۱٬۶۵۱
ویرایش
کاربر:Omid/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
==== از نگاه جامعه‌شناسی ==== | ==== از نگاه جامعه‌شناسی ==== | ||
براساس برداشت جامعه‌شناسان سنتى از عنوان شخصيت، نقش هر فرد در جامعه (که بستگى تام و تمامى به شخصيت اجتماعى خودآگاه وى دارد) عبارت است از آن‌چه از يک فرد به عنوان عضوى از يک گروه اجتماعى و داراى پايگاه اجتماعى خاص، در تعاملات اجتماعى و روابط اجتماعى انتظار مى‌رود که انجام دهد. البته جامعه‌شناسان اذعان دارند که نمى‌توان نقش عوامل درونى فرد را در نقش آفرينى وى ناديده گرفت، بلکه ايفاى نقش، کوشش فرد را در انتخاب و سازش بين عوامل مختلف داخلى و خارجى نشان مى‌دهد. هم‌چنين اين گروه از جامعه‌شناسان به اين نکته نيز توجه دارند که شخصيت اجتماعى هر فرد و به تبع آن، نقش هر فرد در جامعه، قابل رشد و پرورش است و هر فرد در هر مرحله از زندگى خود مى‌تواند نقش‌هاى خاصى را انتخاب کند يا به دست آورد که تاکنون آن‌ها را نداشته است. جامعه‌شناسان نقش آفرينى ابتکارى فرد را با صورت غيرقابل پيش بينى شخصيت همراه مى‌دانند. بنابراين، هريک از شخصيت فرد و نقش وى، در يکديگر تأثير متقابل دارند. همان‌طور که شخصيت اجتماعى خودآگاه و شناخته شده هر فرد نقش او را تعيين مى کند، نقش‌هاى انتخابى و اکتسابى و جديد هر فرد نيز موجب تغيير شخصيت اجتماعى وى مى‌شود و پايگاه اجتماعى او را ارتقا يا تنزل مى دهد. | |||
براساس برداشت جامعه‌شناسان سنتى از عنوان شخصيت، نقش هر فرد در جامعه (که بستگى تام و تمامى به شخصيت اجتماعى خودآگاه وى دارد) عبارت است از | |||
اما جامعه‌شناسى جديد، ديدگاه جامعه‌شناسان سنتى را نمى‌پذيرد و معتقد است که نقش‌شناسى و نقش آفرينى هر فرد در پاسخ به الگوهاى اجتماعى رسمى، تنها بخشى از شخصيت فرد را مى‌سازد و در کنار اين جنبه از شخصيت فرد، نيروهاى عظيم درونى هر فرد، از قبيل ارزش‌هاى بنيادى وى، هدف‌هاى زندگى و فهم او از هويت خويش و نظاير آن، بخش بنيادين شخصيت هر فرد را مى سازد و طبعا اين ويژگى‌هاى بنيادينِ شخصيت فرد نيز هم‌چون نقش‌شناسى وى بر اساس الگوهاى اجتماعى، در نقش آفرينى او تأثير به سزايى دارد.<ref>نظریه‌های جامعه‌شناسی، غلام‌عباس توسلی</ref><ref>نظریه‌های جامعه‌شناسی، لوییس و روزنبرگ</ref> | اما جامعه‌شناسى جديد، ديدگاه جامعه‌شناسان سنتى را نمى‌پذيرد و معتقد است که نقش‌شناسى و نقش آفرينى هر فرد در پاسخ به الگوهاى اجتماعى رسمى، تنها بخشى از شخصيت فرد را مى‌سازد و در کنار اين جنبه از شخصيت فرد، نيروهاى عظيم درونى هر فرد، از قبيل ارزش‌هاى بنيادى وى، هدف‌هاى زندگى و فهم او از هويت خويش و نظاير آن، بخش بنيادين شخصيت هر فرد را مى سازد و طبعا اين ويژگى‌هاى بنيادينِ شخصيت فرد نيز هم‌چون نقش‌شناسى وى بر اساس الگوهاى اجتماعى، در نقش آفرينى او تأثير به سزايى دارد.<ref>نظریه‌های جامعه‌شناسی، غلام‌عباس توسلی</ref><ref>نظریه‌های جامعه‌شناسی، لوییس و روزنبرگ</ref> | ||
==== از نگاه فلسفی ==== | ==== از نگاه فلسفی ==== | ||
برخی فيلسوفان، شخصيت فرد را پديده‌اى اجتماعى و ساخته شده توسط جامعه مى‌دانند كه متقابلا شخصيت اجتماعى فرد نيز در جامعه تأثير مى‌گذارد. | |||
از نگاه فيلسوفان تاريخ، شخصيت فرد عبارت است از مجموعه ويژگى‌هاى فكرى، روحى و روانى و حتى جسمى فرد كه به او قدرت عمل و اقدام و نفوذ اجتماعى مى‌بخشد. ويژگى‌هايى چون علم، دانش، انديشه‌ها، فرهنگ، نفوذ اجتماعى، قواى فكرى و روحى هم‌چون نبوغ فكرى، هوش سرشار، اراده و عزم قوى، خلاقيت و ابتكار، ثبات عقيده و بلندى همت، و ويژگى‌هاى اخلاقى چون اخلاص، تواضع، رأفت، فضل و كرم، امانت، عدالت‌خواهى، سعه صدر، وفاى به عهد و عموم خصلت‌هاى پسنديده برآمده از تربيت صحيح و سرانجام، توانايى‌هاى جسمى و قدرت عمل و منش اصيل فرد.<ref>مارکسیسم و نیروی محرک تاریخ، جعفر سبحانی</ref><ref>قهرمانان، توماس کارلایل</ref><ref>نقش شخصیت در تاریخ، گئورگی پلخانف</ref><ref>فلسفه تاریخ، پل ادواردز</ref> | |||
با توجه به مفهوم شخصيّت در نگاه جامعه شناسان جديد و فيلسوفان تاريخ، آن چه در اين نوشته از اين عنوان مورد نظر است «مجموعه ويژگى ها و خصوصيات فردى و اجتماعى مرتبط و متكى به يك فرد است كه به گونه اى در بروز يك كنش يا واكنش از سوى فرد مزبور تأثير مى گذارد، اعم از آن چه بروز و نمود خارجى دارد و طبعاً واكنش هاى مثبت يا منفى ديگران را برمى انگيزد، و آن چه بروز و نمود خارجى ندارد و صرفاً در شكل گيرى رفتار يك فرد مؤثر است، نظير خلاقيّت فكرى، ايمان، شجاعت، توكل، رضا و تسليم».به هر حال، منظور از شخصيت در اين پژوهش، خصوص نخبگان و افراد متنفّذ اجتماعى نيست . | |||
== عوامل تسریع‌کننده تکامل اجتماعی == | == عوامل تسریع‌کننده تکامل اجتماعی == | ||