برنامه هسته‌ای ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶۲: خط ۶۲:
[[جنگ ایران و عراق]] در (۱۹۸۰–۱۹۸۸) توسعه این برنامه را برای یک دهه به تعویق انداخت، اما در سال ۱۹۸۱، AEOI فعالیت خود را از سر گرفت و برنامه احیای نیروگاه‌های هسته‌ای آغاز شد، که زمینه‌ساز مراحل بعدی این پروژه شد.<ref>[https://www.stimson.org/2023/irans-nuclear-program-has-a-long-history-of-advances-setbacks-and-diplomatic-pauses/ Iran’s Nuclear Program: A History of Advances, Setbacks and     Diplomatic Pauses" - Stimson Center]</ref> <ref>[https://world-nuclear.org/information-library/country-profiles/countries-g-n/iran "Nuclear Power in Iran" - World Nuclear Association]</ref><ref>[https://www.unitedagainstnucleariran.com/irans-nuclear-program-overview "Iran’s Nuclear Program Overview" United Against Nuclear Iran]</ref>
[[جنگ ایران و عراق]] در (۱۹۸۰–۱۹۸۸) توسعه این برنامه را برای یک دهه به تعویق انداخت، اما در سال ۱۹۸۱، AEOI فعالیت خود را از سر گرفت و برنامه احیای نیروگاه‌های هسته‌ای آغاز شد، که زمینه‌ساز مراحل بعدی این پروژه شد.<ref>[https://www.stimson.org/2023/irans-nuclear-program-has-a-long-history-of-advances-setbacks-and-diplomatic-pauses/ Iran’s Nuclear Program: A History of Advances, Setbacks and     Diplomatic Pauses" - Stimson Center]</ref> <ref>[https://world-nuclear.org/information-library/country-profiles/countries-g-n/iran "Nuclear Power in Iran" - World Nuclear Association]</ref><ref>[https://www.unitedagainstnucleariran.com/irans-nuclear-program-overview "Iran’s Nuclear Program Overview" United Against Nuclear Iran]</ref>
==پیشرفت‌های فنی==
==پیشرفت‌های فنی==
پس از توقف دهه ۱۹۸۰، جمهوری اسلامی در اواخر این دهه، برنامه را با شرکای جدید احیا کرد. در ۱۹۹۵، توافقی با روسیه برای تکمیل نیروگاه بوشهر (رآکتور VVER-1000، ۱۰۰۰ مگاوات) امضا شد که در سال ۲۰۱۱، به بهره‌برداری رسید.
پس از توقف دهه ۱۹۸۰، رژیم ایران در اواخر این دهه، برنامه را با شرکای جدید احیا کرد. در سال ۱۹۹۵، توافقی با روسیه برای تکمیل نیروگاه بوشهر (رآکتور VVER-1000، ۱۰۰۰ مگاوات) امضا شد که در سال ۲۰۱۱، به بهره‌برداری رسید.


رژیم ایران، همچنین بصورت مخفیانه زیرساخت‌های داخلی برنامه هسته‌ای خود را توسعه داد، که می‌توان برای مثال به این‌ تاسیسات که برخی از آنها توسط شورای ملی مقاومت افشا شدند، اشاره نمود. <ref>[https://www.nti.org/analysis/articles/iran-nuclear-facilities/]'''Iran Nuclear Facilities'''</ref>
رژیم ایران، همچنین بصورت مخفیانه زیرساخت‌های داخلی برنامه هسته‌ای خود را توسعه داد، که می‌توان برای مثال به این‌ تاسیسات که برخی از آنها توسط شورای ملی مقاومت افشا شدند، اشاره نمود. <ref>[https://www.nti.org/analysis/articles/iran-nuclear-facilities/]'''Iran Nuclear Facilities'''</ref>
خط ۷۲: خط ۷۲:
تأسیسات فرآوری اورانیوم اصفهان
تأسیسات فرآوری اورانیوم اصفهان


مرکز فن‌آوری هسته‌ای اصفهان کیک زرد را به گاز هگزافلوراید اورانیوم (UF6) تبدیل می‌کند که برای غنی‌سازی استفاده می‌شود. این تأسیسات نقش کلیدی در چرخه سوخت هسته‌ای ایران دارد.
مرکز فن‌آوری هسته‌ای اصفهان، کیک زرد را به گاز هگزافلوراید اورانیوم (UF6) تبدیل می‌کند که برای غنی‌سازی استفاده می‌شود. این تأسیسات نقش کلیدی در چرخه سوخت هسته‌ای ایران دارد.


نیروگاه هسته‌ای دارخوین
نیروگاه هسته‌ای دارخوین
خط ۸۰: خط ۸۰:
تأسیسات هسته‌ای فردو
تأسیسات هسته‌ای فردو


تأسیسات فردو، نزدیک قم، برای غنی‌سازی اورانیوم درعمق کوه ساخته شده است و تا سال 2009، مخفی بود و پس از برجام، به مرکز تحقیقاتی محدود شد، ولی ایران بعداً غنی‌سازی 20 درصدی را،در همین تاسیسات، از سر گرفت.
تأسیسات فردو، نزدیک بقم، برای غنی‌سازی اورانیوم درعمق کوه ساخته شده است و تا سال 2009، مخفی بود و پس از برجام، به مرکز تحقیقاتی محدود شد، ولی رژیم بعداً غنی‌سازی 20 درصدی را،در همین تاسیسات، از سر گرفت.


تأسیسات هسته‌ای نطنز
تأسیسات هسته‌ای نطنز


نطنز اصلی‌ترین مرکز غنی‌سازی اورانیوم ایران است که با سانتریفیوژهای پیشرفته کار می‌کند. این سایت به دلیل حساسیتش بارها هدف حملات سایبری و فیزیکی قرار گرفته است.
نطنز اصلی‌ترین مرکز غنی‌سازی اورانیوم رژیم است که با سانتریفیوژهای پیشرفته کار می‌کند. این سایت به دلیل حساسیتش بارها هدف حملات سایبری و فیزیکی قرار گرفته است.


تأسیسات نطنز برای غنی‌سازی اورانیوم با سانتریفیوژ و رآکتور آب سنگین اراک برای تولید پلوتونیوم طراحی شد. تا اواسط دهه ۲۰۰۰، تعداد سانتریفیوژها در نطنز به بیش از ۵٬۰۰۰ دستگاه رسید و در ۲۰۰۹، سطح غنی‌سازی به سطحی فراتر از نیاز تولید برق، تا ۲۰ درصد افزایش یافت.
تأسیسات نطنز برای غنی‌سازی اورانیوم با سانتریفیوژ و رآکتور آب سنگین اراک برای تولید پلوتونیوم طراحی شد. تا اواسط دهه ۲۰۰۰، تعداد سانتریفیوژها در نطنز به بیش از ۵٬۰۰۰ دستگاه رسید و در سال ۲۰۰۹، سطح غنی‌سازی به سطحی فراتر از نیاز تولید برق، تا ۲۰ درصد افزایش یافت.


اما رژیم ایران،با استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر IR-6 و IR-8، تا آوریل ۲۰۲۵، غنی‌سازی را به ۶۰ درصد رساند و ذخایر اورانیوم غنی‌شده‌اش، به میزانی بسیار فراتر از حد ۳۰۰ کیلوگرم مجاز در برجام به بیش از ۴٬۰۰۰ کیلوگرم رسیده است. تأسیسات زیرزمینی فردو نیز در حال فعالیت است و رآکتور اراک، که قرار بود بازطراحی شود، همچنان در برنامه‌ی این رژیم است. این پیشرفت‌ها رژیم را به «آستانه هسته‌ای» (nuclear threshold) یعنی توانایی تولید مواد تسلیحاتی در زمان کوتاه، نزدیک کرده است.<ref>[https://isis-online.org/nuclear-weapons-programs Iran’s Nuclear Program: Status Update 2025"]</ref><ref>[https://www.iaea.org/newscenter/focus/iran "Iran’s Nuclear Program and the IAEA"]</ref>
اما رژیم ایران،با استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر IR-6 و IR-8، تا آوریل ۲۰۲۵، غنی‌سازی را به ۶۰ درصد رساند و ذخایر اورانیوم غنی‌شده‌اش، به میزانی بسیار فراتر از حد ۳۰۰ کیلوگرم مجاز در برجام به بیش از ۴٬۰۰۰ کیلوگرم رسیده است. تأسیسات زیرزمینی فردو نیز در حال فعالیت است و رآکتور اراک، که قرار بود بازطراحی شود، همچنان در برنامه‌ی این رژیم است. این پیشرفت‌ها رژیم را به «آستانه هسته‌ای» (nuclear threshold) یعنی توانایی تولید مواد تسلیحاتی در زمان کوتاه، نزدیک کرده است.<ref>[https://isis-online.org/nuclear-weapons-programs Iran’s Nuclear Program: Status Update 2025"]</ref><ref>[https://www.iaea.org/newscenter/focus/iran "Iran’s Nuclear Program and the IAEA"]</ref>
۲۳۴

ویرایش