختیاری در اصفهان و همکاری با مشروطهخواهان، مانند [[ستارخان]] و جنگلیها، به قیام علیه [[محمد علی شاه|محمدعلی شاه]] پیوست. نقش او در فتح تهران (۲۵ تیر ۱۲۸۸ ش) به خلع محمدعلی شاه و تاجگذاری [[احمد شاه]] منجر شد و مشروطیت را احیا کرد. صمصامالسلطنه در دوره اول نخستوزیری اصلاحات مالی و قضایی را پیش برد و نشان شیر و خورشید دریافت کرد، اما در دوره دوم با بحرانهای اقتصادی جنگ جهانی اول و اتهامات وابستگی به انگلیس مواجه شد. صمصامالسلطنه با مدیریت ایل بختیاری، این ایل را به یک نیروی ملی تبدیل کرد و آگاهی سیاسی منطقه را ارتقا داد، هرچند اختلافات با دیگر مشروطهخواهان چالشهایی ایجاد کرد. او پس از کنارهگیری از قدرت در سال ۱۲۹۷ ش به مناطق بختیاری بازگشت، اما در سال ۱۳۰۹ ش، در اصفهان به قتل رسید، که برخیها آن را به توطئههای سیاسی مرتبط میدانند. نقدهای مثبت او را به دلیل نقش در مشروطه و تقویت بختیاریها ستایش میکنند، اما انتقادات به ناکامیهای مدیریتی و اتهامات وابستگی به خارجیها اشاره دارند. صمصامالسلطنه با تأثیر بر سیاست و فرهنگ سیاسی ایران، بهویژه از طریق پیوند منافع ایلی و ملی، شخصیتی ماندگار در تاریخ ایران است.<ref name=":0">[https://www.bartarinha.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D9%85%DB%8C-30/70520-%D8%B9%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%AA-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA-%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%B1%DB%8C-%D8%AD%D8%B1%D9%81 عاقبت نخست وزیری که لُری حرف میزد - برترینها]</ref><ref name=":1">[http://pajoohe.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%8C-%D9%86%D8%AC%D9%81%D9%82%D9%84%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86-%D8%B5%D9%85%D8%B5%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%87__a-45339.aspx بختیاری، نجفقلی خان صمصام السلطنه - پژوهه]</ref><ref name=":2">[https://www.edub.ir/education/view/20141:%D9%86%D9%82%D8%B4+%D9%86%D8%AC%D9%81%D9%82%D9%84%DB%8C+%D8%B5%D9%85%D8%B5%D8%A7%D9%85+%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%87+%D8%AF%D8%B1+%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8+%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%DB%8C%D8%AA نقش نجفقلی صمصام السلطنه در انقلاب مشروطیت - بانک مقالات ایران]</ref><ref name=":3">[https://rch.ac.ir/article/Details/6052 بختیاری نجفقلی صمصام السلطنه - دانشنامه جهان اسلام]</ref><ref name=":4">کتاب «تاریخ مشروطه ایران»، احمد کسروی</ref><ref name=":5">کتاب «انقلاب مشروطه ایران»، عباس میرزا معزالسلطنه</ref> | |||
== زندگی اولیه و پیشینه == | == زندگی اولیه و پیشینه == | ||
خط ۵۵: | خط ۷۶: | ||
میراث صمصامالسلطنه در تاریخ ایران به نقش او در ارتقای جایگاه بختیاریها و تأثیر بر سیاست مشروطه بازمیگردد. برخیها او را نمادی از اتحاد منافع ایلی و ملی میدانند. با این حال، اتهامات وابستگی به خارجیها و ناکامی در دوره دوم نخستوزیری، تصویری پیچیده از او ارائه میدهد. مرگ تراژیک او نشاندهنده چالشهای سیاسی آن دوره بود. صمصامالسلطنه بهعنوان چهرهای ماندگار، بر تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران اثر گذاشت.<ref name=":0" /><ref name=":3" /> | میراث صمصامالسلطنه در تاریخ ایران به نقش او در ارتقای جایگاه بختیاریها و تأثیر بر سیاست مشروطه بازمیگردد. برخیها او را نمادی از اتحاد منافع ایلی و ملی میدانند. با این حال، اتهامات وابستگی به خارجیها و ناکامی در دوره دوم نخستوزیری، تصویری پیچیده از او ارائه میدهد. مرگ تراژیک او نشاندهنده چالشهای سیاسی آن دوره بود. صمصامالسلطنه بهعنوان چهرهای ماندگار، بر تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران اثر گذاشت.<ref name=":0" /><ref name=":3" /> | ||
== منابع | == منابع == |
ویرایش