آذر
| << | آذر | >> | ||||
| ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
| ۱ | ۲ | |||||
| ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ |
| ۱۰ | ۱۱ | ۱۲ | ۱۳ | ۱۴ | ۱۵ | ۱۶ |
| ۱۷ | ۱۸ | ۱۹ | ۲۰ | ۲۱ | ۲۲ | ۲۳ |
| ۲۴ | ۲۵ | ۲۶ | ۲۷ | ۲۸ | ۲۹ | ۳۰ |
| ۱۴۰۳ خورشیدی | ||||||
آذر ، نهمین ماه سال خورشیدی است و همواره ۳۰ روز دارد و از روز ۲۴۷م سال آغاز شده و در روز ۲۷۶م سال پایان می‌یابد. آذر سومین و آخرین ماه فصل پاییز است. برج فلکی آذرماه برج قوس ♐(کمان) است.
در گاه‌شماری رسمی ایران نام این ماه از نام ماه نهم گاه‌شماری اوستایی نو برگرفته شده‌است. در گاه‌شماری [زرتشتی] نهمین روز هر برج نیز آذر نام دارد و در آذرروز از آذرماه، جشن آذرگان برگزار می‌شود. ایزد این ماه ایزدآذر است.
ایزدآذر، در اسطوره‌های ایرانی و زرتشتی، ایزد نگاهبان آتش و فروزه اهورامزدا است برای همین گاه جایگاه او را در شمار امشاسپندان نیز آورده‌اند و او را پسر اهورامزدا دانسته‌اند.
واژه‌شناسی
واژهٔ آذر به‌معنای آتش و در اوستایی آتَر (ātar) و 'آدُر (ĀDUR) و در پارسی میانه آدُر (ĀDUR یا ādar) است. واژهٔ آتَش (ātaš) که در پارسی میانه آتَخش (ātaxš) بوده، برگرفته از این واژه است.[۱]
آذر در زبان و گاه شماری دیگر
در گاه شماری میلادی این ماه با شروع ماه نوامبر آغاز می‌شود و در تقویم شمسی افغانستان قوس نامیده می‌شود.
رویدادها
مناسبت‌ها
- روز انارام، جشن میانه سال، جشن شب یلدا یا شب چله: انقلاب زمستانی و جشن زایش خورشید است، ایرانیان در این شب با فراهم آوردن خوراکی‌های گوناگون تا بامداد به انتظار دیدار نخستین پرتوهای خورشید بیدار می‌نشسته‌اند.
- روز پژوهش
نامگذاری‌ها
- روز بسیج مستضعفان
- روز نیروی دریایی
- روز بزرگداشت شیخ مفید.
- روز مجلس.
- روز جهانی معلولان.
- روز بیمه.
- روز هوانیروز
- روز دانشجو.
- روز جهانی حقوق بشر.
- روز پژوهش. روز مادر پیش از انقلاب ۱۳۵۷.
- روز حمل و نقل.
- روز وحدت حوزه و دانشگاه.
زادروزها
- ۱۳۳۶ - ایرج بسطامی خواننده
- ۱۳۴۲ - امیر قلعه نویی سرمربی فوتبال
- ۱۳۴۵ - فریبا کوثری
- ۱۳۶۵ - اسکارلت جانسون
- ۱۳۰۸ - ویگن خواننده
- ۱۳۱۲ - علی شریعتی
- ۱۳۵۶ - حمید گودرزی
- ۱۳۴۷ - حمید حسنی، پژوهشگر، فرهنگ‌نویس و ویراستار
- ۱۳۴۲ - کیهان کلهر آهنگساز و نوازنده
- ۱۳۴۷ - امید زندگانی بازیگر و مجری
- ۱۳۶۳ - لیلا بلوکات بازیگر
- ۱۳۷۵ - علی شادمان بازیگر
- ۱۳۱۳ - جمشید مشایخی، بازیگر
- ۱۳۳۴ - محمدعلی بنی اسدی، نقاش، تصویرگر.
- ۱۳۳۷ - نادر مشایخی، موسیقی‌دان و رهبر ارکستر.
- ۱۳۱۳ - جمشید مشایخی بازیگر پیشکسوت
- ۱۳۲۶ - داریوش فرهنگ کارگردان، فیلم نامه‌نویس و بازیگر
- ۱۳۵۷ - روزبه بمانی شاعر و ترانه‌سرا
- ۱۳۴۴ - سروش صحت بازیگر، کارگردان و نویسنده
- ۱۳۵۶ - الهام حمیدی بازیگر
- ۱۳۵۹ - هومن سیدی بازیگر، کارگردان و نویسنده
- ۱۳۶۳ - آزاده نامداری مجری
- ۱۳۵۶ - پانته‌آ پناهی‌ها بازیگر
- ۱۳۰۲ - نظام فاطمی ادیب، ترانه‌سرا، و فیلم‌ساز
- ۱۳۶۰ - مینا ساداتی بازیگر
- ۱۳۰۲ - جلال آل احمد
- ۱۳۴۵ - علی مصفا بازیگر، نویسنده، تهیه‌کننده و کارگردان
- ۱۳۵۶ - سالار عقیلی خواننده
- ۱۳۲۵ کوروش یغمایی خواننده راک
- ۱۳۷۴ - امیرمحمد متقیان مجری کودک
- ۱۲۸۰ - ورنر هایزنبرگ فیزیکدان آلمانی و از بنیان‌گذاران فیزیک کوانتومی
- ۱۳۵۹ - علی صادقی بازیگر
- ۱۳۶۱ - پندار اکبری بازیگر
- ۱۳۷۵ - علی یاسینی خواننده
- ۱۳۵۰ - مهراب قاسمخانی نویسنده
- ۱۳۱۸ - داریوش مهرجویی کارگردان، نویسنده و مترجم
- ۱۲۶۵ - ملک‌الشعرای بهار
- احمد شاملو شاعر و مترجم
- حشمت مهاجرانی مربی فوتبال
- ۱۳۷۰ - هستی مهدوی بازیگر
- ۱۳۳۳ - رسول صدرعاملی کارگردان سینما
- ۱۳۲۸ - ناصر حجازی مربی و بازیکن فوتبال
- ۱۳۱۸ مهدی فتحی بازیگر تلویزیون تئاتر سینما
- 1373 امیر مینائی عارف و عالم برجسته ایران
- ۱۳۵۶ - سپند امیرسلیمانی بازیگر
- ۱۳۴۴ - مهتاب نصیرپور بازیگر
- ۱۳۶۳ - سیاوش خیرابی بازیگر
- ۱۳۵۴ - لاله اسکندری بازیگر و عکاس
درگذشت‌ها
۱ آذر:
- محمد عشقی نوایی، سازندهٔ سه‌تار، ۱۳۶۶ شمسی
- مسعود سالاری، سازندهٔ تار، سه‌تار و تنبور، ۱۳۷۶ شمسی
۲ آذر:
- غلامحسین ساعدی، نویسنده، پژوهشگر و روانشناس، ۱۳۶۴ شمسی
- حسین گل‌گلاب؛ ادیب، شاعر و ترانه‌سرا، ۱۳۶۳ شمسی
- درویش خان، ۱۳۰۵ شمسی
۳ آذر:
- محمود کریمی، ردیف‌دان و مدرس آواز، ۱۳۶۳ شمسی
۵ آذر:
- محمدعلی فروغی، ۱۳۲۱ ش
- حسن میرخانی، از بنیان‌گذاران انجمن خوشنویسان ایران، ۱۳۶۹ ش
۷ آذر:
- میرزا حسن زرین‌خط، استاد خوشنویسی، ۱۳۵۷ ش
- جلال تاج اصفهانی، خواننده، ردیف‌دان و مدرس آواز، ۱۳۶۰ ش
- حمید مصدق، شاعر و وکیل، ۱۳۷۷ ش
۸ آذر:
- سید محمدهاشم پیر، از مورخان و پایه‌گذاران جنبش‌های نوین فکری در ایران، ۱۳۲۵ ش
۹ آذر:
- عیسی بهنام، باستان‌شناس و استاد دانشگاه تهران، ۱۳۶۳
- مهدی خالدی، نوازنده ویولون و مدرس ۱۳۶۹ ش
۱۰ آذر:
- آیت الله مدرس، ۱۳۱۶
۱۱ آذر:
- میرزا کوچک خان، ۱۳۰۰
۱۲ آذر:
- نصرت‌الله گلپایگانی، نوازنده تار، ویولون، تنبک و آهنگساز، ۱۳۴۱
۱۳ آذر:
- عمر خیام نیشابوری، ۵۰۲
- آیت الله گلپایگانی، ۱۳۷۲
۱۴ آذر:
- غلامحسین یوسفی، استاد زبان و ادبیات فارسی، ۱۳۶۹
- علی حاتمی، فیلم‌ساز، ۱۳۷۵
۱۵ آذر:
۱۶ آذر:
- میرزا آقا امامی اصفهانی (محمد مهدوی)، نقاش، ۱۳۳۴
- هوشنگ پزشک نیا، نقاش معاصر ایرانی، ۱۳۵۱
- جواد معروفی، نوازندهٔ پیانو و آهنگساز، ۱۳۷۲
۱۹ آذر:
- سعدی، ۶۷۱
۲۶ آذر:
- مولوی، ۶۵۲
۲۹ آذر:
- ابوالحسن صبا، ۱۳۳۶
منابع
 |
این یک مقالهٔ خرد گاه‌شماری است. با گسترش آن به ایران‌پدیا کمک کنید. |