۹٬۱۷۱
ویرایش
(اصلاح املا، اصلاح سجاوندی، اصلاح ارقام، اصلاح نویسه، اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح نویسههای عربی) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|بندانگشتی|1148x1148پیکسل]] | [[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|بندانگشتی|1148x1148پیکسل]] | ||
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | {{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | ||
| نام = یرواند آبراهامیان | | نام = یرواند آبراهامیان (Ervand Abrahamian) | ||
| تصویر = آبراهامیان؛1.jpg | | تصویر = آبراهامیان؛1.jpg | ||
| توضیح تصویر = یرواند آبراهامیان | | توضیح تصویر = یرواند آبراهامیان | ||
| نام اصلی = | | نام اصلی = | ||
| زمینه فعالیت = تاریخنگاری، تاریخ معاصر ایران، خاورمیانهشناسی | | زمینه فعالیت = تاریخنگاری، تاریخ معاصر ایران، خاورمیانهشناسی | ||
| ملیت = آمریکایی (ایرانیتبار ارمنی) | | ملیت = آمریکایی (ایرانیتبار ارمنی) | ||
| تاریخ تولد = ۱۹۴۰ | | تاریخ تولد = ۱۳۱۹ ش (۱۹۴۰ م) | ||
| محل تولد = تهران، ایران | | محل تولد = تهران، ایران | ||
| والدین = | | والدین = | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| مذهب = | | مذهب = | ||
| در زمان حکومت = | | در زمان حکومت = | ||
| اتفاقات مهم = | | اتفاقات مهم = | ||
| نام دیگر = | | نام دیگر = | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| بنیانگذار = | | بنیانگذار = | ||
| پیشه = مورخ، استاد دانشگاه، پژوهشگر تاریخ ایران مدرن | | پیشه = مورخ، استاد دانشگاه، پژوهشگر تاریخ ایران مدرن | ||
| سالهای نویسندگی = | | سالهای نویسندگی = | ||
| سبک نوشتاری = آکادمیک، دانشنامهای، نئومارکسیستی فرهنگی | | سبک نوشتاری = آکادمیک، دانشنامهای، نئومارکسیستی فرهنگی | ||
| کتابها = ایران بین دو | | کتابها = ایران بین دو انقلاب، تاریخ ایران مدرن، کودتا، بحران نفت در ایران، خمینیسم و... | ||
| مقالهها = مقالات متعدد در جامعهشناسی سیاسی ایران، «پارانوید در سیاست ایران» و … | | مقالهها = مقالات متعدد در جامعهشناسی سیاسی ایران، «پارانوید در سیاست ایران» و … | ||
| نمایشنامهها = | | نمایشنامهها = | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
| فرزندان = | | فرزندان = | ||
| تحصیلات = دکترای تاریخ | | تحصیلات = دکترای تاریخ | ||
| دانشگاه = دانشگاه | | دانشگاه = دانشگاه آکسفورد، دانشگاه کلمبیا | ||
| حوزه = تاریخ خاورمیانه، تاریخ ایران معاصر | | حوزه = تاریخ خاورمیانه، تاریخ ایران معاصر | ||
| شاگرد = | | شاگرد = | ||
| استاد = | | استاد = | ||
| علت شهرت = پژوهشهای بنیادی در تاریخ معاصر ایران، کتاب «ایران بین دو انقلاب»، تحلیل طبقاتی و اجتماعی تحولات سیاسی ایران | | علت شهرت = پژوهشهای بنیادی در تاریخ معاصر ایران، کتاب «ایران بین دو انقلاب»، تحلیل طبقاتی و اجتماعی تحولات سیاسی ایران | ||
| تأثیرگذاشته بر = | | تأثیرگذاشته بر = | ||
| تأثیرپذیرفته از = | | تأثیرپذیرفته از = | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| گفتاورد = | | گفتاورد = | ||
| امضا = | | امضا = | ||
}} | |اندازه تصویر=260پیکسل}} | ||
'''یرواند آبراهامیان'''، (متولد ۱۳۱۹، تهران) مورخ ایرانی-ارمنیتبار آمریکایی، در سال ۱۹۴۰ در تهران متولد شد و در خانوادهای ارمنی پرورش یافت. او تا کلاس سوم ابتدایی در تهران تحصیل کرد و سپس در سال ۱۳۳۳، برای ادامه آموزش به مدرسهای شبانهروزی در انگلستان اعزام شد. تحصیلات دانشگاهی وی در رشته تاریخ در دانشگاه آکسفورد آغاز گردید و مدرک کارشناسی را در سال ۱۳۴۲، اخذ کرد. پس از آن به ایالات متحده مهاجرت کرد و مدرک کارشناسی ارشد اول را در سال ۱۳۴۵، از دانشگاه کلمبیا، کارشناسی ارشد دوم را در سال ۱۳۴۷، از آکسفورد و دکترای تاریخ را در سال ۱۳۴۸، از کلمبیا دریافت نمود. آبراهامیان در دهه ۱۹۷۰، به عضویت کنفدراسیون جهانی محصلین و دانشجویان ایرانی درآمد که مخالف [[محمدرضا پهلوی|رژیم پهلوی]] بود و در سال ۱۹۷۶ به عنوان نایبرئیس کمیته برای آزادی هنر و اندیشه در ایران برگزیده شد. او در دانشگاههای پرینستون، نیویورک و آکسفورد به تدریس پرداخت و اکنون استاد تاریخ جهانی و خاورمیانه در کالج باروک دانشگاه شهر نیویورک است. آبراهامیان در سال ۲۰۱۰ به عضویت وابسته آکادمی هنر و علوم آمریکا درآمد. | '''یرواند آبراهامیان'''، (Ervand Abrahamian) (متولد ۱۳۱۹، تهران) مورخ ایرانی-ارمنیتبار آمریکایی، در سال ۱۹۴۰ در تهران متولد شد و در خانوادهای ارمنی پرورش یافت. او تا کلاس سوم ابتدایی در تهران تحصیل کرد و سپس در سال ۱۳۳۳، برای ادامه آموزش به مدرسهای شبانهروزی در انگلستان اعزام شد. تحصیلات دانشگاهی وی در رشته تاریخ در دانشگاه آکسفورد آغاز گردید و مدرک کارشناسی را در سال ۱۳۴۲، اخذ کرد. پس از آن به ایالات متحده مهاجرت کرد و مدرک کارشناسی ارشد اول را در سال ۱۳۴۵، از دانشگاه کلمبیا، کارشناسی ارشد دوم را در سال ۱۳۴۷، از آکسفورد و دکترای تاریخ را در سال ۱۳۴۸، از کلمبیا دریافت نمود. آبراهامیان در دهه ۱۹۷۰، به عضویت کنفدراسیون جهانی محصلین و دانشجویان ایرانی درآمد که مخالف [[محمدرضا پهلوی|رژیم پهلوی]] بود و در سال ۱۹۷۶ به عنوان نایبرئیس کمیته برای آزادی هنر و اندیشه در ایران برگزیده شد. او در دانشگاههای پرینستون، نیویورک و آکسفورد به تدریس پرداخت و اکنون استاد تاریخ جهانی و خاورمیانه در کالج باروک دانشگاه شهر نیویورک است. آبراهامیان در سال ۲۰۱۰ به عضویت وابسته آکادمی هنر و علوم آمریکا درآمد. | ||
آثار آبراهامیان عمدتاً بر تاریخ معاصر ایران تمرکز دارد و شامل کتابهایی همچون «ایران بین دو انقلاب» (۱۹۸۲)، که تحولات اجتماعی و سیاسی از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی را واکاوی میکند؛ «تاریخ ایران مدرن» (۲۰۰۸)، که تغییرات سیاسی و اقتصادی از قرن نوزدهم تا دوران معاصر را تحلیل مینماید؛ «کودتا» (۲۰۱۳)، که نقش آمریکا و بریتانیا در کودتای ۱۳۳۲ را بر پایه اسناد محرمانه توصیف میکند؛ و «بحران نفت در ایران» (۲۰۲۱)، که تأثیر کشف نفت بر سیاست و اقتصاد ایران را پوشش میدهد. دیگر آثار وی عبارتند از «مردم در سیاست ایران»، «اسلام رادیکال مجاهدین ایرانی»، «خمینیسم: مقالاتی دربارهٔ جمهوری اسلامی»، و «اعترافات شکنجهشدگان». دیدگاههای او بر پایه مارکسیسم آکادمیک یا فرهنگی استوار است و بر نقش نیروهای اجتماعی، طبقات، جنبشهای مردمی و روابط دولت و جامعه تأکید دارد. او دولت را پدیدهای تنیده در جامعه میبیند و تحولات تاریخی ایران را از منظر داخلی و اجتماعی تفسیر میکند، نه صرفاً خارجی. در مصاحبههای اخیر، اعتراضات ایران را شورش میداند نه انقلاب، و آینده رژیم را با چالشهای مشروعیت و جانشینی روبرو میبیند، اما سقوط فوری آن را بعید میشمارد.<ref name=":0">[https://taaghche.com/author/%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AF-%D8%A2%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86 یرواند آبراهامیان - طاقچه]</ref><ref name=":1">[https://www.radiozamaneh.com/301375/ نگرشهای تاریخی پرفسور یرواند آبراهامیان - رادیو زمانه]</ref><ref name=":2">[https://paymanonline.ir/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%81%D8%B3%D9%88%D8%B1-%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AF-%D8%A2%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A7/ تاریخنگاری پروفسور یرواند آبراهامیان - پیمان آنلاین]</ref><ref name=":3">[https://jomhouri.com/jomhouri/archives/28801 کارنامه یرواند آبراهامیان: سرنوشت ایران بین دو انقلاب - اتحاد جمهوریخواهان ایران]</ref><ref name=":4">[https://www.iranglobal.info/fa/node/80092 یرواند آبراهامیان و چپ سنتی - ایران گلوبال]</ref> | آثار آبراهامیان عمدتاً بر تاریخ معاصر ایران تمرکز دارد و شامل کتابهایی همچون «ایران بین دو انقلاب» (۱۹۸۲)، که تحولات اجتماعی و سیاسی از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی را واکاوی میکند؛ «تاریخ ایران مدرن» (۲۰۰۸)، که تغییرات سیاسی و اقتصادی از قرن نوزدهم تا دوران معاصر را تحلیل مینماید؛ «کودتا» (۲۰۱۳)، که نقش آمریکا و بریتانیا در کودتای ۱۳۳۲ را بر پایه اسناد محرمانه توصیف میکند؛ و «بحران نفت در ایران» (۲۰۲۱)، که تأثیر کشف نفت بر سیاست و اقتصاد ایران را پوشش میدهد. دیگر آثار وی عبارتند از «مردم در سیاست ایران»، «اسلام رادیکال مجاهدین ایرانی»، «خمینیسم: مقالاتی دربارهٔ جمهوری اسلامی»، و «اعترافات شکنجهشدگان». دیدگاههای او بر پایه مارکسیسم آکادمیک یا فرهنگی استوار است و بر نقش نیروهای اجتماعی، طبقات، جنبشهای مردمی و روابط دولت و جامعه تأکید دارد. او دولت را پدیدهای تنیده در جامعه میبیند و تحولات تاریخی ایران را از منظر داخلی و اجتماعی تفسیر میکند، نه صرفاً خارجی. در مصاحبههای اخیر، اعتراضات ایران را شورش میداند نه انقلاب، و آینده رژیم را با چالشهای مشروعیت و جانشینی روبرو میبیند، اما سقوط فوری آن را بعید میشمارد.<ref name=":0">[https://taaghche.com/author/%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AF-%D8%A2%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86 یرواند آبراهامیان - طاقچه]</ref><ref name=":1">[https://www.radiozamaneh.com/301375/ نگرشهای تاریخی پرفسور یرواند آبراهامیان - رادیو زمانه]</ref><ref name=":2">[https://paymanonline.ir/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%81%D8%B3%D9%88%D8%B1-%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AF-%D8%A2%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A7/ تاریخنگاری پروفسور یرواند آبراهامیان - پیمان آنلاین]</ref><ref name=":3">[https://jomhouri.com/jomhouri/archives/28801 کارنامه یرواند آبراهامیان: سرنوشت ایران بین دو انقلاب - اتحاد جمهوریخواهان ایران]</ref><ref name=":4">[https://www.iranglobal.info/fa/node/80092 یرواند آبراهامیان و چپ سنتی - ایران گلوبال]</ref><ref name=":5" /><ref name=":6" /> | ||
== زندگی و تحصیلات == | == زندگی و تحصیلات == | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
این فعالیتها بخشی از جنبش گستردهتر دانشجویان ایرانی در خارج بود که به دنبال تغییرات سیاسی در ایران بودند. آبراهامیان از این پلتفرم برای بیان دیدگاههای انتقادی خود نسبت به رژیم شاه استفاده کرد و این تجربیات، تأثیراتی بر آثار تاریخی بعدی وی داشت. | این فعالیتها بخشی از جنبش گستردهتر دانشجویان ایرانی در خارج بود که به دنبال تغییرات سیاسی در ایران بودند. آبراهامیان از این پلتفرم برای بیان دیدگاههای انتقادی خود نسبت به رژیم شاه استفاده کرد و این تجربیات، تأثیراتی بر آثار تاریخی بعدی وی داشت. | ||
=== نایبرئیسی | === نایبرئیسی کمیتهی آزادی هنر و اندیشه در ایران === | ||
در سال ۱۳۵۵، آبراهامیان به عنوان نایبرئیس «کمیته برای آزادی هنر و اندیشه در ایران» انتخاب شد. این کمیته هدفش حمایت از آزادی بیان و اندیشه در برابر سرکوبهای رژیم پهلوی بود و فعالیتهایی برای برجستهسازی [[نقض حقوق بشر در ایران|نقض حقوق در ایران]] انجام میداد. این نقش، تعهد وی به مسائل حقوق بشری را برجسته میسازد. | در سال ۱۳۵۵، آبراهامیان به عنوان نایبرئیس «کمیته برای آزادی هنر و اندیشه در ایران» انتخاب شد. این کمیته هدفش حمایت از آزادی بیان و اندیشه در برابر سرکوبهای رژیم پهلوی بود و فعالیتهایی برای برجستهسازی [[نقض حقوق بشر در ایران|نقض حقوق در ایران]] انجام میداد. این نقش، تعهد وی به مسائل حقوق بشری را برجسته میسازد. | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
== آثار اصلی == | == آثار اصلی == | ||
[[پرونده:ایران بین دو انقلاب.jpg|بندانگشتی|300x300پیکسل|ایران بین دو انقلاب]] | |||
=== ایران بین دو انقلاب (۱۹۸۲) === | === ایران بین دو انقلاب (۱۹۸۲) === | ||
| خط ۲۱۱: | خط ۲۱۲: | ||
آبراهامیان میگوید، مسائل زنان جایگزین ارتداد به عنوان آزمون شده، با تقاضا برای چادر اجباری بیش از حجاب ساده، برای تضمین حمایت سختگیران و ثبات، اما پایه را باریک میکند؛ این بحران فرهنگی عمیقتری ایجاد میکند، زیرا گفتمان رژیم (حقوق الهی) با گفتمان عمومی (حقوق طبیعی، آزادی، برابری) برخورد میکند. | آبراهامیان میگوید، مسائل زنان جایگزین ارتداد به عنوان آزمون شده، با تقاضا برای چادر اجباری بیش از حجاب ساده، برای تضمین حمایت سختگیران و ثبات، اما پایه را باریک میکند؛ این بحران فرهنگی عمیقتری ایجاد میکند، زیرا گفتمان رژیم (حقوق الهی) با گفتمان عمومی (حقوق طبیعی، آزادی، برابری) برخورد میکند. | ||
هیچ خروج آسانی از بنبست سرکوب-اعتراض وجود ندارد؛ ناآرامی تشدیدشده ممکن است فرماندهان سپاه را به تصاحب قدرت به عنوان «رضاشاه جدید» وادارد، اما این مشروعیت را بیشتر کاهش میدهد و گفتمان حقوق را حلنشده میگذارد.<ref>[https://iranwire.com/fa/features/130123-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B5%D8%B1-%DA%A9%D9%87%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D9%88%DA%AF%D9%88-%D8%A8%D8%A7-%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AF-%D8%A2%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86/ ایران در عصر کهنسالی خامنهای؛ گفتوگو با یرواند آبراهامیان - ایران وایر]</ref> | هیچ خروج آسانی از بنبست سرکوب-اعتراض وجود ندارد؛ ناآرامی تشدیدشده ممکن است فرماندهان سپاه را به تصاحب قدرت به عنوان «رضاشاه جدید» وادارد، اما این مشروعیت را بیشتر کاهش میدهد و گفتمان حقوق را حلنشده میگذارد.<ref name=":5">[https://iranwire.com/fa/features/130123-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B5%D8%B1-%DA%A9%D9%87%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D9%88%DA%AF%D9%88-%D8%A8%D8%A7-%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AF-%D8%A2%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86/ ایران در عصر کهنسالی خامنهای؛ گفتوگو با یرواند آبراهامیان - ایران وایر]</ref> | ||
=== اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ و امکان انقلاب === | === اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ و امکان انقلاب === | ||
| خط ۲۲۴: | خط ۲۲۵: | ||
در ضمن حملات به روحانیت جدید نیست و ریشه در تاریخ دارد، اما رابطهای بین بخشی از جامعه و روحانیت باقی است. اگر شرایط ثابت بماند، بیثباتی ادامه یابد، نارضایتی افزایش یابد، اما رژیم سقوط نکند و جامعه چندقطبیتر شود. | در ضمن حملات به روحانیت جدید نیست و ریشه در تاریخ دارد، اما رابطهای بین بخشی از جامعه و روحانیت باقی است. اگر شرایط ثابت بماند، بیثباتی ادامه یابد، نارضایتی افزایش یابد، اما رژیم سقوط نکند و جامعه چندقطبیتر شود. | ||
قشر خاکستری ممکن است با اعتصابات گسترده بپیوندد، اما اعتراضات سازمانیافته نیست. انقلابها اغلب بدون رهبر شروع میشوند و رهبری ممکن است اعتراضات را تضعیف کند؛ حضور رضا پهلوی میتواند رژیم جمهوری اسلامی را تقویت کند، زیرا مردم بدبین هستند و اعتبار سکولار او را زیر سؤال میبرند.<ref>[https://parsi.euronews.com/2023/03/16/exclusive-interview-with-yervand-abrahamian-idea-of-turning-irans-protests-into-a-revolut «تصور تبدیل اعتراضات در ایران به انقلاب، اغراقآمیز بود» - یورو نیوز]</ref> | قشر خاکستری ممکن است با اعتصابات گسترده بپیوندد، اما اعتراضات سازمانیافته نیست. انقلابها اغلب بدون رهبر شروع میشوند و رهبری ممکن است اعتراضات را تضعیف کند؛ حضور رضا پهلوی میتواند رژیم جمهوری اسلامی را تقویت کند، زیرا مردم بدبین هستند و اعتبار سکولار او را زیر سؤال میبرند.<ref name=":6">[https://parsi.euronews.com/2023/03/16/exclusive-interview-with-yervand-abrahamian-idea-of-turning-irans-protests-into-a-revolut «تصور تبدیل اعتراضات در ایران به انقلاب، اغراقآمیز بود» - یورو نیوز]</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
ویرایش