طاهر احمدزاده

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو
طاهر۵.jpg
طاهر احمدزاده
شناسنامه
نام کاملطاهر احمدزاده هروی
زادروز۱۳۰۰
زادگاهمشهد، ایران
تاریخ مرگ۹آذر ۱۳۹۶
محل مرگمشهد، ایران
فرزندانمسعود؛مجید؛مجتبی ومستوره احمدزاده
اطلاعات سیاسی

طاهر احمدزاده ( زاده ۱۳۰۰ – درگذشته در ۹ آذر ۱۳۹۶) فعالیت های سیاسی خود را از سال ۱۳۲۱شروع کرد. طاهر احمد زاده از حامیان دکتر محمد مصدق بود. هم زمان با ملی شدن صنعت نفت ایران، فعالیت ها و مبارزات خود را گسترش داد. وی همچنین عضو نهضت ملی بود. پسر وی مسعود احمد‌زاده از بنیان‌گذاران سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران است. طاهر احمدزاده از سالهای ۱۳۳۲تا۱۳۵۷ از چهره های فعال وشناخته چپ ملی -مذهبی درعرضه سیاسی و فرهنگی بود. وی به خاطر فعالیت‌های سیاسی و بودن در نهضت ملی، بارها دستگیر و زندانی شد. طاهر احمدزاده در آستانه انقلاب ضد سلطلنتی از زندان آزاد شد . وی پس از انقلاب ضد سلطنتی در دولت مهندس مهدی بازرگان، استاندار خراسان منصوب شد. اما بخاطر فشار های مستمر دفتر خمینی به دولت مهندس بازرگان، پس از چند ماه ناگزیر به استعفا شد. وی چندین بار روانه زندان شد. طاهر احمد زاده پس از دستگیری های بسیار، آخرین بار در سن ۸۰ سالگی از زندان آزاد شد. سرانجام در آذرماه  ۱۳۹۶در سن ۹۶ سالگی درگذشت. پیکر او در روز ۱۲ آذر ۱۳۹۶در گورستان بهشت رضا در مشهد به خاک سپرده شد.

فعالیت‌های سیاسی

طاهر احمد زاده فعالیت های اجتماعی و سیاسی خود را در خراسان با تأسیس کانون نشر حقایق اسلامی در ١٣٢١ آغاز کرد. و ی در سال های همراهی با نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران در دولت دکتر محمد مصدق، فعالیتهای مبارزاتی اش را گسترش داد. طاهر احمد زاده از همان سال ها و تا پایان عمر به فعالیت های سیاسی و مبارزاتی خود وفادار باقی ماند. پس از کودتای ٢٨ مرداد، طاهر احمد زاده  گردانندۀ اصلی نشست های مخفی نهضت مقاومت ملی در مشهد بود و به عنوان نمایندۀ جبهۀ ملی در خراسان شناخته می شد.

طاهر احمدزاده در سالهای ۱۳۳۲تا۱۳۵۷ از چهره های فعال وشناخته چپ ملی -مذهبی درعرضه سیاسی و فرهنگی بود و همراه مطالبات و خواسته های اجتماعی در خراسان حضوری فعال داشت. طاهر احمد زداه با حضور در نخستین کنگرۀ جبهۀ ملی در تهران به عنوان نمایندۀ خراسان سخنرانی داشت. در همین سال ها بارها زندان سیاسی را تجربه کرد. طاهر احمد زاده در پائیز ١٣٥٠ در دادگاه نظامی لشکر ٧٧ خراسان به ده سال زندان محکوم شد و در آستانۀ انقلاب بهمن آزاد گردید.[۱]

در خاطرات این مبارز آمده‌است: کانون نشر حقایق به یک پایگاه مهم برای نهضت ملی تبدیل شد و پس از کودتا هم نقش عمده‌ای در مبارزه ایفا کرد. به‌طوری که وقتی اعضای نهضت مقاومت ملی را گرفتند، بیشتر بازداشت‌شده‌ها در مشهد از کانون بودند، که دکتر علی شریعتی، پدرشان و من هم ازجمله بازداشت‌شدگان بودیم. [۲]

طاهر احمدزاده آخرین بار در سال ۱۳۸۰ در سن هشتاد سالگی از زندان آزاد شد.[۳]

اختلاف نظام جمهوری اسلامی با طاهر احمدزاده

طاهر احمدزاده با سابقه مبارزاتی طولانی از فعالان نهضت ملی شدن نفت و از حامیان دکتر محمد مصدق بود. وی از سالهای ۱۳۳۲تا۱۳۵۷ از چهره های فعال و شناخته چپ ملی -مذهبی درعرصه سیاسی و فرهنگی بود، آقای احمدزاده سال‌های زیادی را در زندان‌های دو نظام (شاه و جمهوری اسلامی) سپری کرد. پس از انقلاب ضد سلطنتی با تشکیل دولت موقت دکتر مهندس باز رگان وی به سمت استانداری خراسان منصوب شد.وی مخالف انحصار شدن قدرت سیاسی توسط روحانیت بو د. این امر باعث شد که خمینی مأموران حکومتی او را در سال ۱۳۶۰، در خانه‌ای در تهران، زندانی و جهت مجبور کردن به اعتراف تلویزیونی تحت شکنجه قرار دادند. آقای احمد زاده پس از این‌که در سال ۱۳۸۰ از زندان آزاد شد، در حصر خانگی تحت نظر مأموران امنیتی نظام جمهوری اسلامی قرار داشت.[۴]

طاهر احمد زاده پس از آزادی از زندان - ۱۳۵۷
طاهر احمد زاده پس از آزادی از زندان - ۱۳۵۷

خمینی با مواضع سوسیالیستی اشخاصی مانند آیت الله طالقانی، طاهر احمدزاده و کاظم سامی، هم‌سویی نداشت.آقای احمدزاده در سال ۱۳۵۸، از حوزه خراسان نامزد انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی شده بود و مورد حمایت ائتلاف گروه‌های چپ، مذهبی، از جمله سازمان مجاهدین خلق و همچنین جاما (جنبش آزادی‌بخش مردم ایران) قرار گرفت، اما موفق به ورود به مجلس نشد. وی پس از انقلاب ضد سلطنتی، اعتقاد به یک انقلاب دوباره داشت ولی خیلی زود از فعالیت‌های انقلابی کنار گذاشته شد و پس از استعفای دولت مؤقت مهندس بازرگان، وی نیز از سمتش که استاندار خراسان بود کناره گرفت. مواضع سیاسی و اقتصادی طاهر احمدزاده بسیار با پدر طالقانی نزدیک بود و پس از درگذشت پدر طالقانی، یک سخنرانی ایراد کرد که هم‌جهت با مواضع گروه‌های چپ مذهبی بود.[۵]

فرزندان طاهر احمد زاده

مسعود، مجید و مجتبی احمدزاده
مسعود، مجید و مجتبی احمدزاده

طاهر احمد زاده پدر مسعود ، مجید و مجتبی احمدزاده است، مسعود احمد زاده از بنیانگذاران سازمان چریک‌های فدایی خلق، و مجید نیز از کادرهای این سازمان بود. مسعود احمد زاده هم‌کلاسی امیرپرویز پویان بود. مسعود با نوشتن کتاب تحلیلی از شرایط جامعه ایران، مبارزه مسلحانه هم استراتژی هم تاکتیک، نقش مهمی در شکل دادن مبارزات چریکی جوانان انقلابی ایران قبل از انقلاب ضد سلطنتی سال ۱۳۵۷ داشت. مسعود احمدزاده پس از عملیات سیاهکل دستگیر شد. وی پس از شکنجه های بسیار که در آن زمان بازتاب زیادی در محافل بین‌المللی داشت، در ۱۱ اسفند ۱۳۵۰، همراه با گروه دیگری از چریک‌های فدایی خلق ایران که برادرش مجید هم همراه آن‌ها بود، به جوخه اعدام سپرده شدند. همچنین مجتبی پسر کوچک‌تر طاهر احمدزاده نیز در ۸ آبان ۱۳۶۰ در زندان اوین توسط نظام جمهوری اسلامی اعدام شد.[۶]

مواضع سیاسی طاهر احمدزاده

طاهر احمد زاده در کنار پدر طالقانی و علامه طباطبایی(درکه تهران ۱۳۳۸)
طاهر احمد زاده در کنار پدر طالقانی و علامه طباطبایی(درکه تهران ۱۳۳۸)

طاهر احمدزاده از روش آیت‌الله طالقانی پیروی می‌کرد و طرفدار عدالت اجتماعی و مخالف انحصارطلبی سیاسی روحانیت بود.

وی در سخنرانی ای که به مناسبت بزرگداشت آیت الله طالقانی بر سر مزارش ایراد کرد، به خمینی هشدار داد که اجازه از دست رفتن دستاوردهای انقلاب را ندهد و گفت:

«باید به صراحت اعلام کنم که انقلاب، به طور جدی در معرض خطر قرار گرفته، لذا ای امام، ای رهبر انقلاب، انقلاب در انقلاب را آغاز کن، ما حاضر نیستیم خون‌هایی که دادیم به وسیله عده‌ای انقلابی نما، عده‌ای بازیگر به بازی گرفته شود... ای مجاهد کبیر (اشاره  به پدر طالقانی)، امروز بر مزارت تکرار می‌کنیم، ما نیاز به یک انقلاب در انقلاب داریم. امام تنهاست... همه گروه‌ها و سازمان‌ها به هر نحو و شکلی باید بتوانند با امام رابطه مستقیم برقرار کنند... اما نمی‌دانم چرا باید تنها و تنها از یک کانال و طریق با امام رهبر امت ارتباط برقرار شود».

این سخنرانی باعث خشم خمینی گردید. بعد از دستگیری دست نوشته هایش در انتقاد از رهبری خمینی به دست مامورین افتاد

به گفته عزت‌الله سحابی (عضو شورای انقلاب در آن زمان)، خمینی به شدت با طاهر احمدزاده مخالف بود و چند بار خمینی خواسته بود که ایشان از سمت استانداری خراسان استعفا بدهد و یا این‌که برکنار شود. و آقای احمدزاده هم مجبور شد که استعفا بدهد. کتاب «روایت دیگر»، خاطرات طاهر احمدزاده است که نویسنده آن جلال میرحسینی می‌باشد، این کتاب از وزارت ارشاد اسلامی مجوز نشر نگرفت و قرار است این کتاب را نشر باران در سوئد منتشر کند.[۷]

پیام تسلیت هاشم خواستار(نماینده معلمان ایران)

پیام تسلیت هاشم خواستار به مناسبت درگذشت طاهر احمدزاده
پیام تسلیت هاشم خواستار به مناسبت درگذشت طاهر احمدزاده

هاشم خواستار طی پیامی درگذشت آقای طاهر احمدزاده را تسلیت گفت و افزود که طاهر احمدزاده از پشتیبانان دکتر مصدق بود و پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، در شهر مشهد همفکر و همراه محمد تقی شریعتی و دکتر علی شریعتی بود. او بارها به زندان افتاد و از جمله کسانی بود که همچون کوه در برابر کودتا ایستاد. آقای احمدزاده در زندان یک رادیوی یک موج قاچاقی داشت و روزی از طریق رادیو بی بی سی می‌شنود که دو فرزندش (مسعود و مجید) توسط رژیم شاه اعدام شدند. آقای طاهر احمدزاده همه‌ی هم‌بندی‌های خود را جمع می‌کند و می‌گوید که اگر ناراحت نمی‌شوید، می‌خواهم یک خبر خوب به شما بدهم که به من تبریک خواهید گفت! و در ادامه خبر شهادت دو فرزندش را می‌دهد.مستوره (دختر بزرگ آقای احمدزاده) که پزشک بود، فردای آن‌روز با دسته گلی به ملاقات پدرش می‌رود و شهادت برادرانش را تبریک می‌گوید. همسر خانم مستوره را نظام جمهوری اسلامی اعدام کرد و خودش نیز در فرانسه تبعید است و نتوانست در تشییع پیکر پدرش شرکت کند. طاهر احمدزاده پس از کودتای ۱۳۶۰، بار دیگر به زندان افتاد و بعد از آزادی تلاش کرد که از کشور خارج شود و به سازمان مجاهدین خلق بپیوندد، اما دستگیر شد و تحت شکنجه قرار گرفت. موقع انتقال از زندان تهران به مشهد، بازجویش که او را خیلی شکنجه کرده و کابل زده بود، با گریه و پشیمانی از آقای احمدزاده می‌خواهد که او را ببخشد. طاهر احمدزاده تا سن ۸۰ سالگی، قریب به ۱۵ سال در دو حکومت شاه و شیخ زندانی کشید و در سن ۹۶ سالگی درگذشت. یاد و نامش جاودان، راهش پُر رهرو باد. تسلیت به خانواده محترم ایشان و تمامی رهروان آزادی. «سیدهاشم خواستار نماینده معلمان ایران».[۸]

منابع