۱٬۰۰۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۵: | خط ۵: | ||
== پیشینه ومصادیق حضورزنان درجنبش مشروطیت == | == پیشینه ومصادیق حضورزنان درجنبش مشروطیت == | ||
قبل از مشروطیت دراواخر دوره [[قاجاریه]] عرصه بر زنان بسیار تنگ بود اکثر مرتجعین درس خواندن و با سواد شدن زنان را حرام و گناه میدانستند. در این عصر رسم بر این بود که درخیابانهای تهران زنان از یک طرف و مردان از طرف دیگر عبور میکردند و سوار شدن زن و مرد بریک درشکه ممنوع بود و در یک جمله در این دوران زن بودن به معنای پست بودن بود و در چنین اتمسفری بود که زنان آگاه و مبارز به تلاشی وقفه ناپذیر برای باز کردن مدارس دخترانه و با سواد کردن زنان میپرداختند.<ref>عبدالحسن ناهیدکتاب زنان ایرانی درجنبش مشروطیت ص 17</ref> | قبل از مشروطیت دراواخر دوره [[قاجاریه]] عرصه بر زنان بسیار تنگ بود اکثر مرتجعین درس خواندن و با سواد شدن زنان را حرام و گناه میدانستند. در این عصر رسم بر این بود که درخیابانهای تهران زنان از یک طرف و مردان از طرف دیگر عبور میکردند و سوار شدن زن و مرد بریک درشکه ممنوع بود و در یک جمله در این دوران زن بودن به معنای پست بودن بود و در چنین اتمسفری بود که زنان آگاه و مبارز به تلاشی وقفه ناپذیر برای باز کردن مدارس دخترانه و با سواد کردن زنان میپرداختند.<ref>عبدالحسن ناهیدکتاب زنان ایرانی درجنبش مشروطیت ص 17</ref> | ||
[[پرونده:عکسی از زنان در یکی از مجالس مشروطه طلبان.jpg|بندانگشتی|زنان در مجالس مشروطه طلبان]] | |||
فضای ملتهب و متلاطم مشروطه و مشروطه خواهی باعث شد تا بخش دیگری از زنان ایرانی از سرنوشت سیاسی و اجتماعی خود، آگاه شوند و در راه اعتلای آن دوشادوش مردان به نبرد بپردازند و با حضور در عرصههای اجتماعی و مبارزاتی از کنج خانه خارج شده و نقش منفعل قبلی را کنار بزنند. [[قیام تنباکو|جنبش تنباکو]] در سال ۱۲۷۵ و بحران نان در دو سال پس از آن در حقیقت اولین نشانههای ورود زنان به عرصه اجتماعی بود.<ref>[http://mashrootiat.pchi.ir/show.php?page=contents&id=4134 پایگاه جامع تاریخ معاصر ایران -جنبش بیداری زنان همزمان با مشروطه]</ref> | فضای ملتهب و متلاطم مشروطه و مشروطه خواهی باعث شد تا بخش دیگری از زنان ایرانی از سرنوشت سیاسی و اجتماعی خود، آگاه شوند و در راه اعتلای آن دوشادوش مردان به نبرد بپردازند و با حضور در عرصههای اجتماعی و مبارزاتی از کنج خانه خارج شده و نقش منفعل قبلی را کنار بزنند. [[قیام تنباکو|جنبش تنباکو]] در سال ۱۲۷۵ و بحران نان در دو سال پس از آن در حقیقت اولین نشانههای ورود زنان به عرصه اجتماعی بود.<ref>[http://mashrootiat.pchi.ir/show.php?page=contents&id=4134 پایگاه جامع تاریخ معاصر ایران -جنبش بیداری زنان همزمان با مشروطه]</ref> | ||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
== آغاز مشروطیت و نقش زنان == | == آغاز مشروطیت و نقش زنان == | ||
در آن روزگار، زنان بخوبی دریافته بودند که برای رسیدن به آرمانهای خویش نخست باید استبداد را از ریشه برکنند تا بتوانند حکومت قانون را برقرار کنند. از این رو زنان با جسارت و شجاعت بسیار در صحنه جنبش حضور یافتند و برای پیروزی آن با تمام قوا کوشیدند چندان که لباس رزم پوشیدند و حتی بی آنکه مردان [[مجاهد]] و فرماندهان ایشان آگاه شوند جنگیدند و زندگی خویش را نیز در این راه باختند.<ref>[http://www.pezhvakeiran.com/maghaleh-4108.html سایت پژواک ایران -زن ایرانی و انقلاب مشروطه در ایران -مریم رحمانی]</ref>برخی از انجمنها و سازمانهای مخفی زنان در نبردهای مسلحانه برای مشروطیت شرکت کردند برای مثال، در نبردی مسلحانه که بین موافقان و مخالفان مشروطه در [[آذربایجان]] درگرفت، اجساد ۲۰ زن در لباس مردانه پیدا شد. در سال ۱۲۹۰ق هنگامیکه برخی نمایندگان مجلس خواستههای روسها را قبول کرده بودند ،۳۰۰ نفر از زنان با تپانچه وارد مجلس شدند تا آنان را وادار به حراست از آزادی و تمامیت ارضی کشور کنند.<ref>[http://movarekhan.com/blog/women_and_mashrouteh/ مورخان -زنان و انقلاب مشروطه]</ref>همچنین میگویند هنگامیکه [[ستارخان]] در جریان مبارزات مسلحانه بر بالین سربازی رفت که اجازه نمیداد زخمش را مداوا کنند و به او گفت: «پسرم تو نباید بمیری، ما به نیروی تو، به اراده آهنین تو نیاز داریم. چرا نمیگذاری زخمت را مداوا کنند؟» پاسخ شنید که «من زن هستم».<ref>عبدالحسین ناهیدص86</ref>زنان معترض ایرانی در انقلاب مشروطه نقش مؤثری و چشمگیری داشتند. [[مورگان شوستر]] در اثر معروف خود موسوم به «اختناق ایران» که در سال ۱۹۱۲م منتشر شد؛ برای نخستین بار گزارشی از انجمنهای نیمه سری زنان ایرانی که در جریان انقلاب مشروطیت تأسیس شدند ، منتشر کرد. وی خدمات ارزشمند زنان ایرانی را در راستای تحقق انقلاب مشروطه میستاید وبر این باور است که یک شبه زنان محجوب ایرانی که تجربه سیاسی و اجتماعی چندانی نداشتند، آموزگار، روزنامه نویس، مؤسس باشگاههای زنان وسخنگوی مباحث سیاسی شدند. حضور زنان در انقلاب مشروطه سبب شکلگیری فعالیتهای اجتماعی هدفدار و سازمانیافته شد. در صدر مشروطیت با همت زنان مبارز، مدارسی برای آموزش دختران و زنان تأسیس میشد کاری که در آن زمان شهامت زیادی میخواست و این افراد مورد تکفیر مرتجعان زمان قرار میگرفتند. یکی از این زنان مبارز [[بیبیخانم استرآبادی]] بود که مدرسه دوشیزگان را به سبک نوین در سال ۱۳۲۴ق افتتاح نمود. این مدرسه در جامعه آن روز بسیار جنجالبرانگیز بود، بطوریکه [[شیخ فضلالله نوری]] فتوا میداد که تأسیس مدارس دخترانه خلاف شرع اسلام است و سید علی شوشتری در شاه عبدالعظیم بست نشسته و مینوشت که : «وای بحال مملکتی که در آن مدرسه دخترانه دایر گردد».<ref>عبدالحسن ناهید -ص17کتاب زنان ایران در جنبش مشروطه</ref> | [[پرونده:2زنان مشروطه خواه دربرابر رییس مجلس با تپانچه تهدید به قتل در صورت تسلیم به خواست روسیه 1911 2.jpg|بندانگشتی|زنان مشروطه خواه در مجلس با تپانچه ]] | ||
در آن روزگار، زنان بخوبی دریافته بودند که برای رسیدن به آرمانهای خویش نخست باید استبداد را از ریشه برکنند تا بتوانند حکومت قانون را برقرار کنند. از این رو زنان با جسارت و شجاعت بسیار در صحنه جنبش حضور یافتند و برای پیروزی آن با تمام قوا کوشیدند چندان که لباس رزم پوشیدند و حتی بی آنکه مردان [[مجاهد]] و فرماندهان ایشان آگاه شوند جنگیدند و زندگی خویش را نیز در این راه باختند.<ref>[http://www.pezhvakeiran.com/maghaleh-4108.html سایت پژواک ایران -زن ایرانی و انقلاب مشروطه در ایران -مریم رحمانی]</ref>برخی از انجمنها و سازمانهای مخفی زنان در نبردهای مسلحانه برای مشروطیت شرکت کردند برای مثال، در نبردی مسلحانه که بین موافقان و مخالفان مشروطه در [[آذربایجان]] درگرفت، اجساد ۲۰ زن در لباس مردانه پیدا شد. در سال ۱۲۹۰ق هنگامیکه برخی نمایندگان مجلس خواستههای روسها را قبول کرده بودند ،۳۰۰ نفر از زنان با تپانچه وارد مجلس شدند تا آنان را وادار به حراست از آزادی و تمامیت ارضی کشور کنند.<ref>[http://movarekhan.com/blog/women_and_mashrouteh/ مورخان -زنان و انقلاب مشروطه]</ref> | |||
[[پرونده:زنان در یکی از مجالس مشروطه طلبان (2).jpg|بندانگشتی|زنان در یکی دیگر از مجالس مشروطه طلبان]] | |||
همچنین میگویند هنگامیکه [[ستارخان]] در جریان مبارزات مسلحانه بر بالین سربازی رفت که اجازه نمیداد زخمش را مداوا کنند و به او گفت: «پسرم تو نباید بمیری، ما به نیروی تو، به اراده آهنین تو نیاز داریم. چرا نمیگذاری زخمت را مداوا کنند؟» پاسخ شنید که «من زن هستم».<ref>عبدالحسین ناهیدص86</ref>زنان معترض ایرانی در انقلاب مشروطه نقش مؤثری و چشمگیری داشتند. [[مورگان شوستر]] در اثر معروف خود موسوم به «اختناق ایران» که در سال ۱۹۱۲م منتشر شد؛ برای نخستین بار گزارشی از انجمنهای نیمه سری زنان ایرانی که در جریان انقلاب مشروطیت تأسیس شدند ، منتشر کرد. وی خدمات ارزشمند زنان ایرانی را در راستای تحقق انقلاب مشروطه میستاید وبر این باور است که یک شبه زنان محجوب ایرانی که تجربه سیاسی و اجتماعی چندانی نداشتند، آموزگار، روزنامه نویس، مؤسس باشگاههای زنان وسخنگوی مباحث سیاسی شدند. حضور زنان در انقلاب مشروطه سبب شکلگیری فعالیتهای اجتماعی هدفدار و سازمانیافته شد. در صدر مشروطیت با همت زنان مبارز، مدارسی برای آموزش دختران و زنان تأسیس میشد کاری که در آن زمان شهامت زیادی میخواست و این افراد مورد تکفیر مرتجعان زمان قرار میگرفتند. یکی از این زنان مبارز [[بیبیخانم استرآبادی]] بود که مدرسه دوشیزگان را به سبک نوین در سال ۱۳۲۴ق افتتاح نمود. این مدرسه در جامعه آن روز بسیار جنجالبرانگیز بود، بطوریکه [[شیخ فضلالله نوری]] فتوا میداد که تأسیس مدارس دخترانه خلاف شرع اسلام است و سید علی شوشتری در شاه عبدالعظیم بست نشسته و مینوشت که : «وای بحال مملکتی که در آن مدرسه دخترانه دایر گردد».<ref>عبدالحسن ناهید -ص17کتاب زنان ایران در جنبش مشروطه</ref> | |||
== تشکلهای زنان در جنبش مشروطیت == | == تشکلهای زنان در جنبش مشروطیت == |