سقوط هواپیمای اوکراینی
سقوط هواپیمای اوکراینی حادثه‌ای است که در روز ۸ ژانویه مصادف با ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸ رخ داد.[۱] در این حادثه همه‌ی ۱۷۶ مسافر و سرنشین هواپیمای اوکراینی جان باختند. رژیم ایران پس از کشته شدن قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران و ابومهدی المهندس از فرماندهان حشد الشعبی تهدید کرده بود که به منافع و نیروهای آمریکایی در منطقه حمله خواهد کرد. این هواپیما پس از آن سقوط کرد که رژیم ایران پایگاه نظامی عین الأسد متعلق به نیروهای آمریکایی در عراق را هدف یک حمله موشکی قرار داد. مقامات ایرانی گفتند این هواپیما در اثر نقص فنی سقوط کرده است. با این همه شواهد نشان می‌داد که این هواپیما توسط موشک‌های زمین به هوای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مورد هدف قرار گرفته است. برخی از قربانیان این حادثه اتباع سوئد و کانادا بودند. نخست وزیر سوئد استفان لوون در مورد این حادثه با جاستین ترودو نخست وزیر کانادا تلفنی گفتگو کرد و اعلام نمود، اطلاعاتی که دولت آمریکا منتشر ساخته است را می‌پذیرند و بر این باور هستند که هواپیما در اثر اصابت موشک سقوط کرده است.[۲] پیش از آن مقامات آمریکایی اعلام کرده بودند بر اساس اطلاعات به دست آمده از ماهواره‌ها هواپیمای اوکراینی هدف حمله‌ی دو موشک قرار گرفته است. دولت آمریکا از ایران خواست جعبه سیاه هواپیما را به شرکت بوئینگ بدهد، اما حسن رضایی‌فر٬ رئیس سازمان هواپیمایی ایران اعلام کرد آن را تنها در ایران بررسی خواهند کرد.
سرانجام در روز۲۱ دی ماه ستاد نیروهای مسلح ایران در بیانیهای مسئولیت سقوط هواپیمای اوکراینی را پذیرفت و اعلام نمود این هواپیما در اثر یک خطای انسانی توسط پدافند سپاه پاسداران مورد هدف قرار گرفته است. [۳]
شرح واقعه‌ی سقوط هواپیمای اوکراینی
روز چهارشنبه ۱۸ دی‌ماه ۱۳۹۸ یک هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اوکراین با ۱۷۶سرنشین که از تهران به مقصد کیف پایتخت اکراین در حال پرواز بود؛ دقایقی پس از بلند شدن از باند فرودگاه خمینی، در منطقه شهریار در نزدیکی تهران مورد اصابت موشک قرار گرفت و سقوط کرد.
ساعاتی پیش از این واقعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در واکنش به کشته شدن قاسم سلیمانی توسط پهباد آمریکایی در عراق، ۱۵ موشک به دو پایگاه نظامی آمریکا در عراق شلیک کرده بود. موشک‌های شلیک شده از طرف سپاه پاسداران به پایگاه عین الاسد و یک پایگاه دیگر در اربیل هیچ خسارت جانی در بر نداشت و خسارت‌های جزئی به تاسیسات آمریکایی وارد شده بود. در پی شلیک این موشک‌ها، آسمان ایران در وضعیت آماده باش پدافندی قرار داشت. سامانه‌های موشکی سپاه برای پاسخگویی به هر حمله احتمالی آمریکا آماده بودند اما پروازهای مسافری لغو نشده بود.
تکذیب شلیک موشک به هواپیمای اوکراینی
پس از واقعه‌ی سقوط هواپیمای اوکراینی مقامات جمهوری اسلامی اصابت موشک به این هواپیما را تکذیب کردند در حالی که شواهد محکمی بر هدف قرار گرفتن توسط موشک دلالت می‌کرد. مقامات جمهوری اسلامی علت سقوط هواپیما را نقص فنی اعلام کردند.
علی ربیعی سخنگوی دولت حسن روحانی در بیانیهای که روز پنج شنبه ۱۹ دی ۱۳۹۸ صادر کرد خبر اصابت موشک به هواپیمای اوکراینی را دروغ خواند و آنرا عملیات روانی آمریکا بر ضد جمهوری اسلامی توصیف کرد.[۴]
حسام‌الدین آشنا مشاور روحانی در واکنش به گزارش‌های مریوط به علت سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی منتشر کنندگان این اخبار را تهدید کرد و در حساب توییتر خود نوشت:
«به کارگزاران ایرانی‌تبار رسانه‌های فارسی‌زبان هشدار داده می‌شود از مشارکت در جنگ روانی مربوط به هواپیمای اوکراینی و همکاری با ایران‌ستیزان خودداری کنند.»[۵]
علی عابدزاده رئیس سازمان هواپیمایی کشوری ایران، اصابت موشک به هواپیمای خطوط هوایی اوکراین را تکذیب کرد و آنرا غیر فنی خواند. علی عابدزاده روز پنج شنبه در یک برنامه تلویزیونی گفت، آتش بیش از یک دقیقه در هواپیمای اوکراینی بوده و قبل از سقوط همه شاهدان آتش را دیده‌اند و اگر اصابت موشک بود هواپیما منهدم می‌شد. او گفت، در زمان سقوط بوئینگ، ۹ فروند هواپیما در آن اطراف در حال پرواز داشتیم و مگر می‌شود پدافند هوایی به هواپیمایی شلیک کند که ۸ هزار پا ارتفاع دارد؟
وی در پاسخ به مقامات آمریکایی که علت سقوط هواپیما را برخورد موشک عنوان کرده بودند، آمریکایی‌ها را متهم به دروغ گویی کرد و گفت، آمریکایی‌ها و بوئینگ در چند ماه اخیر زیان هنگفتی دیده‌اند و هم‌اکنون اگر ببینند این سقوط به علت نقص فنی بوده است قطعا به شدت سهام بوئینگ نزول میکند و به همین دلیل این شایعات را مطرح می‌کنند.
رییس سازمان هواپیمایی کشوری در ادامه در پاسخ به یکی از اخبار مطرح شده در فضای مجازی مبنی براینکه بقایای یک موشک روسی در کنار این هواپیما پیدا شده است، گفت، اصلا چنین چیزی نبوده است، چرا که ممکن است در فضای مجازی برخی موارد را بسازند و اصلا چنین موضوعی صحت ندارد.[۶]
اعتراضات پس از سقوط هواپیمای اوکراینی
چند ساعت پس از آنکه سپاه پاسداران طی بیانیه ای حمله به هواپیمای اوکراینی را به عهده گرفت اعتراضات مردمی در نقاط مختلف ایران آغاز شد. این اعتراضات ابتدا در مقابل کوی دانشگاه با شعار «فرمانده کل قوا - استعفا استعفا» که اشاره به علی خامنه ای بود آغاز شد. اعتراضات به سقوط هواپیمای اوکراینی به سرعت در نقاط دیگر تهران از جمله دانشگاه امیرکبیر (پلی تکنیک) گسترش یافت.
بعد از ظهر روز یکشنبه در شهرهای مختلفی چون تهران، اصفهان، ، ساری، رشت، همدان، کرمان، ارومیه، بابل، شیراز و ... تظاهرات مردمی در جریان بود. این تظاهرات با شعارهایی که بالاترین مقامات حکومتی را هدف قرار می داد آغاز شد.[۷]
در نزدیکی دانشگاه امیرکبیر، زیر پل حافظ جمعیتی چند هزار نفره علیه علی خامنه‌ای سپاه پاسداران و مقامات حکومتی شعار می‌دادند.[۸] نیروی انتظامی به سمت جمعت گاز اشک‌آور شلیک کرد. معترضین در این تظاهرات با شعار « سلیمانی قاتله، رهبرشم قاتله» بسیاری از رسانه‌های خارجی را به واکنش واداشتند.
از جمله برایان هوک در این رابطه گفت: بله مردم ایران از سلیمانی نفرت دارند و او را قاتل می‌دانند.[۹]
در اصفهان در خیابان انقلاب و نزدیکی سی و سه پل مردم شعارهایی علیه رهبر و دیگر سران حکومتی می‌دادند.
برخی شعارها درتظاهرات پس از سقوط هواپیما
- مرگ بر اصل ولایت فقیه
- این همه سال جنایت مرگ بر این ولایت
- میکشم میکشم آنکه برادرم کشت
- سلیمانی قاتله رهبرشم قاتله
- دروغگو حیا کن رسانه را رها کن
- خامنه‌ای حیا کن مملکت رو رها کن
- بترسید، بلرزید، ما همه با هم هستیم
- ۱۵۰۰نفر کشته آبان ماست
- کشته ندادیم که سازش کنیم، رهبر قاتل رو ستایش کنیم
- به من نگو فتنه‌گر، فتنه‌یی تویی ستمگر
- ما بچه‌های جنگیم، بجنگ تا بجنگیم
- مرگ بر دیکتاتور
- سپاهی حیا کن مملکت رو رها کن
- توپ، تانک، فشفشه آخوند باید گم بشه
- این همه سال جنایت مرگ بر این ولایت
- نظام جنایت میکند، رهبر حمایت میکند
- اين انتقام سختو از من و تو میگیرن
- جمهوری اسلامی، نمیخواهیم نمیخواهیم
- غلط کردی، خطا کردی
منابع
- ↑ آمریکا اطلاعات مهمی درباره سقوط هواپیمای اوکراینی در ایران به کی‌یف داد
- ↑ سوئد خواستار بررسی شفاف درمورد سقوط هواپیمای اوکراین است
- ↑ اطلاعیه ستادکل نیروهای مسلح درباره سقوط هواپیمای مسافربری
- ↑ بیانیه سخنگوی دولت درباره سقوط هواپیما و عملیات روانی آمریکا - خبرگزاری مهر
- ↑ شلیک غیر عمد یا دروغ عمدی؟ - سایت سازمان مجاهدین خلق ایران
- ↑ امکان انفجار هواپیمای اوکراینی بر اثر شلیک موشک به لحاظ فنی وجود ندارد ـ ایرنا خبرگزاری جمهوری اسلامی
- ↑ اقرار به شلیک به هواپیمای مسافربری
- ↑ شلیک گاز اشک آور به تظاهر کنندگان در پل حافظ
- ↑ موضعگیری برایان هوک به تظاهرات مردمی