رضا رسایی
| رضا رسایی | |
|---|---|
 رضا رسایی (غلامرضا) | |
| زادروز | سال ۱۳۶۷ شهرستان صحنه |
| ملیت | ایرانی |
| تابعیت | ایران |
| تحصیلات | لیسانس مدیریت بازرگانی |
| پیشه | زنبوردار، عسلفروش |
| دین | اسلام |
| مذهب | یارسان |
| اتهامها | متهم به قتل پاسدار بیرامی |
رضا رسایی، (زاده ۵ اسفند ۱۳۶۷، شهرستان صحنه از توابع کرمانشاه اعدام ۱۶ مرداد ۱۴۰۳) در سوم آذرماه ۱۴۰۱، بهخاطر شرکت در اعتراضات سراسری در شهریار تهران دستگیر و به اداره آگاهی شهرستان صحنه منتقل شد. او پس از مراحل بازجویی به زندان دیزلآباد انتقال یافت. رضا رسایی در ۱۵ مهرماه ۱۴۰۲، به اتهام مشارکت در قتل نادر بیرامی رئیس اطلاعات سپاه پاسداران شهرستان صحنه، به اعدام محکوم شد و حکم او در سوم دیماه، در شعبه ۱۷ دیوان عالی کشور تأیید گردید. رضا رسایی در سالگرد گرامیداشت سیدخلیل عالینژاد که هر ساله در ۲۷ آبانماه در صحنه برگزار میشود، شرکت کرده بود. این مراسم مسالمتآمیز که همزمان با جریان اعتراضات سراسری بود، توسط یورش و حملهی نیروهای امنیتی و پرتاب گاز اشکآور و گلولههای جنگی به خشونت کشیده شد. در این حمله شماری کشته و مجروح و دهها تن نیز دستگیر شدند. یکی از کشتهشدگان پاسدار نادر بیرامی بود. نادر بیرامی در سرکوب مردم و جوانان معترض در اعتراضات سراسری نقش فعالی داشت. رضا رسایی در جلسات دادگاه، تمامی اتهامات منسوبه را رد و بارها اعلام کرده که در بازداشتگاه ادارهی آگاهی شهرستان صحنه زیر فشار و شکنجه و تهدیدشدن به تجاوز، بهناچار تن به اعترافات اجباری علیه خود داده است. خانواده رضا رسایی بهشدت تحت فشار و کنترل نیروهای امنیتی هستند. نیروهای امنیتی مادر رضا رسایی را مورد ضرب و شتم قرار داده و برادر رضا را هم بازداشت کرده بودند. بر اساس اسناد منتشرشده، صدور حکم اعدام برای رضا رسایی حتی مطابق قوانین جمهوری اسلامی نیز غیرعادلانه و غیرقانونی است. سازمان حقوق بشر ایران، ضمن محکوم کردن صدور حکم اعدام برای معترضان زندانی، خواهان توجه ویژه جامعه بینالمللی به وضعیت این زندانیان سیاسی شد. سازمان عفو بینالملل، با انتشار فراخوانی نسبت به اعدام قریبالوقوع رضا رسایی هشدار داد و تأکید کرد که حکم او پس از یک محاکمهی کاملاً ناعادلانه و استناد به اعترافات اجباری صادر شده است. رضا رسایی دارای مدرک لیسانس مدیریت بازرگانی است.
شغل و تحصیلات
رضا رسایی (غلامرضا)، متولد ۵ اسفندماه ۱۳۶۷، و دارای مدرک لیسانس بازرگانی است. او در سن یازده سالگی پدرش را از دست داد و با مشقتهای فراوانی بزرگ شد. رضا رسایی درحال حاضر تنها نانآور خانواده است. کار او زنبورداری و فروش عسل در شهریار تهران است.[۱]
ماجرای قتل رئیس اطلاعات سپاه پاسداران
بیست و یکمین سالگرد گرامیداشت سید خلیل عالینژاد در روز ۲۷ آبانماه ۱۴۰۱، بهصورت مسالمتآمیز و با شعارهای مردمی در محکومیت سرکوب و کشتار مردم معترض در جریان بود، اما نیروهای امنیتی این مراسم را که هرساله برگزار میشود، با یورش و پرتاب گاز اشکآور و شلیک گلولههای جنگی سرکوب کردند و به خشونت کشیدند. در این حمله و هجوم، دهها نفر دستگیر و شماری نیز کشته و مجروح شدند که یکی از کشتهشدگان نادر بیرامی رئیس اطلاعات سپاه پاسداران شهرستان صحنه بود.[۲]
مأموران امنیتی به مردم زنگ زده و گفته بودند که حق ندارید بزرگداشت برای سید خلیل بگیرید و به رضا رسایی هم زنگ زده بودند که بیاید و تعهد بدهد که در مراسم بزرگداشت شرکت نمیکند، اما او نرفت و تعهد هم نداده بود. با توجه به اینکه اعتراضات سراسری در همهی شهرها در جریان بود، مأموران امنیتی میدانستند که این مراسم سمت و سوی اعتراضی خواهد گرفت.[۳]
سید خلیل عالینژاد یکی از رهبران دینی یارسان و همچنین خواننده و نوازنده برجسته تنبور بود که در سال ۱۳۸۰، توسط رژیم ایران در گوتنبرگ سوئد ترور شد. یارسان یکی از اقلیتهای مذهبی است که پیروان آن از بسیاری از حقوق اجتماعی و سیاسی محروم هستند.[۱]
دستگیری
رضا رسایی در روز سوم آذرماه ۱۴۰۱، بهخاطر شرکت در اعتراضات سراسری در شهریار تهران دستگیر و به اداره آگاهی شهرستان صحنه منتقل شد. او پس از مراحل بازجویی به زندان دیزل آباد انتقال یافت.[۴]
رضا رسایی ۵ ماه اول بازداشت از وکیل و همچنین از ابتداییترین حقوق خود محروم بود.[۵]
اتهامات
رضا رسایی توسط شعبهی ۲ دادگاه کیفری یکم کرمانشاه به اتهامهای مباشرت در قتل عمد نادر بیرامی رئیس اطلاعات سپاه پاسداران شهرستان صحنه، مباشرت در وارد کردن جراحات عمدی غیرکشنده و غیرمنتهی به مرگ، تظاهرات و قدرتنمایی با چاقو و همچنین اخلال در نظم عمومی از طریق ایجاد جنجال و هیاهو، به قصاص نفس (اعدام)، پرداخت دیه، یک سال زندان و ۷۴ ضربه شلاق محکوم شد.[۲]
صدور حکم اعدام
رضا رسایی در ۱۵ مهرماه ۱۴۰۲، به اتهام مشارکت در قتل نادر بیرامی، به اعدام محکوم شد و حکم او در سوم دیماه، در شعبه ۱۷ دیوان عالی کشور تأیید شد. اولیای دم، یعنی خانواده نادر بیرامی خواهان اجرای قصاص شدند.[۶]
نادر بیرامی، رئیس اطلاعات سپاه پاسداران شهر صحنه بود که در سرکوب مردم و جوانان معترض در اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، نقش فعالی داشت.[۵]
در پروندهی کشته شدن نادر بیرامی بهجز رضا رسایی ۶ نفر دیگر به نامهای فرهاد بیگ گروسی، آرمین حقی منجق، سید معصوم رضوی، سید رسول رضوی، شجامع منتی منجقتپه و پوریا منتی منجقتپه متهم هستند.
رد اتهامات
رضا رسایی در جلسات دادگاه تمامی اتهامات منسوبه را رد و بارها اعلام کرده که در بازداشتگاه ادارهی آگاهی شهرستان صحنه زیر فشار و شکنجه و تهدیدشدن به تجاوز، بهناچار تن به اعترافات اجباری علیه خود داده است.[۲]
خانواده رضا رسایی بهشدت تحت فشار و کنترل نیروهای امنیتی هستند. نیروهای امنیتی مادر رضا رسایی را مورد ضرب و شتم قرار داده و برادر رضا را هم بازداشت کرده بودند.[۱]
شکنجه و اعتراف اجباری
یکی از دوستان نزدیک خانواده رسایی گفته است:
«رضا بهقدری شکنجه شده بود که بعد از ۴ ماه وقتی در بازپرسی خانوادهاش را دید، آنها او را نشناختند. معلوم نیست چه دارویی به او تزریق کرده بودند که حتی خودش یادش نیست که آن برگه اعتراف برای چاقو زدن به پشت بیرامی را امضا کرده باشد.»[۳]
یکی از اعضاء خانواده رضا رسایی نیز در آذرماه ۴۰۲، دربارهی حکم اعدام و اعتراف اجباری رضا تحت شکنجه گفته است:
«شکنجههای سنگین و شکستن انگشتان و دندههای قفسه سینهی رضا بهدست نیروهای اداره اطلاعات سپاه در کرمانشاه با هدف مجاب کردن او به اعتراف و قبول اتهام قتل بوده است، درحالی که نه در حکم قاضی و نه در کل پرونده، که وکیل رضا مطالعه کرده است، هیچ مدرک و سندی که نشان دهد او در قتل نادر بیرامی مشارکت داشته پیدا نشد و قاضی تنها با استناد به یک امضای اجباری و اثر انگشتی که تحت شکنجه از رضا در بازداشتگاه اخذ شده بود، چنین حکم وحشتناکی را علیه او صادر کرده است.»[۴]
صدور حکم ناعادلانه
بر اساس اسناد منتشرشده، صدور حکم اعدام برای رضا رسایی حتی مطابق قوانین جمهوری اسلامی نیز غیرعادلانه و غیرقانونی است.[۳]
سازمان حقوق بشر ایران، ضمن محکوم کردن صدور حکم اعدام برای معترضان زندانی، خواهان توجه ویژه جامعه بینالمللی به وضعیت این زندانیان سیاسی شد. محمود امیریمقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایرن دربارهی صدور حکم اعدام رضا رسایی و عباس دریس گفته است:
«احکام اعدام این افراد بر اساس اعترافاتِ زیر شکنجه و بدون دادرسی عادلانه صادر شده و هیچگونه وجاهت قانونی ندارد. این احکام با هدف ارعاب مردم صادر شدهاند و تنها بالابردن هزینه سیاسی از طریق کارزارهای مدنی و فشار جامعه بینالمللی میتواند از اجرای آنها جلوگیری کند.»[۶]
همپروندهایهای رضا رسایی توسط بازجویان ترغیب شدهاند تا علیه رضا شهادت دهند، با این شرط که یا آزاد و یا در مجازاتشان تخفیف داده خواهد شد. یکی از همان متهمان بعدها گفت که مطلقاً ندیده است رضا مقتول را با چاقو بزند و شهادتش از روی ترس بوده است. همه متهمان دیگر این پرونده نیز شهادت و اعترافات خودشان را رد کرده و گفتهاند که تحت شکنجه مجبور به اقرار شدهاند.
یکی از کسانی که در جریان پرونده رضا رسایی بوده است، میگوید که قاضی خودش در جلسهی آخر دادگاه در مقابل همه اعلام کرده که مدارک لازم برای صدور حکم اعدام وجود ندارد، اما از بالا به او ابلاغ کردهاند که باید حکم صادر شود و او نیز با استناد به علم قاضی حکم اعدام رضا را صادر کرده است.
یکی از نزدیکان خانواده رضا رسایی درباره بیگناهی او گفته است:
«رضا بیگناه است و سپاه میخواهد بالاخره یک نفر را بابت کشته شدن آن مأمور بکشد. رضا سرپرست مادر پیرش است و با زنبورداری خرج خانوادهاش را میداد. یازده سالش بود که پدرش فوت کرد و برای همین، مسوولیت خانه به گردن او بود. بعضی چیزها هست که نمیتوان گفت، چون میدانیم خودش نمیخواهد گفته شود، ولی واقعاً تحت شکنجههای شدید بوده. دو ماه در خانه امن بوده و حتی اجازه تماس با خانوادهاش را نداشته، یعنی آنقدری نگهش داشتند که شکستگیهایش جوش بخورد و آثار شکنجه کمرنگ شود، ولی باز هم وقت ورود به زندان دیزل آباد، کبودیها روی بدنش بود. ۴ ماه به این جوان اجازه ملاقات با خانواده ندادند و در چند ماه اول هم وکیل نداشته است.»[۳]
فراخوان عفو بینالملل
در روز ۲۱ بهمنماه ۱۴۰۲، سازمان عفو بینالملل، با انتشار فراخوانی هشدار داد که جان زندانی سیاسی رضا رسایی بهشدت در خطر است و هر لحظه امکان دارد که حکم اعدامش اجرا شود، درحالی که حکم رضا رسایی پس از یک محاکمهی کاملاً ناعادلانه و استناد به اعترافات اجباری صادر شده است.[۴]
اعدام مخفیانه
روز سهشنبه ۱۶ مردادماه ۱۴۰۳، حکم اعدام رضا رسایی بهصور مخفیانه و بدون اطلاع قبلی به خانوادهاش، در زندان دیزلآباد کرمانشاه به اجراء درآمد. نهادهای امنیتی خانوادهی رضا رسایی را تحت فشار قرار دادهاند و به آنها گفتهاند که نمیتوانند پیکر رضا را در شهرستان صحنه خاکسپاری کنند و باید پیکر او را در جادهای دور افتاده بهخاک بسپارند.[۷]
رضا رسایی به اتهام بهقتل رساندن رئیس اطلاعات سپاه پاسداران شهرستان صحنه در جریان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، به اعدام محکوم شده بود.[۸]
بیانیه سازمان حقوق بشر
سازمان حقوق بشر ایران اعدام رضا رسایی را بهشدت محکوم کرد و از جامعهی جهانی و و عموم مردم خواست که برای توقف اعدام در ایران، هرچه در توان دارند بهکار گیرند. محمود امیریمقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران در باره اجرای حکم اعدام رضا رسایی گفت:
«حکم اعدام رضا رسایی بر اساس اعتراف زیر شکنجه و با هدف ارعاب مردم صادر و به اجرا درآمده است. علی خامنهای و مسئولان سیستم قضایی فاسد جمهوریاسلامی باید در قبال این قتل فراقضایی مورد پاسخگویی قرار گیرند... در حالی که همه توجه کشورهای جهان به جنگ احتمالی بین جمهوریاسلامی و اسرائیل است، جمهوریاسلامی به سرکوب و اعدام مهمترین تهدیدش، یعنی مردم ایران، میپردازد.»[۷]
توئیت مریم رجوی
خانم مریم رجوی رئیسجمهور برگزیدهی مقاومت، درباره اعدام رضا رسایی در حساب ایکس خود نوشت:
«خامنهای بار دیگر در جنایتی فجیع، خون زندانی قیام رضا رسایی دلیر را بر زمین ریخت. برگ دیگری از پرونده قطور ظلم و جنایت خامنهای ضحاک ماربهدوش! اعدام این زندانی سیاسی در اولین روزهای رئیس جمهور جدید رژیم، نشان دیگری است که اعدام و سرکوب، مهمترین رکن بقای رژیم است و تا خامنهای و نظام ولایتفقیه بر سرکار است از آن دست نمیکشد. با صمیمانهترین همدردیها با دوستان، همشهریان و بستگان رضا، قطعا این جنایتها، خلق قهرمان و جوانان و کانونهای شورشی را مصممتر میکند تا ریشه استبداد مذهبی را بر کنند و دموکراسی، حاکمیت مردم و عدالت را برقرار کنند.»[۹]
پیش از این شورای ملی مقاومت ایران در روز ۸ اردیبهشتماه ۱۴۰۳، صدور حکم اعدام رضا رسایی را محکوم کرده و به کمیسر عالی و شورای حقوق بشر و همچنین نمایندهی ویژه سازمان ملل متحد و دیگر مراجع مدافع حقوق بشر در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران، فراخوان داده و خواهان اقدام فوری شده بود.[۸]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ رضا رسایی در آستانه حکم اعدام، برپایه اتهام دروغین - مانیتورینگ حقوق بشر ایرن
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ پرونده رضا رسایی به اجرای احکام دادگاه کیفری کرمانشاه ارجاع شد - سایت کردپا
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ رضا رسایی؛ یک پرونده مبهم در ارتباط با مرگ مأمور اطلاعات سپاه - سایت ایران وایر
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ رضا رسایی بیگناه است و هر لحظه نگرانیم اعدام شود - سایت ایندیپندنت
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ صدور حکم اعدام برای زندانی سیاسی رضا رسایی - کانون حقوق بشر ایران
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ هشدار سازمان حقوق بشر ایران: خطر اعدام قریبالوقوع چند معترض - سازمان حقوق بشر ایران
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ رضا رسایی، از معترضان بازداشت شده، مخفیانه در کرمانشاه اعدام شد - سایت سازمان حقوق بشر ایران
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ اعدام جنایتکارانه زندانی سیاسی قیامی رضا رسایی - سایت سازمان مجاهدین خلق ایران
- ↑ حساب ایکس مریم رجوی