۷٬۳۴۸
ویرایش
میرزا کوچک خان جنگلی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶۰: | خط ۲۶۰: | ||
با کودتای انگلیسی سوم اسفند ۱۲۹۹، که چند روز پیش از آن صورت گرفته بود، دیگر نیازی به قرارداد غوغابرانگیز اوت ۱۹۱۹ نبود. شوروي پيش از بسته شدن قرارداد و انگلستان پس از آن، اعلام كردند كه هرچه سريعتر نيروهاي خود را از ايران خارج خواهند كرد. پس از امضاشدن اين قرارداد، چيچرين اعلام كرد كه با اين قرارداد «زمينه دوستي برادرانه دو ملتِ روسيه و ايران فراهم شد»(۱۸). روز ۵ارديبهشت ۱۳۰۰ (۲۵آوريل۱۹۲۱) روتشتاين، سفير جديد شوروي، به ايران آمد تا اقدامات لازم را براي اجراي اين قرارداد انجام دهد. | با کودتای انگلیسی سوم اسفند ۱۲۹۹، که چند روز پیش از آن صورت گرفته بود، دیگر نیازی به قرارداد غوغابرانگیز اوت ۱۹۱۹ نبود. شوروي پيش از بسته شدن قرارداد و انگلستان پس از آن، اعلام كردند كه هرچه سريعتر نيروهاي خود را از ايران خارج خواهند كرد. پس از امضاشدن اين قرارداد، چيچرين اعلام كرد كه با اين قرارداد «زمينه دوستي برادرانه دو ملتِ روسيه و ايران فراهم شد»(۱۸). روز ۵ارديبهشت ۱۳۰۰ (۲۵آوريل۱۹۲۱) روتشتاين، سفير جديد شوروي، به ايران آمد تا اقدامات لازم را براي اجراي اين قرارداد انجام دهد. | ||
== وَجه المُصالحه == | == وَجه المُصالحه شدن جنبش جنگل == | ||
مصالحه شوروی با ايران و انگلستان و حمايت از جنبش جنگل با هم ناسازگار بود. براي اين مصالحه لازم بود كه شوروي، هم از حمايت جنبش جنگل دست بكشد و هم در جهت نفي آن اقدام كند. | مصالحه شوروی با ايران و انگلستان و حمايت از جنبش جنگل با هم ناسازگار بود. براي اين مصالحه لازم بود كه شوروي، هم از حمايت جنبش جنگل دست بكشد و هم در جهت نفي آن اقدام كند. | ||
| خط ۲۶۹: | خط ۲۶۹: | ||
«… خاطر اعليحضرت همايوني را مطمئن مي‌سازد كه دولت متبوعه دوستدار، نظر به تعهداتي كه در موقع انعقاد قرارداد نموده است، با نهايت صميميت، اقدامات لازمه را در تسريع تصفيه مسأله گيلان اتخاذ خواهد كرد… دولت متبوعه اين‌جانب ذات اقدس همايوني را مظهر تماميّت ايران ميداند»<ref>سردار جنگل - ص ۳۵۴</ref> | «… خاطر اعليحضرت همايوني را مطمئن مي‌سازد كه دولت متبوعه دوستدار، نظر به تعهداتي كه در موقع انعقاد قرارداد نموده است، با نهايت صميميت، اقدامات لازمه را در تسريع تصفيه مسأله گيلان اتخاذ خواهد كرد… دولت متبوعه اين‌جانب ذات اقدس همايوني را مظهر تماميّت ايران ميداند»<ref>سردار جنگل - ص ۳۵۴</ref> | ||
این سخنان به وضوح نشان می‌داد که جنبش جنگل بزودی وجه‌المصالحه خواهد شد و یا نیروهای شوروی در آن اخلال خواهند کرد. | |||
احمدشاه در جواب روتشتاين گفت: «…به شما اطمينان ميدهم كه ما و هيأت دولت ما مساعي جَميله را براي اجراي اين مقصود به عمل آورده و يقين دارم كه حل و تصفيه فوري قضيه گيلان، چنان كه اظهار نموديد، فوق العاده، موجب تسهيل منظور ما خواهد گرديد».<ref>تاریخ بیست ساله‌ی ایران- حسین مکی- ص۳۶۳</ref> | |||
== نامۀ روتشتاین به میرزا کوچک خان == | === نامۀ روتشتاین به میرزا کوچک خان === | ||
روتشتاين براي حل سياسي | روتشتاين براي حل سياسي «مسأله» گيلان، نامه يي براي ميرزا کوچک خان فرستاد. او در آغاز نامه تأكيدکرد: «تنها امنيّت ميتواند ايران را از چنگ امپرياليستهاي خارجي كه نسبت به ايران نظريات طمعكارانه دارند، خلاص كند». سپس، به اعلام سياست جديد شوروي در قبال ايران ميپردازد و براساس آن «نه تنها عمليات انقلابي را بي‌فايده، بلكه مضرّ» ميداند و پس از تجليل از توافق ۱۹۲۱، كه «نفوذ معنوي انگلیسیها را در شمال، بلكه تا اندازه‌يي در جنوب متزلزل كرده است»، غرض اصلي از نوشتن نامه را عنوان ميكند: | ||
== پاسخ میرزا به نامه روتشتاین == | «… از روي مواد قرارداد ما مجبوريم دولت را از وجود انقلابيون و عمليات آن‌ها راحت كنيم… برطبق همان قرارداد، ما مكلف نشده ايم كه درمقابل دولت از قواي انقلابي ايران حمايت كنيم». | ||
ميرزا کوچک خان در پاسخ به نامه روتشتاين، | |||
سپس، با تأكيد مجدّد بر «ضرر عمليات انقلابي در شمال»، براي حلِ «فرخنده» مسألۀ گيلان، به ميرزا کوچک خان پيشنهاد ميكند كه «پس از… صدور تأمين نامه براي شما به وسيله من، شما يا خلع سلاح شده و يا به نقطه‌يي خودتان را كنار ميكشيد». | |||
آنگاه، از موضع طرفداري از قوام السلطنه، نخستوزير وقت، «مجزاشدن ايالتي مانند گيلان از ايران را براي آزادي و ترقي مردم اين كشور مضرّ ميشمارد و از ميرزا ميخواهد از ايجاد صحنه خونين و يك برادركشي كه لطمه به آزادي ملّت ايران ميزند» دست بردارد.<ref>سردار جنگل- ص ۳۱۰ -۳۱۶</ref> | |||
=== پاسخ میرزا به نامه روتشتاین === | |||
ميرزا کوچک خان در پاسخ به نامه روتشتاين، مينويسد: | |||
«من و يارانم در مشقت‌هاي فوق‌الطاقة چندين ساله هيچ مقصودي نداشته و نداريم جز حفظ ايران از تعرّضات خارجي و فشار خائنين داخلي، تأمين آزادي رنجبران ستمديده مملكت و استقلال حكومت ملي...انقلاب يگانه راهِ علاج و نجات قطعي ملت از مشكلات موجوده» است، | |||
میرزا کوچک خان با ارائه‌ی پیشنهاداتی اعلام می‌کند در صورتی که مواد زیر توسط حکومت پذیرفته شود دست از اقدام علیه دولت برخواهد داشت: | |||
* اقدام حکومت مرکزی به اصلاحات سیاسی | |||
* فسخ قراردادهای استعماری و تعهد به حفظ استقلال | |||
* سپردن امنیت گیلان به جنگلی‌ها | |||
* آزاد بودن احزاب<ref>سردار جنگل - ص ۳۲۴ و ۳۲۷</ref> | |||
ضمن ارائۀ چند پيشنهاد مبني بر اقدام حكومت مركزي ايران به اصلاحات اساسي، فَسخ قراردادهاي استعماري و تعهّد به حفظ استقلال، سپردن امنيت گيلان به جنگليها، آزادبودن احزاب» قول ميدهد كه درصورت قبول اين پيشنهادها از سوي دولت مركزي، سياست صبر و انتظار و آرامش پيش خواهد گرفت و دست از اقدامات ضد دولتي برخواهد داشت. روتشتاين اين پيشنهادها را «غيرمنصفانه» ارزيابي كرد. او خواهان تسليم بي قيد و شرط جنبش گيلان بود. | |||
== رويارويي شوروي با جنبش جنگل == | == رويارويي شوروي با جنبش جنگل == | ||
| خط ۳۵۴: | خط ۳۶۹: | ||
۲۰ـ «تاريخ بيستساله ايران»، حسین مکّی، تهران، ۱۳۲۳، جلد اول، ص۳۶۳). | ۲۰ـ «تاريخ بيستساله ايران»، حسین مکّی، تهران، ۱۳۲۳، جلد اول، ص۳۶۳). | ||
۲۳و ۲۴ـ «نهضت میرزا کوچک خان جنگلی، صفحات ۲۵۵ و۲۵۷. | ۲۳و ۲۴ـ «نهضت میرزا کوچک خان جنگلی، صفحات ۲۵۵ و۲۵۷. | ||