صفحهٔ اصلی
آشنایی با دانشنامه - آشنایی با اصول ویرایش - کارهای قابل انجام - سیاستها و رهنمودها - فهرست الفبایی مقالهها - نسخهی تلفن همراه
|
ویرایش آشنایی با ایرانپدیاویکی
ایرانپدیا دانشنامهی اپوزیسیون ایران است؛ دانشنامهای مستند برای ایرانیانی که میخواهند روایت بدون سانسور و دقیق تاریخ صدسالهی ایران -بهویژه در چهل سال اخیر- را بدانند.
ایرانپدیا در ۱۵ شهریور ۱۳۹۶ فعالیت خود را آغاز کرد و هماکنون (۱۴ آذر ۱۴۰۴ خورشیدی) ۲٬۲۵۶ نوشتار دارد. مقالههای این دانشنامه باید بیطرفانه و با استناد به منابع معتبر و بدون لحن تبلیغی و بدون پایمال کردن حق نشر دیگران باشند. مطالب ایرانپدیا همواره در حال تکمیل و بازتکمیل، ویرایش و بازویرایش است. ویرایش نوشتار برگزیده
 مطلب برگزیدهآلودگی هوا در ایران، یکی از مرگبارترین بحرانهای زیستمحیطی و بهداشتی جهان است که سالانه جان بیش از ۵۰ هزار نفر را میگیرد و میلیونها نفر را با بیماریهای تنفسی، قلبی، سرطان و کاهش بهرهوری نیروی کار مواجه میکند. این پدیده ناشی از ذرات معلق (PM2.5 و PM10)، گازهای سمی، سوختهای فسیلی غیراستاندارد، ناوگان حملونقل فرسوده، مازوتسوزی در نیروگاهها، صنایع سنگین، رشد بیرویه شهرنشینی، خشک شدن تالابها و تغییرات اقلیمی است. در پاییز ۱۴۰۴ این بحران به سطح فاجعه رسید: تهران برای ۱۸ روز متوالی در وضعیت قرمز (AQI میانگین ۱۶۴) قرار گرفت و تنها ۶ روز هوای پاک در کل سال داشت؛ ۱۴ شهر خوزستان (از جمله کارون با AQI ۲۱۶)، اصفهان (۱۸۶)، اراک (۱۵۴)، کرج (۱۵۳)، سمنان (۱۵۲) و چندین کلانشهر دیگر در وضعیت ناسالم تا خطرناک بودند. مازوت پرگوگرد (۳۰٬۰۰۰ ppm گوگرد، ۷ برابر استاندارد جهانی)، بنزین پتروشیمیایی سرطانزا، موتورسیکلتهای کاربراتوری (۲۰ درصد آلودگی تهران) و وارونگی دما عوامل اصلی بودند. قانون هوای پاک ۱۳۹۶ با ۲۲ بند ضعیف عملاً اجرا نشده است. پیامدها: مرگومیر روزانه تهران ۲۰ درصد افزایش یافت (از ۱۸۰ به ۲۲۰ نفر)، بیش از ۵۸٬۰۰۰ مرگ زودرس کشوری در ۱۴۰۳ (بیشتر در ۱۴۰۴)، ذخایر خون بحرانی، تعطیلی گسترده مدارس و ادارات، خسارت اقتصادی سالانه به ۲۳ میلیارد دلار (۵.۳٪ تولید ناخالص داخلی) میرسد؛ شامل هزینههای درمان، کاهش بهرهوری نیروی کار، تعطیلی مدارس و ادارات در چندین استان و خسارتهای روانی و اجتماعی. این بحران، بیش از هر چیز، نماد شکست حکمرانی جمهوری اسلامی است که حتی در برابر مرگ هر ۱۷ دقیقه یک شهروند، به جای اقدام واقعی به «توسل به دعا» بسنده میکند. ویرایش نوشتارهای برگزیده
 نوشتارهای جدید هفته
ماندلا مشهورترین چهره مبارزه ضد آپارتاید است که بیشتر ۲۷ سال زندان خود را، در جزیره روبن سپری کرد، رژیم آپارتاید و استعمارگران حامی این رژیم، نلسون ماندلا و کنگره ملی آفریقا را کمونیست و تروریست میدانستند. مبارزه مسلحانه بخشی جداییناپذیر از مبارزه ضد آپارتاید بود. نلسون ماندلا پس از آزادی از زندان در سال ۱۹۹۰، سیاست صلحطلبی را در پیش گرفت و با این کار موجب تسهیل انتقال آفریقای جنوبی به سوی دموکراسی شد. نلسون ماندلا در طی ۴ دهه اخیر عمر خود جوایز متعددی را دریافت کرد، برخی مردم آفریقای جنوبی به نشانه احترام وی را مخولو (پدربزرگ) صدا میزنند. ماندلا را در آفریقای جنوبی اغلب تحت عنوان مادیبا میشناسند، این عنوان افتخاری را بزرگان خاندان ماندلا به وی دادهاند. وی بنیانگذار بنیاد ریشسفیدان میباشد. نلسون ماندلا، سرانجام در روز پنجشنبه ۵ دسامبر ۲۰۱۳ (۱۴ آذر ۱۳۹۲) در شهر ژوهانسبورگ در آفریقای جنوبی در سن ۹۵ سالگی درگذشت.
منوچهر طاهرزاده، (زاده ۱۳ دی ۱۳۳۱، کرمانشاه - درگذشته ۱۵ آذر ۱۳۸۲، کرمانشاه) آهنگساز، خواننده سبک پاپ و نوازنده ویلون و سهتار بود. وی در گروههای مختلف موسیقی کردی، سنتی و پاپ فعالیت کرد. پدرش یدالله طاهرزاده از اساتید برجسته تار بود که در تربیت فرزندان خود بسیار مؤثر بود. منوچهر طاهرزاده از کودکی آموزش موسیقی را آغاز کرد و در یازده سالگی به عنوان بهترین خواننده و نوازندهی خردسال مقام اول کشوری را در اردوهای موسیقی آن زمان کسب کرد. منوچهر طاهرزاده به زودی در خوانندگی به شهرت قابل توجهی به دست آورد و ترانههای او بسیار مورد استقبال قرار گرفت. او در مجموع بیش از ۳۰۰ اثر از خود به جا گذاشت. منوچهر طاهرزاده پس از انقلاب ضدسلطنتی با اساتیدی چون محمد شمس ترانههایی با مضامین میهنپرستی و در ستایش شهدای راه آزادی خواند که از جمله میتوان از ترانه «پاییز»، «کوچ» و «شرافت» نام برد. منوچهر طاهرزاده پس از انقلاب از مخالفان جمهوری اسلامی بود و مدتی را نیز در زندان در شرایطی بسیار دشوار به سر برد. برادر او حمیدرضا طاهرزاده از نوازندگان ممتاز تار ایران، عضو شورای ملی مقاومت ایران است.
|
