کاربر:Khosro/صفحه تمرین NOINDEX
سید احمد خاتمی، (متولد ۱۳۳۹، سمنان)، یکی از روحانیون برجسته و امام جمعه موقت تهران است که به دلیل مواضع تند و جنجالی‌اش در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی، و فرهنگی، چهره‌ای مناقشه‌برانگیز محسوب می‌شود. او تحصیلات حوزوی خود را در قم گذراند و از سال ۱۳۸۴ به‌عنوان امام جمعه موقت تهران و عضو مجلس خبرگان رهبری فعالیت دارد. خاتمی از حامیان سرسخت ولایت فقیه است و در سال ۱۴۰۱ اعلام کرد: «ایستادن در مقابل ولایت فقیه، مخالفت با خداست» (دویچه‌وله ۱).
احمد خاتمی از اعدام‌ها و قتل‌عام ۱۳۶۷ دفاع کرده و آن را «خدمت بزرگ» به ملت دانسته است. (دویچه‌وله ۳). خاتمی خواستار سرکوب شدید اعتراضات، به‌ویژه اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، شده و معترضان را «عوامل بیگانه» نامیده است. (مجاهدین خلق ایران). او همچنین از سیاست‌های سخت‌گیرانه علیه زنان حمایت کرده و اظهار داشته که برای اجرای حجاب باید «خون ریخته شود» (فرارو ۲). احمد خاتمی جشن‌های ایرانی مانند چهارشنبه‌سوری را «حرام» خوانده و آن‌ها را ضد اسلامی دانسته است. (فضول محله). در سال ۲۰۱۸، به دلیل نقشش در نقض حقوق بشر، از جمله حمایت از اعدام‌های فراقانونی و سرکوب آزادی بیان، توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم شد. او این تحریم‌ها را «افتخار» دانست و آن را نشانه دشمنی آمریکا با اسلام خواند. (یورو نیوز).
اتهامات فساد مالی نیز علیه سید احمد خاتمی و نزدیکانش، از جمله دامادش، مطرح شده که به سوءاستفاده از اموال عمومی برای خرید املاک اشاره دارد، هرچند مدارک قطعی در این زمینه محدود است. (آزادگی). خاتمی در سال ۱۳۹۸ ادعا کرد که ایران فرمول ساخت بمب اتمی را دارد، اما به دلایل مذهبی از آن استفاده نمی‌کند. (دویچه‌وله ۲). او همچنین از فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی خارجی حمایت کرده و در سال ۱۳۹۸ اعلام کرد که مجلس خبرگان مصوب کرده این شبکه‌ها نباید فعالیت کنند. (شب‌تاب). (فرارو ۱، ایران وایر، دویچه‌وله ۱، یورو نیوز، مجاهدین خلق ایران).
زندگی اولیه و تحصیلات
سید احمد خاتمی در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۳۹ در سمنان متولد شد. او از خانواده‌ای مذهبی بود و از ۱۱ سالگی به تحصیلات دینی روی آورد. در سال ۱۳۵۴، پس از اتمام دروس مقدماتی در حوزه علمیه صادقیه سمنان، به قم مهاجرت کرد و در حوزه علمیه قم به تحصیلات خود ادامه داد. در قم، تحت نظر آخوند محمدتقی مصباح یزدی، فقه، اصول، تفسیر، و کلام آموخت. احمد خاتمی در دوران تحصیلاتش، در فعالیت‌های سیاسی علیه رژیم پهلوی شرکت کرد و تحت تأثیر حمله به مدرسه فیضیه در سال ۱۳۴۲، به روح‌الله خمینی پیوست. این دوره، او را برای نقش‌های بعدی در ساختار سیاسی و مذهبی ایران آماده کرد. او در سال‌های اولیه انقلاب ضدسلطنتی، در جلسات مخفیانه با دیگر روحانیون برای سازماندهی فعالیت‌ها مشارکت داشت و به دلیل سخنرانی‌هایش، به‌عنوان یکی از چهره‌های جوان و پرشور شناخته شد.
در سال ۱۳۵۷، او به همراه گروهی از طلاب، در تظاهرات علیه رژیم پهلوی شرکت کرد و پس از پیروزی انقلاب ضدسلطنتی، به عضویت اولیه در نهادهای انقلابی درآمد. او در سال ۱۳۶۰، به‌عنوان نماینده مردم سمنان در اولین دوره مجلس شورای اسلامی کاندیدا شد، اما موفق به کسب رأی نشد. این تجربه، او را به تمرکز بیشتر بر فعالیت‌های حوزوی و تبلیغی سوق داد. در سال ۱۳۶۲، او به‌عنوان مسئول تبلیغات در جبهه‌های جنگ منصوب شد و در این نقش، به ترویج ایدئولوژی جنگ میان رزمندگان پرداخت. او همچنین در سال ۱۳۶۵، در دوره‌ای کوتاه، به‌عنوان مسئول حوزه علمیه سمنان فعالیت کرد تا آموزش طلاب را گسترش دهد. (فرارو ۱).
بخش دوم: مناصب و نقش‌های سیاسی
پس از انقلاب ۱۳۵۷، سید احمد خاتمی به تحصیلات عالی حوزوی ادامه داد و در جبهه‌های جنگ ایران و عراق حضور یافت. از سال ۱۳۶۴، تدریس در حوزه علمیه قم را آغاز کرد و از سال ۱۳۶۷، تدریس تفسیر قرآن را بر عهده گرفت. در سال ۱۳۶۹، به مجمع جهانی اهل بیت پیوست. در سال ۱۳۷۷، به‌عنوان نماینده مردم کرمان در سومین دوره مجلس خبرگان رهبری انتخاب شد و در دوره‌های چهارم و پنجم نیز این سمت را حفظ کرد. در سال ۱۳۸۴، توسط سید علی خامنه‌ای به‌عنوان امام جمعه موقت تهران منصوب شد. در آبان ۱۳۹۹، پس از استعفای آخوند محمد یزدی به دلیل بیماری، به عضویت شورای نگهبان درآمد. او همچنین در شورای عالی انقلاب فرهنگی و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نقش داشته است.
احمد خاتمی در سال ۱۳۸۵، به‌عنوان رئیس گروه بین‌المللی تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی منصوب شد و در این سمت، برنامه‌های تبلیغی را در خارج از کشور، به‌ویژه در کشورهای آفریقایی، هدایت کرد. او در سال ۱۳۹۰، به‌عنوان عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان انتخاب شد و در سال ۱۳۹۴، به عضویت در کمیسیون سیاسی و اجتماعی این مجلس درآمد. (فرارو ۱).
در سال ۱۴۰۰، او در جلسات ویژه با مقامات امنیتی، درباره سیاست‌های سرکوبگری نظرات خود را اعلام کرد. (یورو نیوز). در سال ۱۳۸۷، او به‌عنوان مشاور فرهنگی خامنه‌ای منصوب شد و در این نقش، بر تولید محتوای دینی و مذهبی نظارت داشت. احمد خاتمی همچنین در سال ۱۳۹۶، به‌عنوان یکی از اعضای اصلی هیئت نظارت بر مطبوعات انتخاب شد و در این سمت، چندین نشریه را به دلیل انتقاد از نظام توقیف کرد. (فرارو ۱).
مواضع سیاسی و حمایت از ولایت فقیه
خاتمی از حامیان سرسخت ولایت فقیه است. او در سال ۱۴۰۱، در خطبه‌های نماز جمعه تهران، گفت:
«ایستادن در مقابل ولایت فقیه، مخالفت با خداست»
او ولی فقیه را نائب عام امام زمان دانست. (دویچه‌وله ۱).
سید احمد خاتمی همچنین از اعدام‌های ۱۳۶۷ دفاع کرده و آن را «خدمت بزرگ» خمینی به ملت ایران توصیف کرده است. (دویچه‌وله ۳). در جریان اعتراضات ۱۳۸۸، خاتمی معترضان را «فتنه‌گر» خواند و خواستار برخورد قاطع با آن‌ها شد. (رادیو فردا ۱). در سال ۱۴۰۱، او معترضان را «برانداز» نامید و از اقدامات امنیتی حمایت کرد. (مجاهدین خلق ایران).
احمد خاتمی در سال ۱۳۹۸، ادعا کرد که ایران فرمول ساخت بمب اتمی را دارد، اما به دلایل مذهبی از آن استفاده نمی‌کند. (دویچه‌وله ۲). در سال ۱۳۹۶، او در واکنش به اظهارات حسن روحانی درباره همه‌پرسی، گفت:
«هرگز به آرزوی خود برای همه‌پرسی عمومی نخواهید رسید» (رادیو فردا ۱).
خاتمی در سال ۱۴۰۲، در سخنرانی‌ای، از لزوم حفظ نظام با هر هزینه‌ای سخن گفت و خواستار وحدت حامیان ولایت فقیه شد. (رادیو فردا ۲). در سال ۱۳۹۵، او در خطبه‌ای اعلام کرد که ولایت فقیه تنها راه نجات کشور است و هرگونه انتقاد از آن، خیانت به انقلاب محسوب می‌شود. (دویچه‌وله ۱). او در سال ۱۳۸۹، در دیدار با نیروهای بسیج، از آن‌ها خواست تا با هرگونه انحراف از ولایت فقیه مقابله کنند. (رادیو فردا ۱).
سرکوب اعتراضات
خاتمی در سرکوب اعتراضات مردمی نقش داشته است. در سال ۱۳۸۸، او از سرکوب معترضان حمایت کرد و در سال ۱۴۰۱، خواستار برخورد شدید با معترضان شد. او در خطبه‌هایش، معترضان را «عوامل بیگانه» و «برانداز» خوانده و از نیروهای امنیتی خواسته است تا با آن‌ها مقابله کنند. در سال ۱۳۹۶، او شعار «نه غزه، نه لبنان» را «صدای بیگانه» نامید و گفت: «این صدا باید خفه شود» (ملّیون ایران). این اظهارات، به تشدید فضای سرکوب در تهران منجر شد. (ایران آزادی ۱). در سال ۱۴۰۱، احمد خاتمی در سخنرانی‌ای اعلام کرد:
«در اغتشاشات سال ۱۴۰۱، صریح گفتند ما می‌خواهیم نظام را براندازیم»
او در ادامه خواستار مجازات شدید معترضان شد. (مجاهدین خلق ایران).
سید احمد خاتمی در سال ۱۳۸۹، در واکنش به اعتراضات دانشجویی، از تعطیلی دانشگاه‌ها برای جلوگیری از تجمعات حمایت کرد. او در سال ۱۳۹۸، از افزایش گشت‌های امنیتی در آستانه اعتراضات حمایت کرد و آن را «ضرورت حفظ امنیت» خواند. (ایران آزادی ۲). در سال ۱۳۸۶، او در خطبه‌ای از قوه قضائیه خواست تا با معترضان اقتصادی برخورد قاطع کند و آن‌ها را «مفسدان اقتصادی» نامید. (ایران آزادی ۱). خاتمی در سال ۱۴۰۰، از نیروهای انتظامی خواست تا با هرگونه تجمع بدون مجوز با شدت عمل برخورد کنند. (مجاهدین خلق ایران).
مواضع درباره زنان
سید احمد خاتمی از سیاست‌های سخت‌گیرانه علیه زنان حمایت می‌کند. او در سال ۱۴۰۲، در پاسخ به سؤالی درباره بدحجابی، گفت:
«برای حل مسئله حجاب باید خون ریخته شود» (فرارو ۲).
این اظهارات نشان‌دهنده دیدگاه‌های افراطی او در مورد اجرای قوانین شریعت است. او همچنین زنان بی‌حجاب را «همسران دزدها» خوانده و آن‌ها را مورد تحقیر قرار داده است. (ایران وایر). در سال ۱۴۰۱، احمد خاتمی از گشت‌های ارشاد حمایت کرد و خواستار تشدید نظارت بر پوشش زنان شد. (ایران وایر). او پیش از این نیز، در سال ۱۳۹۹، در خطبه‌ای اعلام کرد که زنان باید به‌عنوان نگهبانان ارزش‌های اسلامی عمل کنند و هرگونه انحراف از حجاب، تهدیدی برای جامعه است. (ایران وایر). خاتمی در سال ۱۳۹۸، از قوه قضائیه خواست تا مجازات‌های سنگین‌تری برای بدحجابی در نظر بگیرد و آن را «جرم امنیتی» نامید. (فرارو ۲).
احمد خاتمی در سال ۱۳۸۷، در سخنرانی‌ای، از زنان خواست تا از حضور در اماکن عمومی بدون چادر خودداری کنند و آن را «حفظ عفت عمومی» خواند. (ایران وایر). در سال ۱۴۰۰، او در دیدار با نیروهای انتظامی، از آن‌ها خواست تا با زنان بدحجاب با شدت بیشتری برخورد کنند و این را وظیفه شرعی دانست. خاتمی همچنین در سال ۱۳۹۶، در واکنش به حضور زنان در ورزشگاه‌ها، گفت که این کار «نقض قوانین اسلامی» است و خواستار جلوگیری از آن شد. (ایران وایر). در سال ۱۳۸۹، او از ممنوعیت ورود زنان به برخی پارک‌ها بدون همراه مرد حمایت کرد و این را «حفظ امنیت اجتماعی» نامید. (فرارو ۲).
مواضع فرهنگی
سید احمد خاتمی با فرهنگ و سنت‌های ایرانی، به‌ویژه جشن‌های ملی، مخالف است. او چهارشنبه‌سوری را «حرام» و «ضد اسلامی» دانسته و خواستار ممنوعیت آن شده است. او در سال ۱۳۹۴، اعلام کرد که برگزاری این جشن، فرهنگ غربی را ترویج می‌دهد و باید با آن مقابله شود. (فضول محله). او همچنین از فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی خارجی حمایت کرده و در سال ۱۳۹۸، اعلام کرد که مجلس خبرگان مصوب کرده این شبکه‌ها نباید فعالیت کنند. احمد خاتمی در سال ۱۳۹۶، در خطبه‌ای، از مردم خواست تا از تماشای برنامه‌های ماهواره‌ای خودداری کنند و آن را «ابزار دشمن» نامید. (شب‌تاب). او دینداری را دارای هزینه برای مردم دانسته و گفته است: «دینداری هزینه دارد». خاتمی در سال ۱۳۸۹، از ممنوعیت موسیقی در اماکن عمومی حمایت کرد و آن را «منافی ارزش‌های اسلامی» دانست. (گاناز تی‌وی). او همچنین در سال ۱۴۰۱، از تعطیلی سینماها در ماه رمضان دفاع کرد و آن را «حفظ تقدس ماه» خواند. در سال ۱۳۹۵، نیز از ممنوعیت تئاترهای خیابانی حمایت کرد و آن‌ها را «مخالف شریعت» نامید. (شب‌تاب). او در سال ۱۳۸۸، در واکنش به برگزاری نمایشگاه‌های هنری، گفت که این فعالیت‌ها باید تحت نظارت شدید قرار گیرند تا از «انحراف فرهنگی» جلوگیری شود. (گاناز تی‌وی).
تحریم‌ها و واکنش‌های بین‌المللی
در سال ۲۰۱۸، خاتمی به دلیل نقشش در نقض حقوق بشر، از جمله حمایت از اعدام‌های فراقانونی و سرکوب آزادی بیان، توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم شد. او این تحریم‌ها را «افتخار» دانست و آن را نشانه دشمنی آمریکا با اسلام خواند. (یورو نیوز). در سال ۱۴۰۳، سازمان عفو بین‌الملل سید احمد خاتمی را به دلیل حمایت از سرکوب معترضان محکوم کرد. (ایران وایر). او در سال ۲۰۱۹، در واکنش به تحریم‌ها، گفت که این اقدامات، نشانه قدرت نظام است و نباید به آن‌ها توجهی کرد. در سال ۱۴۰۲، اتحادیه اروپا نیز او را در فهرست افرادی قرار داد که به دلیل نقض حقوق بشر تحت نظر هستند، اما تحریم رسمی اعمال نکرد. خاتمی در سال ۱۴۰۱، در سخنرانی‌ای، از حامیان بین‌المللی حقوق بشر انتقاد کرد و آن‌ها را «ابزار استعمار» نامید. احمد خاتمی همچنین در سال ۲۰۲۰، در دیدار با مقامات قضایی، از تحریم‌ها به‌عنوان فرصتی برای خودکفایی اقتصادی یاد کرد. (یورو نیوز). او در سال ۱۴۰۳، در واکنش به گزارش‌های حقوق بشری، گفت که این گزارش‌ها «جعلی» هستند و هدف آن‌ها تضعیف نظام است. (ایران وایر).
اتهامات و انتقادات
اتهامات فساد مالی علیه سید احمد خاتمی و نزدیکانش مطرح شده است. برخی منابع، او را به سوءاستفاده از موقعیت خود برای منافع شخصی متهم کرده‌اند، هرچند مدارک قطعی در این زمینه محدود است. در سال ۱۴۰۱، شایعه شد که او و دامادش از اموال عمومی برای خرید املاک استفاده کرده‌اند، اما این ادعاها تأیید نشد. (آزادگی). اظهارات او درباره «خون‌ریزی برای حجاب» و «مخالفت با خدا» به دلیل مخالفت با ولایت فقیه، انتقادات گسترده‌ای را برانگیخته است. (ایران پرس نیوز). در سال ۱۴۰۳، شایعاتی درباره کنار گذاشته شدن او از برخی مناصب، از جمله شورای عالی حوزه‌های علمیه، مطرح شد که به گمانه‌زنی‌هایی درباره جانشینی مجتبی خامنه‌ای منجر شد، اما او این شایعات را رد کرد. (یورو نیوز). او در سال ۱۳۹۷، در واکنش به انتقادات، گفت:
«دشمنان نظام با تهمت، می‌خواهند ما را تضعیف کنند» (سیمای آزادی).
در سال ۱۴۰۰، برخی فعالان، احمد خاتمی را به دریافت رشوه از تجار برای تسهیل فعالیت‌های اقتصادی متهم کردند، اما مدارک مستندی ارائه نشد. در سال ۱۳۹۹، گزارش‌هایی از واگذاری یک زمین اوقافی به نزدیکان او منتشر شد، اما این موضوع توسط مقامات رد شد. (آزادگی). خاتمی در سال ۱۳۸۶، در واکنش به اتهامات، گفت که این ادعاها «دسیسه دشمنان» است. (سیمای آزادی).
مواضع اقتصادی
سید احمد خاتمی در زمینه مسائل اقتصادی نیز مواضع مشخصی داشته است. او در سال ۱۳۹۷، در خطبه‌های نماز جمعه، از سیاست‌های اقتصادی دولت حمایت کرد و گفت که تحریم‌ها نباید بهانه‌ای برای ضعف اقتصادی باشد. او در سال ۱۳۹۹، از افزایش قیمت‌ها انتقاد کرد، اما تأکید کرد که مردم باید صبر کنند تا نظام به خودکفایی برسد. در سال ۱۴۰۰، نیز از خصوصی‌سازی انتقاد کرد و آن را «تهدیدی برای اقتصاد اسلامی» نامید. (یورو نیوز).
احمد خاتمی در سال ۱۳۹۸، در دیدار با تجار، از آن‌ها خواست تا با دولت همکاری کنند و از تحریم‌ها عبور کنند. (فرارو ۱). او در سال ۱۴۰۱، در واکنش به اعتراضات اقتصادی، گفت:
«اگر شل بگیریم، مردم همه ما را بدار می‌کشند»
او در ادامه خواستار سرکوب اعتراضات کارگری شد. (بگو نه). در سال ۱۳۹۶، او از حذف یارانه‌ها حمایت کرد و آن را «ضرورت اقتصادی» خواند. (فرارو ۱). خاتمی همچنین در سال ۱۴۰۲، از تولید داخلی دفاع کرد و گفت که باید با تکیه بر منابع داخلی، از وابستگی به خارج جلوگیری شود. (یورو نیوز). در سال ۱۳۸۹، او از بانک‌ها خواست تا وام‌های کلان را فقط به افراد مورد اعتماد نظام اختصاص دهند. (فرارو ۱). خاتمی در سال ۱۴۰۳، در سخنرانی‌ای، از گرانی‌ها انتقاد کرد، اما آن را نتیجه «دسیسه دشمنان» دانست. (یورو نیوز).