۲٬۱۸۱
ویرایش
کاربر:Alireza k h/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
ایجاد صفحه تمرین جدید و نوشتن یک مقاله در رابطه با روزنامه قانون
Alireza k h (بحث | مشارکتها) (صفحه را خالی کرد) برچسب‌ها: خالی کردن واگردانی دستی |
Alireza k h (بحث | مشارکتها) (ایجاد صفحه تمرین جدید و نوشتن یک مقاله در رابطه با روزنامه قانون) برچسب‌ها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:روزنامه قانون.jpg|جایگزین=روزنامه قانون |بندانگشتی|330x330پیکسل|روزنامه قانون ]] | |||
'''روزنامه قانون،''' روزنامه‌ای فارسی‌زبان بود که به مدیریت [[میرزا ملکم‌خان|میرزا ملکم‌خان ناظم‌الدوله]] در لندن منتشر می‌شد . این جریده نخستین بار مفاهیم مدرن سیاسی مانند «[[قانون]]»، «[[آزادی]]»، «[[ملت]]» و «حکومت قانون» را با زبانی روشن به ایرانیان معرفی کرد. [[احمد کسروی]] در ''تاریخ مشروطه ایران'' (۱۳۲۵ش) می‌نویسد: «قانون در بیداری مردم و آشنا ساختن ایشان با نام آزادی، سهمی بزرگ داشت.» بسیاری از اندیشه‌های روزنامهٔ قانون زمینه‌ساز [[جنبش مشروطه ایران|جنبش مشروطهٔ ایران]] شد. | |||
== آغاز انتشار == | |||
* مدیر و مؤسس: میرزا ملکم‌خان (۱۲۳۶–۱۳۲۶ق / ۱۸۳۳–۱۹۰۸م)، روشنفکر و دیپلمات ایرانی. | |||
* محل انتشار: لندن. | |||
* سال آغاز: ۱۸۹۰م / ۱۳۰۷ق. | |||
* هدف: مبارزه با استبداد ناصرالدین‌شاه و ترویج اندیشه‌های اصلاح‌طلبانه و آزادی‌خواهانه. | |||
== محتوای فکری == | |||
# '''انتقاد از استبداد قاجار:''' شاه و دربار را سرچشمهٔ فساد و بی‌نظمی معرفی می‌کرد. | |||
# '''ترویج قانون و حکومت قانون:''' شعار اصلی روزنامه این بود که «نجات ایران در گرو قانون است». | |||
# '''آزادی و عدالت:''' بر ضرورت آزادی مطبوعات، رفع ظلم و برابری مردم تأکید داشت. | |||
# '''اصلاحات اجتماعی و آموزشی:''' ملکم‌خان خواستار مدارس نوین و ترقی علمی بود. | |||
# '''انتقاد از نفوذ بیگانگان:''' به‌ویژه امتیازات اقتصادی داده‌شده به روس و انگلیس. | |||
== تأثیر اجتماعی و سیاسی == | |||
* نسخه‌های روزنامه به‌صورت پنهانی وارد ایران می‌شد و در میان روشنفکران و روحانیان آزادی‌خواه دست‌به‌دست می‌گشت. | |||
* به روایت کسروی، «هر برگ قانون در میان آزادی‌خواهان مانند جواهری گرامی شمرده می‌شد» (''تاریخ مشروطه ایران''، ۱۳۲۵). | |||
* این روزنامه زبان و ادبیات سیاسی جدیدی پدید آورد که بعدها در مشروطه ادامه یافت. | |||
== واکنش دربار و مخالفان == | |||
* [[ناصرالدین شاه|ناصرالدین‌شاه]] و [[مظفرالدین شاه|مظفرالدین‌شاه]] انتشار قانون را «فتنه» می‌دانستند. | |||
* نسخه‌های روزنامه توقیف و خوانندگان آن تعقیب می‌شدند. | |||
* با این حال، نفوذ آن به‌قدری بود که حتی برخی از رجال دولتی به‌طور پنهانی آن را می‌خواندند. | |||
== جایگاه تاریخی == | |||
* '''کسروی''': قانون را «پیشاهنگ جراید آزادی‌خواه» می‌داند. | |||
* '''آدمیت''': آن را «مانیفست سیاسی تجدد ایرانی» معرفی می‌کند (''فکر آزادی و مقدمه نهضت مشروطیت''، ۱۳۵۶). | |||
* '''هما ناطق''': بر نقش زبان ساده و قابل‌فهم روزنامه در انتقال مفاهیم نوین به ایرانیان تأکید دارد (''ایرانیان و اندیشه تجدد''، ۱۳۷۷). | |||
* '''آبراهامیان''': قانون را نمونهٔ مطبوعات مهاجر می‌داند که اندیشه‌های لیبرالی و سوسیالیستی اروپا را به ایران آورد (''ایران بین دو انقلاب''، ۱۳۷۷). | |||
* '''آجودانی''': نشان می‌دهد که چگونه روزنامهٔ قانون با آمیختن واژگان دینی و سیاسی مدرن توانست خوانندگان سنتی را جذب کند (''مشروطه ایرانی''، ۱۳۷۷). | |||
== جمع‌بندی == | |||
روزنامهٔ «قانون» میرزا ملکم‌خان را می‌توان نخستین مدرسهٔ سیاسی ایرانیان در خارج کشور دانست. این جریده پایه‌گذار گفتمان قانون و آزادی در ایران شد و نقشی کلیدی در شکل‌گیری فضای فکری انقلاب مشروطه ایفا کرد. | |||
== منابع == | |||
* کسروی، احمد. ''تاریخ مشروطهٔ ایران''. تهران: امیرکبیر، ۱۳۲۵ش. | |||
* کسروی، احمد. ''تاریخ هجده‌سالهٔ آذربایجان''. تهران: امیرکبیر، ۱۳۲۳ش. | |||
* آدمیت، فریدون. ''فکر آزادی و مقدمه نهضت مشروطیت''. تهران: پیام، ۱۳۵۶. | |||
* ناطق، هما. ''ایرانیان و اندیشه تجدد''. تهران: طرح نو، ۱۳۷۷. | |||
* آبراهامیان، یرواند. ''ایران بین دو انقلاب''. ترجمهٔ احمد گل‌محمدی و محمدابراهیم فتاحی. تهران: نشر نی، ۱۳۷۷. | |||
* آجودانی، ماشاءالله. ''مشروطه ایرانی''. تهران: اختران، ۱۳۷۷. | |||