۱۳٬۱۴۴
ویرایش
←آشفته حالی
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | نام = رحیم معینی کرمانشاهی | تصویر...» ایجاد کرد) |
|||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
|امضا = | |امضا = | ||
}} | }} | ||
'''رحیم معینی کرمانشاهی'''، (زاده ۱۵ بهمن ۱۳۰۱، کرمانشاه - درگذشته ۲۶ آبان ۱۳۹۴، تهران) نقاش، نویسنده، شاعر و ترانه‌سُرای معاصر ایران است. معینی کرمانشاهی در شهریور ۱۳۲۰، و هم‌زمان با اشغال نظامی ایران، فعالیت‌های سیاسی خود را آغاز کرد. او با نوشتن مقاله‌های تند و صریح، مخالفت‌های خود را با حکومت آشکار ساخت؛ از میان فعالیت‌های اصلی او انتشار نشریه انقلابی "سلحشوران غرب" بود. معینی کرمانشاهی با انتشار مقالاتی از [[دکتر محمد مصدق|'''دکتر محمد مصدق''']] و '''[[نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران|نهضت ملی شدن نفت]]''' حمایت و طرف‌داری می‌کرد که سرانجام دستگیر و زندانی شد؛ و به قلعه‌ی فلک‌الافلاک در خرم‌آباد تبعید گردید. پس از گذراندن تبعید به تهران عزیمت کرد؛ و به دستور دکتر '''[[سیدحسین فاطمی|حسین فاطمی]]''' معاون | '''رحیم معینی کرمانشاهی'''، (زاده ۱۵ بهمن ۱۳۰۱، کرمانشاه - درگذشته ۲۶ آبان ۱۳۹۴، تهران) نقاش، نویسنده، شاعر و ترانه‌سُرای معاصر ایران است. معینی کرمانشاهی در شهریور ۱۳۲۰، و هم‌زمان با اشغال نظامی ایران، فعالیت‌های سیاسی خود را آغاز کرد. او با نوشتن مقاله‌های تند و صریح، مخالفت‌های خود را با حکومت آشکار ساخت؛ از میان فعالیت‌های اصلی او انتشار نشریه انقلابی "سلحشوران غرب" بود. معینی کرمانشاهی با انتشار مقالاتی از [[دکتر محمد مصدق|'''دکتر محمد مصدق''']] و '''[[نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران|نهضت ملی شدن نفت]]''' حمایت و طرف‌داری می‌کرد که سرانجام دستگیر و زندانی شد؛ و به قلعه‌ی فلک‌الافلاک در خرم‌آباد تبعید گردید. پس از گذراندن تبعید به تهران عزیمت کرد؛ و به دستور دکتر '''[[سیدحسین فاطمی|حسین فاطمی]]''' معاون نخست‌وزیر وقت، در اداره کل انتشارات رادیو با سمت رئیس دفتر بایگانی خبرگزاری پارس به کار مشغول شد. شهرت و محبوبیت معینی کرمانشاهی بیشتر به‌خاطر سرودن ترانه‌های دلنشین و به‌ویژه ترانه‌های تصویری است. برخی از ترانه‌های معروف و ماندگار او عبارتند از: این همه آشفته‌حالی، افسانه عشق، سنگ خارا، رفتم که رفتم، کودکی و… نغمه‌خوان ترانه‌های معینی کرمانشاهی صداهای طراز اول و خوانندگان مشهوری نظیر بانو '''[[مرضیه]]'''، '''[[دلکش]]'''، حمیرا و داریوش اقبالی بودند. از آثار به‌جا مانده از استاد معینی کرمانشاهی می‌توان به: ای شمع‌ها بسوزید، '''[[حافظ]]''' برخیز، فطرت، خورشید شب و شاهکار اشاره کرد. رحیم معینی کرمانشاهی سرانجام در ۲۶ آبان‌ماه ۱۳۹۴، در سن ۹۳ سالگی در بیمارستان جم تهران چشم از دنیا فروبست؛ و در گورستان بی‌بی سکینه کرج در کنار مزار همسرش به خاک سپرده شد. | ||
== نوجوانی و تحصیلات == | == نوجوانی و تحصیلات == | ||
رحیم معینی کرمانشاهی در خانواده‌ای سرشناس به دنیا آمد. پدر او | رحیم معینی کرمانشاهی در خانواده‌ای سرشناس به دنیا آمد. پدر او کریم‌خان معینی، سالار معظم کرمانشاهی، حاکم اصطهباناتِ استان فارس و مادرش نیز اصلاً کازرونی بود. جد معینی کرمانشاهی، حسین‌خان معین‌الرعایا از رؤسای انقلاب مشروطیت در غرب کشور بود که در همین راه کشته شد. | ||
معینی کرمانشاهی در زادگاهش تحصیلات خود را آغاز کرد؛ و در دبستان و سپس دبیرستان، نامش به عنوان نقاش چیره‌دست بر سر زبان‌ها افتاد. او همواره به کتاب‌های تاریخی و ادبی علاقه داشت و به تحقیق آثار بزرگان ادب پارسی می‌پرداخت؛ و از کتاب‌های ریاضی و فیزیک فاصله می‌گرفت.<ref name=":0">[http://moeinikermanshahi.blogfa.com/post/1 مختصر زندگینامه استاد معینی کرمانشاهی - دوستاران معینی کرمانشاهی]</ref> | معینی کرمانشاهی در زادگاهش تحصیلات خود را آغاز کرد؛ و در دبستان و سپس دبیرستان، نامش به عنوان نقاش چیره‌دست بر سر زبان‌ها افتاد. او همواره به کتاب‌های تاریخی و ادبی علاقه داشت و به تحقیق آثار بزرگان ادب پارسی می‌پرداخت؛ و از کتاب‌های ریاضی و فیزیک فاصله می‌گرفت.<ref name=":0">[http://moeinikermanshahi.blogfa.com/post/1 مختصر زندگینامه استاد معینی کرمانشاهی - دوستاران معینی کرمانشاهی]</ref> | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
معینی کرمانشاهی در محیطی احاطه شده بود که فقر و درد و رنج بر آن حاکم بود. محیطی با فرهنگ کهن قبیله‌ای که کار هنر نقاشی و شاعری را برای او سخت می‌کرد. معینی کرمانشاهی خودش در این باره در پیش‌گفتار کتاب ای شمع‌ها بسوزید، نوشته است:<blockquote>«... من در این این فضای اجتماعی قلم به دست گرفتم و به پیروی از انگشت‌شمار مردم این دیار کتاب‌خوان شدم که اولین درد روحی را از همین‌جا احساس کردم. زهر کشنده تنهایی نخست از داخل بستگانم به مذاقم چشانده شد. ابتدا به هنر نقاشی روی آوردم و در این فن به چیره‌دستی قابل توجهی رسیدم. وقتی با مخالفت شدید اطرافیانم روبرو شدم و به من گفتند که نقاشی عملی حرام است، ستون فقراتم به درد آمد. اعماق اندیشه‌هایم فریاد کشید: اعتراض دارم. مدت‌ها بود اعتراض داشتم به همه چیز و همه کس، معترض بودن با این‌گونه افکار، زیر بنای طرز تفکرم شد. آزادی و آزادگی را از هر روزنی جستجو می کردم…»<ref name=":2">[https://javanan.com/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%DA%A9%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%88%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%B1%D8%AD%DB%8C%D9%85-%D9%85/ نگاه کوتاهی به زندگی و آثار معینی کرمانشاهی - سایت جوانان]</ref> </blockquote> | معینی کرمانشاهی در محیطی احاطه شده بود که فقر و درد و رنج بر آن حاکم بود. محیطی با فرهنگ کهن قبیله‌ای که کار هنر نقاشی و شاعری را برای او سخت می‌کرد. معینی کرمانشاهی خودش در این باره در پیش‌گفتار کتاب ای شمع‌ها بسوزید، نوشته است:<blockquote>«... من در این این فضای اجتماعی قلم به دست گرفتم و به پیروی از انگشت‌شمار مردم این دیار کتاب‌خوان شدم که اولین درد روحی را از همین‌جا احساس کردم. زهر کشنده تنهایی نخست از داخل بستگانم به مذاقم چشانده شد. ابتدا به هنر نقاشی روی آوردم و در این فن به چیره‌دستی قابل توجهی رسیدم. وقتی با مخالفت شدید اطرافیانم روبرو شدم و به من گفتند که نقاشی عملی حرام است، ستون فقراتم به درد آمد. اعماق اندیشه‌هایم فریاد کشید: اعتراض دارم. مدت‌ها بود اعتراض داشتم به همه چیز و همه کس، معترض بودن با این‌گونه افکار، زیر بنای طرز تفکرم شد. آزادی و آزادگی را از هر روزنی جستجو می کردم…»<ref name=":2">[https://javanan.com/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%DA%A9%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%88%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%B1%D8%AD%DB%8C%D9%85-%D9%85/ نگاه کوتاهی به زندگی و آثار معینی کرمانشاهی - سایت جوانان]</ref> </blockquote> | ||
== هنر نقاشی == | === هنر نقاشی === | ||
معینی کرمانشاهی در هنر نقاشی پیشرفت خوبی داشت و تابلوهایی نیز به یادگار گذاشت. تابلو سیاه قلم حضرت مسیح، آخرین اثر او در عرصه هنر نقاشی است که در ۱۳۲۵، به پایان رسید.<ref name=":0" /> | معینی کرمانشاهی در هنر نقاشی پیشرفت خوبی داشت و تابلوهایی نیز به یادگار گذاشت. تابلو سیاه قلم حضرت مسیح، آخرین اثر او در عرصه هنر نقاشی است که در ۱۳۲۵، به پایان رسید.<ref name=":0" /> | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
روزنامه‌نگاری یکی دیگر از کارهای معینی کرمانشاهی بود. او از سال ۱۳۲۸ تا ۱۳۳۲، به مدت ۴ سال روزنامه ''سلحشوران غرب'' را مدیریت کرد. این روزنامه در کرمانشاه منتشر می‌شد؛ و مقالات تیز و انقلابی معینی کرمانشاهی در آن منتشر می‌گردید.<ref name=":1" /> | روزنامه‌نگاری یکی دیگر از کارهای معینی کرمانشاهی بود. او از سال ۱۳۲۸ تا ۱۳۳۲، به مدت ۴ سال روزنامه ''سلحشوران غرب'' را مدیریت کرد. این روزنامه در کرمانشاه منتشر می‌شد؛ و مقالات تیز و انقلابی معینی کرمانشاهی در آن منتشر می‌گردید.<ref name=":1" /> | ||
معینی کرمانشاهی افکار میهن‌پرستانه‌ی خود را در روزنامه‌ی سلحشوران غرب منتشر | معینی کرمانشاهی افکار میهن‌پرستانه‌ی خود را در روزنامه‌ی سلحشوران غرب منتشر می‌کرد. او با انتشار مقالاتی از [[دکتر محمد مصدق]] و [[نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران|نهضت ملی شدن نفت]] حمایت و طرف‌داری می‌کرد.<ref name=":2" /> | ||
[[پرونده:کرمانشاهی8.JPG|جایگزین=معینی کرمانشاهی|بندانگشتی|237x237پیکسل|معینی کرمانشاهی]] | [[پرونده:کرمانشاهی8.JPG|جایگزین=معینی کرمانشاهی|بندانگشتی|237x237پیکسل|معینی کرمانشاهی]] | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
او پس از کشته شدن رزم آراء که تردد تبعیدیان آزاد گردید، به تهران بازگشت و روش تازه‌ای در پیش گرفت. او با غزل‌ها و ترانه‌هایش خشم و اعتراض خود را نسبت به حکومت و اوضاع اجتماعی نشان داد.<ref name=":0" /> | او پس از کشته شدن رزم آراء که تردد تبعیدیان آزاد گردید، به تهران بازگشت و روش تازه‌ای در پیش گرفت. او با غزل‌ها و ترانه‌هایش خشم و اعتراض خود را نسبت به حکومت و اوضاع اجتماعی نشان داد.<ref name=":0" /> | ||
معینی کرمانشاهی خودش درباره عزیمت به تهران و فعالیت‌هایش می‌گوید: <blockquote>«پس از گذراندن تبعید به تهران عزیمت کردم و به دستور دکتر '''[[سیدحسین فاطمی|حسین فاطمی]]''' معاون | معینی کرمانشاهی خودش درباره عزیمت به تهران و فعالیت‌هایش می‌گوید: <blockquote>«پس از گذراندن تبعید به تهران عزیمت کردم و به دستور دکتر '''[[سیدحسین فاطمی|حسین فاطمی]]''' معاون نخست‌وزیر وقت، در اداره کل انتشارات رادیو با سمت رئیس دفتر بایگانی خبرگزاری پارس (ایرنای فعلی) به کار مشغول شدم و بعد به ریاست اخبار این خبرگزاری ارتقا یافتم. بعدها با سمت معاونت رادیو، سرپرست گروه هنری این رسانه شنیداری نیز شدم».<ref name=":1" /></blockquote> | ||
== | == پست‌های معینی کرمانشاهی == | ||
[[پرونده:کرمانشاهی2.JPG|جایگزین=معینی کرمانشاهی|بندانگشتی|200x200پیکسل|معینی کرمانشاهی]] | [[پرونده:کرمانشاهی2.JPG|جایگزین=معینی کرمانشاهی|بندانگشتی|200x200پیکسل|معینی کرمانشاهی]] | ||
استخدام و اشتغال معینی کرمانشاهی در اداره کّل انتشارات و تبلیغات، با دستور کتبی '''[[دکتر محمد مصدق]]''' نخست وزیر وقت در سال ۱۳۳۰، صورت گرفت. هم‌چنین او در آن دوران با سمت‌های مختلفی مشغول به کار شد که برخی از آن‌ها عبارتند از: | استخدام و اشتغال معینی کرمانشاهی در اداره کّل انتشارات و تبلیغات، با دستور کتبی '''[[دکتر محمد مصدق]]''' نخست وزیر وقت در سال ۱۳۳۰، صورت گرفت. هم‌چنین او در آن دوران با سمت‌های مختلفی مشغول به کار شد که برخی از آن‌ها عبارتند از: | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
* معاونت تام‌الاختیار رادیو تهران | * معاونت تام‌الاختیار رادیو تهران | ||
* رئیس کمیسیون نمایشات کل کشور | * رئیس کمیسیون نمایشات کل کشور | ||
* | * سردبیر کمیته شعر و ترانه<ref name=":0" /> | ||
=== | === بازنشستگی غیرقانونی معینی کرمانشاهی === | ||
معینی کرمانشاهی با مدیر عامل صدا و سیمای دوران پهلوی درگیری لفظی داشت و انتقاد خود از این رسانه‌ی صوتی و تصویری را در خیلی از مصاحبه‌های مطبوعاتی که داشت، مطرح کرد. او در حضور ج‍معی از مدیران و کارکنان صدا و سیما دعوت‌نامه‌ی جشن هنر شیراز را پاره کرد؛ و روی میزش انداخت. به استاد معینی کرمانشاهی دو مدال در جشن پنجاه‍مین سال [[سلطنت پهلوی|'''سلطنت پهلوی''']] تعلق گرفت که یکی به خاطر سخن‌سُرایی در انواع شعر پارسی و دیگری به خاطر ترانه‌سرایی و ایجاد تحول در این رشته‌ی دشوار هنری بود، اما او از پذیرش این مدال‌ها خودداری کرد؛ و آن‌ها را توسط استاد ابراهیم صهبا که آوردنده‌اش بود، پس فرستاد. سرانجام همین حرکات اعتراضی باعث شد که هنگام به‌سر بردن در مرخصی در مهرماه ۱۳۵۴، حکم بازنشستگی تعلیقی وی پس از ۲۲ سال خدمت، به طور غیابی و غیرقانونی صادر گردد.<ref name=":0" /> | معینی کرمانشاهی با مدیر عامل صدا و سیمای دوران پهلوی درگیری لفظی داشت و انتقاد خود از این رسانه‌ی صوتی و تصویری را در خیلی از مصاحبه‌های مطبوعاتی که داشت، مطرح کرد. او در حضور ج‍معی از مدیران و کارکنان صدا و سیما دعوت‌نامه‌ی جشن هنر شیراز را پاره کرد؛ و روی میزش انداخت. به استاد معینی کرمانشاهی دو مدال در جشن پنجاه‍مین سال [[سلطنت پهلوی|'''سلطنت پهلوی''']] تعلق گرفت که یکی به خاطر سخن‌سُرایی در انواع شعر پارسی و دیگری به خاطر ترانه‌سرایی و ایجاد تحول در این رشته‌ی دشوار هنری بود، اما او از پذیرش این مدال‌ها خودداری کرد؛ و آن‌ها را توسط استاد ابراهیم صهبا که آوردنده‌اش بود، پس فرستاد. سرانجام همین حرکات اعتراضی باعث شد که هنگام به‌سر بردن در مرخصی در مهرماه ۱۳۵۴، حکم بازنشستگی تعلیقی وی پس از ۲۲ سال خدمت، به طور غیابی و غیرقانونی صادر گردد.<ref name=":0" /> | ||
| خط ۱۰۰: | خط ۱۰۰: | ||
=== ترانه‌ها === | === ترانه‌ها === | ||
برخی از ترانه‌های معینی کرمانشاهی دو قسمتی هستند، مانند: سفر کرده و بازگشته، پیوند گل‌ها و ثمر گل‌ها، خواب نوشین و | برخی از ترانه‌های معینی کرمانشاهی دو قسمتی هستند، مانند: سفر کرده و بازگشته، پیوند گل‌ها و ثمر گل‌ها، خواب نوشین و شب‌زنده‌دار، گوشه‌گیر و تنها منشین، برخی دیگر از ترانه‌های ماندگار او عبارتند از: کودکی، رفتم که رفتم، نگران، جای تو خالی، افسانه عشق، حکایت نگفته، راه خیال، هم‌صدا، تو بخوان، طاقتم ده، طوفان، مینای شکسته، عشق خود حاشا مکن، عشق، یاد من کن، راز خلقت، تو را هرگز نمی‌بخشم، گمراه، اشک روزگار، بوی بهار، بهار من گذشته شاید، تنهایی، چشمان سبز و…<ref name=":0" /> | ||
=== نغمه‌خوان ترانه‌های معینی === | === نغمه‌خوان ترانه‌های معینی === | ||
| خط ۱۴۶: | خط ۱۴۶: | ||
=== شهرت و محبوبیت === | === شهرت و محبوبیت === | ||
در واقع می‌توان گفت که استاد معینی کرمانشاهی شهرت و محبوبیت خود را مدیون ترانه‌های دلنشین و به‌ویژه ترانه‌های تصویری است. ترانه‌های او که توسط خوانندگان معروفی خوانده می‌شد، از شهرت بسیاری برخوردار گردید.<ref>[https://ghalammou.com/posts/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B1%D8%AD%DB%8C%D9%85-%D9%85%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C رحیم معینی کرمانشاهی - سایت قلم‌مو]</ref> | در واقع می‌توان گفت که استاد معینی کرمانشاهی شهرت و محبوبیت خود را مدیون ترانه‌های دلنشین و به‌ویژه ترانه‌های تصویری است. ترانه‌های او که توسط خوانندگان معروفی خوانده می‌شد، از شهرت بسیاری برخوردار گردید.<ref>[https://ghalammou.com/posts/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B1%D8%AD%DB%8C%D9%85-%D9%85%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C رحیم معینی کرمانشاهی - سایت قلم‌مو]</ref> | ||
== تخلص == | === تخلص معینی کرمانشاهی === | ||
تخلص استاد معینی کرمانشاهی ابتدا عشقی بود. پس مدتی تخلص شوقی را برگزید و پس از آن با تخلص امید شعر می‌سرود؛ و در آخر تخلص معینی را برگزید.<ref>[https://photokade.com/%D8%B1%D8%AD%DB%8C%D9%85-%D9%85%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA/ رحیم معینی کرمانشاهی درگذشت - سایت فتوکده]</ref> | تخلص استاد معینی کرمانشاهی ابتدا عشقی بود. پس مدتی تخلص شوقی را برگزید و پس از آن با تخلص امید شعر می‌سرود؛ و در آخر تخلص معینی را برگزید.<ref>[https://photokade.com/%D8%B1%D8%AD%DB%8C%D9%85-%D9%85%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA/ رحیم معینی کرمانشاهی درگذشت - سایت فتوکده]</ref> | ||
== سبک معینی کرمانشاهی == | == سبک معینی کرمانشاهی == | ||
[[پرونده:با تجویدی.JPG|جایگزین=معینی کرمانشاهی و علی تجویدی|بندانگشتی|201x201پیکسل|معینی کرمانشاهی و علی تجویدی]] | [[پرونده:با تجویدی.JPG|جایگزین=معینی کرمانشاهی و علی تجویدی|بندانگشتی|201x201پیکسل|معینی کرمانشاهی و علی تجویدی]] | ||
بنابر گفته‌ی پژوهشگران درباره نمودار زبانی و فکری آثار معینی کرمانشاهی، زبان او به سمت سنت‌گرایی است؛ و زبان شعری وی از افعال کهن، افعال پیشوندی، باستانگرایی در اسم، صفت و… برخوردار است. در عرصه‌ی ادبی نیز نقطه قوت شعری معینی کرمانشاهی در آرایه‌هایی مثل ایهام، اسلوب معادله که یک ساختار مخصوص نحوی است، حسن تعلیل و… انعکاس بیشتری داشته است، در سنجش با آرایه‌هایی مثل تشبیه و استعاره که بیشتر بر اساس ایماژهایی تکراری بنا شده‌اند. گستره‌ی فکری معینی کرمانشاهی نیز با گونه‌ای ناسازگاری بین سنت و مدرنیته و نوگرایی شکل یافته است.<ref name=":1" /> | بنابر گفته‌ی پژوهشگران درباره نمودار زبانی و فکری آثار معینی کرمانشاهی، زبان او به سمت سنت‌گرایی است؛ و زبان شعری وی از افعال کهن، افعال پیشوندی، باستانگرایی در اسم، صفت و… برخوردار است. در عرصه‌ی ادبی نیز نقطه قوت شعری معینی کرمانشاهی در آرایه‌هایی مثل ایهام، اسلوب معادله که یک ساختار مخصوص نحوی است، حسن تعلیل و… انعکاس بیشتری داشته است، در سنجش با آرایه‌هایی مثل تشبیه و استعاره که بیشتر بر اساس ایماژهایی تکراری بنا شده‌اند. گستره‌ی فکری معینی کرمانشاهی نیز با گونه‌ای ناسازگاری بین سنت و مدرنیته و نوگرایی شکل یافته است.<ref name=":1" /> | ||
== هم‌کاری با [[علی تجویدی]] == | === هم‌کاری با [[علی تجویدی]] === | ||
استاد معینی کرمانشاهی بیشترین هم‌کاری موسیقایی را با استاد [[علی تجویدی]] داشته است که محصول آن خلق آثار ماندگار و تأثیرگذاری در تاریخ موسیقی ایران شد. معینی کرمانشاهی نخستین ترانه‌سرایی خود را برای برنامه‌ی گل‌ها، بر روی آهنگی از علی تجویدی با مطلع: چه می‌شد رها بودم از همه قیدی، آغاز کرد. وی نزدیک به چهل اثر مشترک با استاد تجویدی داشت.<ref name=":2" /> | استاد معینی کرمانشاهی بیشترین هم‌کاری موسیقایی را با استاد [[علی تجویدی]] داشته است که محصول آن خلق آثار ماندگار و تأثیرگذاری در تاریخ موسیقی ایران شد. معینی کرمانشاهی نخستین ترانه‌سرایی خود را برای برنامه‌ی گل‌ها، بر روی آهنگی از علی تجویدی با مطلع: چه می‌شد رها بودم از همه قیدی، آغاز کرد. وی نزدیک به چهل اثر مشترک با استاد تجویدی داشت.<ref name=":2" /> | ||
== | === معینی کرمانشاهی هنرمندی متعهد === | ||
[[پرونده:کرمانشاهی7.JPG|جایگزین=معینی کرمانشاهی|بندانگشتی|263x263پیکسل|معینی کرمانشاهی]] | [[پرونده:کرمانشاهی7.JPG|جایگزین=معینی کرمانشاهی|بندانگشتی|263x263پیکسل|معینی کرمانشاهی]] | ||
استاد معینی کرمانشاهی هنرمند واقعی را کسی می‌داند که در بطن جامعه در بین مردم بوده و خود را شریک درد و رنج آنان بداند؛ و سعادت فردی خودش را در سایه‌ی سعادت جامعه بجوید. او خودش در مقدمه‌ی کتابش در این باره نوشته است:<blockquote>«زحمت‌کشیدگان همیشه در آتش رنج دیگران می‌سوزند؛ و شاعر واقعی نمونه‌ی زنده‌ای از این سوز و ساز است. دردهای روحی و سخنان غم‌آلود یک شاعر برجسته نمی‌تواند انفرادی و شخصی باشد. او در سایه‌ی سعادت اجتماعی، سعادت فردی خود را می‌جوید. همیشه در اختلافات شدید طبقاتی و ظلم‌های فاحشی که ناشی از این تلاطم اجتماعی بوده است، هنرمندان و شعرای برجسته در ملت‌های آلوده به این مفاسد ظهور کرده و آیینه‌ی شفاف تصویرنمای زمان خویش بوده‌اند.»<ref>[http://persian-man.ir/senior/poets/%D9%85%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C/ زندگینامه رحیم معینی کرمانشاهی - سایت مردان پارس]</ref> </blockquote> | استاد معینی کرمانشاهی هنرمند واقعی را کسی می‌داند که در بطن جامعه در بین مردم بوده و خود را شریک درد و رنج آنان بداند؛ و سعادت فردی خودش را در سایه‌ی سعادت جامعه بجوید. او خودش در مقدمه‌ی کتابش در این باره نوشته است:<blockquote>«زحمت‌کشیدگان همیشه در آتش رنج دیگران می‌سوزند؛ و شاعر واقعی نمونه‌ی زنده‌ای از این سوز و ساز است. دردهای روحی و سخنان غم‌آلود یک شاعر برجسته نمی‌تواند انفرادی و شخصی باشد. او در سایه‌ی سعادت اجتماعی، سعادت فردی خود را می‌جوید. همیشه در اختلافات شدید طبقاتی و ظلم‌های فاحشی که ناشی از این تلاطم اجتماعی بوده است، هنرمندان و شعرای برجسته در ملت‌های آلوده به این مفاسد ظهور کرده و آیینه‌ی شفاف تصویرنمای زمان خویش بوده‌اند.»<ref>[http://persian-man.ir/senior/poets/%D9%85%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C/ زندگینامه رحیم معینی کرمانشاهی - سایت مردان پارس]</ref> </blockquote> | ||
| خط ۱۷۳: | خط ۱۷۳: | ||
* حافظ برخیز | * حافظ برخیز | ||
* دوره منظوم تاریخ ایران به نام شاهکار<ref name=":3" /> | * دوره منظوم تاریخ ایران به نام شاهکار<ref name=":3" /> | ||
پس از جریان | پس از جریان دست‌اندازی به ترانه‌های سروده‌شده‌ی معینی کرمانشاهی، فرزند او حسین معینی کرمانشاهی تصمیم به چاپ صحیح اشعار ترانه‌های پدرش را گرفت؛ و کتاب "خواب نوشین" و "راز خلقت" تدوین و منتشر کرد.<ref name=":2" /> | ||
=== ای شمع ها بسوزید === | === ای شمع ها بسوزید === | ||
| خط ۱۸۱: | خط ۱۸۱: | ||
استاد معینی کرمانشاهی کتاب حافظ برخیز را درباره‌ی حافظ نوشته است. این کتاب شامل چهار بخش است. بخش اول: نقش و نگارهای طبیعی در اشارات عرفانی، بخش دوم: نقش و نگارهای طبیعی در اشارات عشقی، بخش سوم: نقش و نگارهای پیرایه‌ای و تصنعی دراشارات شخصی و اجتماعی، بخش چهارم: نقش و نگارهای پیرایه‌ای و تصنعی در اشارات عقیدتی است.<ref name=":4" /> | استاد معینی کرمانشاهی کتاب حافظ برخیز را درباره‌ی حافظ نوشته است. این کتاب شامل چهار بخش است. بخش اول: نقش و نگارهای طبیعی در اشارات عرفانی، بخش دوم: نقش و نگارهای طبیعی در اشارات عشقی، بخش سوم: نقش و نگارهای پیرایه‌ای و تصنعی دراشارات شخصی و اجتماعی، بخش چهارم: نقش و نگارهای پیرایه‌ای و تصنعی در اشارات عقیدتی است.<ref name=":4" /> | ||
=== شاهکار === | === شاهکار معینی کرمانشاهی === | ||
بی‌تردید شاهکار معینی کرمانشاهی شاهکار او است؛ اثری که خود آقای معینی آن را اثری ملی عنوان می‌کند. پس از '''[[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی]]''' و برقراری جمهوری اسلامی، که خشونت و سخت‌گیری‌های مذهبی و اندیشه‌ی دینی را بر کشور حاکم کرد، طبیعتاً دیگر عرصه‌ای برای ترانه‌سرایی مهیا نبود. معینی کرمانشاهی در این سالیان در کنار سرودن شعر، تلاش کرد بر وزن شاهنامه فردوسی اقدام به کاری بزرگ کند؛ و تاریخ ایران را به صورت منظوم درآورد. '''[[فردوسی|ابوالقاسم فردوسی]]''' تا پایان سلسله‌ی ساسانیان را در کتاب شاهنامه به صورت منظوم حکایت کرده بود؛ و معینی کرمانشاهی نیز همت گماشت تا از سلسله ساسانیان تا قاجاریه را به نظم مدون کند که پس از سرودن ۱۰ جلد و به خاطر بیماری و مشکلات شخصی، نتوانست آن را تمام کند. معینی کرمانشاهی نام این اثر خود را شاهکار گذاشته بود.<ref name=":1" /> | بی‌تردید کتاب شاهکار معینی کرمانشاهی شاهکار ادبی او است؛ اثری که خود آقای معینی آن را اثری ملی عنوان می‌کند. پس از '''[[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی]]''' و برقراری جمهوری اسلامی، که خشونت و سخت‌گیری‌های مذهبی و اندیشه‌ی دینی را بر کشور حاکم کرد، طبیعتاً دیگر عرصه‌ای برای ترانه‌سرایی مهیا نبود. معینی کرمانشاهی در این سالیان در کنار سرودن شعر، تلاش کرد بر وزن شاهنامه فردوسی اقدام به کاری بزرگ کند؛ و تاریخ ایران را به صورت منظوم درآورد. '''[[فردوسی|ابوالقاسم فردوسی]]''' تا پایان سلسله‌ی ساسانیان را در کتاب شاهنامه به صورت منظوم حکایت کرده بود؛ و معینی کرمانشاهی نیز همت گماشت تا از سلسله ساسانیان تا قاجاریه را به نظم مدون کند که پس از سرودن ۱۰ جلد و به خاطر بیماری و مشکلات شخصی، نتوانست آن را تمام کند. معینی کرمانشاهی نام این اثر خود را شاهکار گذاشته بود.<ref name=":1" /> | ||
شاهکار از سبکی عالی برخوردار است؛ و دارای معنایی ژرف و الفاظی وزین و نفیس است. قالب این کتاب مثنوی و به وزن شاهنامه [[فردوسی]] سروده شده که الهام‌بخش استاد معینی نیز بوده است. | شاهکار از سبکی عالی برخوردار است؛ و دارای معنایی ژرف و الفاظی وزین و نفیس است. قالب این کتاب مثنوی و به وزن شاهنامه [[فردوسی]] سروده شده که الهام‌بخش استاد معینی نیز بوده است. | ||
| خط ۱۸۸: | خط ۱۸۸: | ||
کتاب شاهکار در ۱۰ جلد منتشر شده است. جلد اول آن از سقوط ساسانیان تا حکومت سامانیان است. جلد دوم از حکومت سامانیان تا حمله‌ی مغول است. جلد سوم از حمله‌ی مغول تا آغاز جنبش سربداران است. جلد چهارم از جنبش سربداران و حمله‌ی تیمور لنگ تا شرح حال تشکیل سلسله‌ی صفویه است. جلد پنجم از تشکیل سلسله‌ی صفویه تا سلطنت شاه عباس اول است. جلد ششم نیز از سلطنت شاه عباس تا سلطنت شاه صفی و جلد هفتم هم از پایان حکومت صفویه تا سلطنت [[نادر شاه افشار|'''نادر شاه افشار''']] است. جلد هشتم از آغاز سلسله‌ی افشاریه تا پایان سلطنت [[کریم‌خان زند|'''کریم‌خان زند''']] است. جلد نهم از آغاز جانشینان کریم‌خان زند تا پایان زندگی فتحعلی شاه قاجار است؛ و جلد دهم این کتاب، پایان سلطنت فتحعلی‌شاه تا سلطنت [[ناصرالدین شاه|'''ناصرالدین شاه''']] است.<ref name=":4" /> | کتاب شاهکار در ۱۰ جلد منتشر شده است. جلد اول آن از سقوط ساسانیان تا حکومت سامانیان است. جلد دوم از حکومت سامانیان تا حمله‌ی مغول است. جلد سوم از حمله‌ی مغول تا آغاز جنبش سربداران است. جلد چهارم از جنبش سربداران و حمله‌ی تیمور لنگ تا شرح حال تشکیل سلسله‌ی صفویه است. جلد پنجم از تشکیل سلسله‌ی صفویه تا سلطنت شاه عباس اول است. جلد ششم نیز از سلطنت شاه عباس تا سلطنت شاه صفی و جلد هفتم هم از پایان حکومت صفویه تا سلطنت [[نادر شاه افشار|'''نادر شاه افشار''']] است. جلد هشتم از آغاز سلسله‌ی افشاریه تا پایان سلطنت [[کریم‌خان زند|'''کریم‌خان زند''']] است. جلد نهم از آغاز جانشینان کریم‌خان زند تا پایان زندگی فتحعلی شاه قاجار است؛ و جلد دهم این کتاب، پایان سلطنت فتحعلی‌شاه تا سلطنت [[ناصرالدین شاه|'''ناصرالدین شاه''']] است.<ref name=":4" /> | ||
== مصادره | == مصادره اموال معینی کرمانشاهی == | ||
[[پرونده:معینی ک4.JPG|جایگزین=معینی کرمانشاهی|بندانگشتی|243x243پیکسل|معینی کرمانشاهی]] | [[پرونده:معینی ک4.JPG|جایگزین=معینی کرمانشاهی|بندانگشتی|243x243پیکسل|معینی کرمانشاهی]] | ||
معینی کرمانشاهی درباره وضعیت زندگی خود در دوران '''[[محمدرضا پهلوی]]''' و دروان نظام جمهوری اسلامی می‌گوید: <blockquote>«... چون حقوق ناچیز دولتی زندگی‌ام را تأمین نمی‌کرد، بازگشت من به دوران جوانی‌ام دلچسب‌تر شد؛ و تصمیم گرفتم در ملک اجدادی خویش و در زمینی که از ده‌سالگی در آن رشد کرده و جدّ اندر جّد به خانواده ما تعلّق داشت زراعت کنم. دوثلث این ملک شش‌دانگ را رژیم سابق به نفعِ زارعین تصرّف کرده بود و مایملک ما به یک ثلث تقلیل یافته بود. درآمدی که از این ارث داشتم سال‌ها زندگی مرا اداره می‌کرد تا این‌که در پاییز سال ۱۳۵۹، با شروع جنگ و آشفتگیِ منطقه غرب، باقی‌مانده‌اش نیز توسط هیئت هفت نفره جمهوری اسلامی بر باد رفت. درآن زمان بدون هیچ‌گونه مذاکره و رسیدگی و حتی حضور خودم، مابقی این ملک موروثی به تصرف زارعین دهات مجاور داده شد و به اندازه پشیزی مرا صاحب حق ندانستند. سال‌ها از این جریان می‌گذرد و هنوز هم نتوانسته‌ام برای این حرکت معیاری مبتنی بر اخلاق و عدالت بیابم. زندگی من اجاره‌نشین نیز با زمان سپری شد، ولی گویی خالق هنر با من هنوز کار داشت و مرا به سادگی در ل‍حظات بیهوده عُمر رها نساخت؛ و قلم را برای انجام وظیفه‌ای خطیر در دستم قرار داد. گویی تمامی آن مصائب و تجربیات، مشکلات، | معینی کرمانشاهی درباره وضعیت زندگی خود در دوران '''[[محمدرضا پهلوی]]''' و دروان نظام جمهوری اسلامی می‌گوید: <blockquote>«... چون حقوق ناچیز دولتی زندگی‌ام را تأمین نمی‌کرد، بازگشت من به دوران جوانی‌ام دلچسب‌تر شد؛ و تصمیم گرفتم در ملک اجدادی خویش و در زمینی که از ده‌سالگی در آن رشد کرده و جدّ اندر جّد به خانواده ما تعلّق داشت زراعت کنم. دوثلث این ملک شش‌دانگ را رژیم سابق به نفعِ زارعین تصرّف کرده بود و مایملک ما به یک ثلث تقلیل یافته بود. درآمدی که از این ارث داشتم سال‌ها زندگی مرا اداره می‌کرد تا این‌که در پاییز سال ۱۳۵۹، با شروع جنگ و آشفتگیِ منطقه غرب، باقی‌مانده‌اش نیز توسط هیئت هفت نفره جمهوری اسلامی بر باد رفت. درآن زمان بدون هیچ‌گونه مذاکره و رسیدگی و حتی حضور خودم، مابقی این ملک موروثی به تصرف زارعین دهات مجاور داده شد و به اندازه پشیزی مرا صاحب حق ندانستند. سال‌ها از این جریان می‌گذرد و هنوز هم نتوانسته‌ام برای این حرکت معیاری مبتنی بر اخلاق و عدالت بیابم. زندگی من اجاره‌نشین نیز با زمان سپری شد، ولی گویی خالق هنر با من هنوز کار داشت و مرا به سادگی در ل‍حظات بیهوده عُمر رها نساخت؛ و قلم را برای انجام وظیفه‌ای خطیر در دستم قرار داد. گویی تمامی آن مصائب و تجربیات، مشکلات، چوب‌خوردن‌ها، محسود واقع شدن‌ها، حق‌کُشی‌ها، دسته‌بندی‌ها و آزاده‌کُشی‌ها زمینه‌ساز انجام این وظیفه بوده است؛ خلق تاریخ منظوم ایران؛ کاری که از سال ۱۳۷۲، روزانه ۱۲ تا ۱۵ ساعت از عُمرم را به خود اختصاص داده است. خوشحالم که مأمور انجام این خدمت بزرگ ملی و فرهنگی شدم و پاداش آن را نیز در دنیای دیگری خواهم گرفت.»<ref name=":0" /> </blockquote> | ||
== درگذشت == | == درگذشت معینی کرمانشاهی == | ||
[[پرونده:بهشت سکینه کرج، مقبره.JPG|جایگزین=مقبره معینی کرمانشاهی در بهشت سکینه|بندانگشتی|200x200پیکسل|مقبره معینی کرمانشاهی در بهشت سکینه]] | [[پرونده:بهشت سکینه کرج، مقبره.JPG|جایگزین=مقبره معینی کرمانشاهی در بهشت سکینه|بندانگشتی|200x200پیکسل|مقبره معینی کرمانشاهی در بهشت سکینه]] | ||
معینی کرمانشاهی در سال‌های پایانی زندگی، یعنی از سال ۱۳۸۷، از بیماری تنگی نفس رنج می‌برد. سرانجام رحیم معینی کرمانشاهی در ۲۶ آبان‌ماه ۱۳۹۴، در سن ۹۳ سالگی در بیمارستان جم تهران چشم از | معینی کرمانشاهی در سال‌های پایانی زندگی، یعنی از سال ۱۳۸۷، از بیماری تنگی نفس رنج می‌برد. سرانجام رحیم معینی کرمانشاهی در ۲۶ آبان‌ماه ۱۳۹۴، در سن ۹۳ سالگی در بیمارستان جم تهران چشم از جهان فروبست؛ و در گورستان بی‌بی سکینه کرج در کنار مزار همسرش به خاک سپرده شد. | ||
معینی کرمانشاهی هم‌چنان‌که با سرودن ترانه‌ی شتاب کاروان، اهالی جهان را از عمر زودگذر خبر داده بود، خود نیز به کاروان پیوست: | معینی کرمانشاهی هم‌چنان‌که با سرودن ترانه‌ی شتاب کاروان، اهالی جهان را از عمر زودگذر خبر داده بود، خود نیز به کاروان پیوست: | ||
| خط ۲۱۲: | خط ۲۱۲: | ||
== گزیده‌ی اشعار == | == گزیده‌ی اشعار == | ||
=== | === آشفته‌حالی === | ||
{{شعر}}{{ب|این همه آشفته حالی، این همه نازک‌خیالی|ای به دوش افکنده گیسو، از تو دارم، از تو دارم}} | {{شعر}}{{ب|این همه آشفته حالی، این همه نازک‌خیالی|ای به دوش افکنده گیسو، از تو دارم، از تو دارم}} | ||
{{ب|این غرور عشق و مستی، خنده بر غوغای هستی|ای سیه چشم سیه مو، از تو دارم، از تو دارم}} | {{ب|این غرور عشق و مستی، خنده بر غوغای هستی|ای سیه چشم سیه مو، از تو دارم، از تو دارم}} | ||