حسین همدانی

حسین همدانی
حسین همدانی
زادروز	۲۴ آذر ۱۳۲۹ آبادان
درگذشت	۱۶ مهر ۱۳۹۴ حومه حلب، سوریه
علت مرگ	درگیری با نیروهای مقاومت سوریه
محل زندگی	تهران و همدان و سوریه
نام‌های دیگر	حسین شاهکویی
تابعیت	ایران
سال‌های فعالیت	۱۳۵۷ تا ۱۳۹۴
شناخته‌شده برای	مردم ایران
نقش‌های برجسته	شرکت در سرکوب‌های داخل ایران و سرکوب مردم سوریه
منصب	سرتیپ پاسدار
همسر	پروانه چراع نوروزی
فرزندان	۴ فرزند

حسین همدانی، با نام اصلی حسین شاه‌کویی، (زاده‌ی ۲۴ آذر ۱۳۲۹ در آبادان – مرگ ۱۶ مهر ۱۳۹۴ در محور حلب سوریه)، از فرماندهان اصلی سپاه پاسداران بود که در سرکوب مردم کردستان و تهران و مردم سوریه نقش مهمی داشت.

او سپاه همدان و کردستان را به همراه مرضیه دباغ تشکیل داد. در جنگ ۸ساله با عراق شرکت داشت. این فرمانده سپاه در یک مصاحبه به استفاده از اراذل و اوباش در سرکوب قیام مردم در سال ۱۳۸۸ اعتراف کرد و در سخنرانی دیگری به استفاده از نیروهای نیابتی در سوریه اذعان کرد:

«آقا می‌فرماید بشار اسد نیابتی دارد می‌جنگد. از طرف ما می‌جنگد، برای ما می‌جنگد.

زمین سوریه با قصر شیرین و مهران فرق نمی‌کند. مگر ما در جنگ برای سرزمین می‌رفتیم؟

در جلسه یکی گفت بعد تمام شدن سوریه آمریکا می‌رود سراغ عراق، بعد ایران. آقا فرمود خیر، مستقیم می‌آیند ایران»

این اعتراف افشاکننده‌ی تکذیب بعدی علی خامنه‌ای به استفاده از نیروهای نیابتی توسط جمهوری اسلامی پس از سقوط بشار اسد بود.

زندگی‌نامه حسین همدانی

حسین همدانی در آبادان از پدر و مادر همدانی متولد شد. پدرش از کارکنان پالایشگاه آبادان بود که سال ۱۳۳۲ در سه سالگی او درگذشت. به اتفاق خانواده به همدان مراجعت کرد و دوران کودکی و تحصیل را در این شهر با کار کردن در مغازه عطاری و کارگاه بخاری سپری نمود. بعد از ترک‌تحصیل راهی تهران شد و در آنجا مشغول به‌کار گردید.

در جوانی در کلاس‌های مذهبی اسدالله مدنی که در همدان تبعید بود، شرکت می‌کرد.

پس از انقلاب ضدسلطنتی ،به همراه مرضیه دباغ پایه‌گذار سپاه پاسداران استان همدان و کردستان بود و خود نیز به عنوان یکی از ارکان اصلی شورای عالی فرماندهی سپاه استان همدان، فعالیتش را آغاز کرد.

در سرکوب مردم کردستان شرکت مستقیم داشت. پس از آن در جنگ ایران و عراق شرکت کرد و فرماندهی جبهه میانی سر پل ذهاب و عملیات‌های مطلع‌الفجر را به‌عهده گرفت.

به همراه همت و متوسلیان و شهبازی در تشکیل لشکر ۲۷ محمدرسول‌الله شرکت کرد. به‌عنوان فرمانده لشکر ۳۲ انصارالحسین همدان نقش داشت. فرماندهی لشکر ۱۶ قدس و هدایت عملیات کربلای ۴ و ۵ را نیز داشت. در جریان عملیات ارتش آزادیبخش ملی ایران به نام «فروغ جاویدان» در قالب فرمانده قرارگاه نجف اشرف و لشکر ۴ بعثت در غرب کشور عمل می‌کرد.

حسین همدانی در دوران سرکوب کردستان

معاون هماهنگ‌کننده نیروی زمینی و جانشینی نیروی مقاومت بسیج در دو دوره و فرماندهی لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله و به همراه آن، جانشینی قرارگاه ثارالله، از دیگر پست‌های وی بود و همچنین به عنوان معاون مرکز راهبردی سپاه و مشاور عالی فرمانده کل سپاه و جانشینی سازمان بسیج درحساس‌ترین و مهمترین مواضع سپاه نقش داشت.

پست‌های حسین همدانی

مواضع حسین همدانی در سپاه پاسداران عبارتند از:

فرمانده سپاه همدان:

از نخستین مناصب وی پس از پیوستن به سپاه، فرماندهی سپاه همدان در اوایل انقلاب بود.

در سال‌های آغازین پس از پیروزی انقلاب، حسین همدانی در سرکوب مردم در مناطق کردستان و همدان نقش کلیدی داشت.

فرمانده لشکر ۳۲ انصارالحسین:

این لشکر در دوران جنگ ایران و عراق تحت فرماندهی همدانی در عملیات‌های مختلف از جمله کربلای ۵ و والفجر ۸ حضور داشت.

فرمانده لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله (تهران):

به عنوان فرمانده لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله، نقش او در بسیج نیروهای بسیج و سپاه برای مقابله با اعتراضات دانشجویی در تهران پررنگ بود.

سرکوب اعتراضات پس از انتخابات ۱۳۸۸:

مهم‌ترین نقش امنیتی همدانی در این دوره بود که به عنوان یکی از فرماندهان قرارگاه ثارالله مسئولیت سرکوب اعتراضات را عهده‌دار بود.

او در خاطرات خود اشاره کرده بود که از نیروهای بسیج و همچنین گروه‌هایی از اراذل و اوباش و (اعضای هیئت‌های مذهبی) برای سرکوب اعتراضات استفاده کرده است.

همچنین حسین همدانی سرکوب تظاهرات ۱۳۸۸ در ایران را فرماندهی کرد. در جریان قیام ۸۸ فرمانده سپاه تهران بزرگ و قرارگاه ثارالله بود. حسین همدانی در مصاحبه‌یی با روزنامه «جوان همدان» در ژوئن ۲۰۱۵ گفته است:

«طراحی سرکوب مردم در سال ۱۳۸۸ در قرارگاه ثارالله انجام شد. ۵ هزار نفر از اراذل و اوباش را شناسایی کردیم و آنها را در ۳ گردان بسیج سازماندهی کردیم تا بتوانند تظاهرات مردم را سرکوب کنند... باید چنین افرادی که با تیغ و قمه سروکار دارند را پای‌کار بیاوریم»

حسین سازور، از مداحان بیت رهبری در مصاحبه با خبرگزاری تسنیم، ضمن تایید همدستی هیئت‌های مذهبی حکومتی با اراذل و اوباش و بسبج می‌گوید:

«عاشورای ۸۸ همان جایی بودیم که باید باشیم. ساعت تقریباً ۱۰ یا ۱۰ و نیم صبح بود که هیئت ما تخلیه شد. معلوم شد فتنه را در این مملکت باید قدرت امام حسین جمع کند و جمع کرد.»

سرکوب اعتراضات دانشجویی (۱۸ تیر ۱۳۷۸):

حسین همدانی در سرکوب اعتراضات دانشجویی (۱۸تیر ۱۳۷۸) نیز شرکت داشت. نقش‌های سرکوبگرانه‌ی او مورد انتقاد گسترده فعالان حقوق بشر و معترضان قرار گرفته است.

فعالیت در سمت جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله:

این قرارگاه که مسئولیت تأمین امنیت تهران و مقابله با اعتراضات مردمی را بر عهده دارد، یکی از نهادهای امنیتی حساس سپاه محسوب می‌شود.

فرمانده لشکر ۱۶ قدس استان گیلان

معاونت عملیات قرارگاه قدس

فرمانده قرارگاه نجف اشرف و فرمانده لشکر ۴ بعثت

رئیس ستاد نیروی زمینی سپاه پاسداران

جانشینی فرمانده نیروی مقاومت بسیج سپاه (دو دوره)

جانشین سازمان بسیج

فرمانده سپاه محمد رسول‌الله (ص) تهران

مشاور فرمانده کل سپاه پاسداران:

حسین همدانی در سال‌های پایانی عمر، به‌عنوان مشاور فرمانده کل سپاه، به ویژه در مسائل امنیتی و منطقه‌‌یی فعالیت می‌کرد.

حضور همدانی در سوریه

همدانی خود در خاطراتش نقل می‌کند:

«...همکاران ما مانند سردار اشتری که از فرماندهان و مسئولین نیروی انتظامی بودند، در همان مراحل اول برای کمک مستشاری به این کشور رفتند. بعد از ایشان برادرمان سردار چیذری چند ماهی درسوریه حضور پیدا نمودند و نهایتاً در سیزدهم دی ماه سال ۱۳۹۰ بنده به این کشور مأمور شدم. زمانی که من به عنوان فرماندۀ سپاه تهران خدمت می‌کردم، هنوز آثار فتنۀ ۸۸ و مشکلات ناشی از آن باقی بود. ما در حال توسعۀ سپاه محمد رسول‌الله ( صلی‌الله‌علیه‌و آله ) بودیم. نواحی را از شش ناحیه به بیست‌ودو ناحیه توسعه دادیم. در حال سَر و سامان دادن به سازمان رزم گردان‌های امنیتی بودیم که سردار جعفری بنده را احضار نمودند. خدمت ایشان رسیدم و بعد از ارائۀ گزارشی از وضعیت سپاه تهران، به ایشان فرمودند: فلانی به سوریه می‌روید؟...»

سازماندهی نیروهای نیابتی در سوریه:

با شروع بحران سوریه و قیام مردم علیه بشار اسد، همدانی در سازماندهی نیروهای شبه‌نظامی به نام دفاع وطنی در سوریه از الگوی بسیج در سرکوب قیام‌های مردمی استفاده کرد.

وی در مصاحبه‌ای گفت:

حسین همدانی در سوریه

«سقوط سوریه به این معنی بود که ما باید با دشمن در مرزهای خودمان بجنگیم.»

حسین همدانی به دلیل تجربه طولانی در مشارکت در قتل و سرکوب مخالفان و معترضان، از چهره‌های کلیدی سپاه پاسداران در مسائل امنیتی محسوب می‌شد.

یکی از فرماندهان سپاه پاسداران به نام ثابت درباره مهمترین اقدامات حسین همدانی در سوریه می‌گوید: وی ذر سازماندهی، برنامه‌ریزی برای ارتش سوریه و تشکیل بسیج مردمی سوریه را عهده‌دار بود و نیروهای ۱۶ استان سوریه را به تفکیک سازماندهی کرد.

وی می‌افزاید: جبهه النصره ۴ سال به دنبال وی بود و یک مرتبه در محل سکونت خودش مورد هدف اسلحه‌های دوربرد و دوربین‌دار قرار گرفت که به سرانجام نرسید.

همدانی، به دلیل مشارکت در قتل و سرکوب مردم دو نشان فتح از دست خامنه‌ای گرفته است.

مرگ حسین همدانی

حسین همدانی در ۱۶ مهر ۱۳۹۴ در جاده خناصر – إثریة در جنوب شرق حلب در مسیر استان حمای سوریه به کمین مقاومت سوریه افتاد. وی مهم‌ترین فرمانده سپاه پاسداران بود که در جنگ داخلی سوریه کشته شد.

ساعت ۳.۵ همان روز برای بازدید و شناسایی به منطقه‌ای که دست مخالفان بشار اسد بود رفته و در راه به کمین برمی‌خورند، خودرو حامل حسین همدانی به رگبار بسته می‌شود و همدانی از ناحیه چشم چپ مورد اصابت گلوله قرار می‌گیرد و راننده هم از ناحیه کمر مورد اصابت واقع شده و کنترل ماشین را از دست داده و خودرو واژگون می‌شود. هر دو سپس به بیمارستان فرستاده می‌شوند که ساعت ۸ شب حسین همدانی می‌میرد.

سخنان و دیدگاه‌های همدانی

حسین همدانی، زمانی که جانشین فرماندهٔ بسیج بود طی یکی سخنرانی در آبان ماه ۱۳۸۷ در شهر همدان گفت که جمهوری اسلامی تأمین‌کنندهٔ بخشی از تسلیحات ارتش‌های آزادی‌بخش منطقه است.

که این موضوع واکنش‌هایی را در سطح بین‌المللی و داخلی ایران برانگیخت.

سازماندهی اراذل و اوباش

حسین همدانی در گفتگویی با سایت تابناک و در گزارشی از ۶ دی‌ماه ۸۸ به نقش خود و «اراذل و اوباش» در سرکوب معترضان می‌پردازد و می‌گوید:

«۵ هزار نفر از کسانی که در آشوب‌ها حضور داشتند ولی در احزاب و جریانات سیاسی حضور نداشتند بلکه از اشرار و اراذل بودند را شناسایی و در منزلشان کنترل می‌کردیم. روزی که فراخوان می‌زدند این‌ها کنترل می‌شدند و اجازه نداشتند از خانه بیرون بیایند.

بعد این‌ها را عضو گردان کردم. بعداً این سه گردان نشان دادند که اگر بخواهیم مجاهد تربیت کنیم باید چنین افرادی که با تیغ و قمه سر و کار دارند را پای کار بیاوریم.»

«همه‌ی سینماهای تهران را اجاره کردم. تمام مدارس و حسینیه‌ها را در اختیار گرفتیم. بچه‌ها با لباس مشکی در میدان حضور داشتند. نزدیک به ۳۰ هیئت را هم که با من مرتبط بودند را هم آماده کردیم و گفتم دسته‌ها را به سمت میدان دانشگاه بیاورید». او تاکید می‌کند که در سرکوب جنبش سبز «۴۵ هزار بسیجی در این صحنه بودند».

پس از مرگ همدانی، محمد علی جعفری، فرمانده وقتِ سپاه نیز گزارش او را تایید و تصریح می‌کند که

«اگر درایت و مدیریت سردار همدانی در عاشورای سال ۸۸ نبود، جمع کردن این فتنه سخت می‌شد».

جعفری البته تاکید می‌کند که همدانی بعد از سرکوب جنبش سبز «آرام و قرار نداشت و داوطلبانه» و برای سرکوب اعتراضات‌ مردم سوریه راهی دمشق شد و «کوله‌‎بار تجربیات سردار در سوریه به کمک ایشان آمد.»

حسین همدانی در یک سخنرانی

«آقا می‌فرماید بشار اسد نیابتی دارد می‌جنگد. از طرف ما می‌جنگد، برای ما می‌جنگد

زمین سوریه با قصر شیرین و مهران فرق نمی‌کند. مگر ما در جنگ برای سرزمین می‌رفتیم؟

در جلسه یکی گفت بعد تمام شدن سوریه آمریکا می‌رود سراغ عراق، بعد ایران. آقا فرمود خیر، مستقیم می‌آیند ایران»

در یک تحول دیگر پسر حسین همدانی با نام وهب پس از مرگ پدرش به‌دلیل نفرت عمومی از کارکردهای او نام فامیلی خود را به متقی‌نیا تغییر داد و با این نام در سمت رئیس هیئت مدیره بانک کشاورزی مشغول کار شد.

حسین همدانی از نگاه دیگران

اتحادیه اروپا

حسین همدانی در سال ۲۰۱۱ توسط اتحادیه اروپا به اتهام نقض فاحش حقوق بشر و مشارکت در سرکوب قیام ۸۸ تحریم شد و اجازه ورود به اروپا را نداشت. بر این اساس دارایی‌های او نیز در اروپا توقیف شد.