کاربر:Poori/صفحه تمرین۲: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
No index{{جعبه زندگینامه|اندازه جعبه=|عنوان=|عنوان ۲=|نام=مای ساتو|تصویر=مای ساتو.jpg|اندازه تصویر=200|عنوان تصویر=|زادروز=|زادگاه=توکیو-ژاپن|محل زندگی=استرالیا|ملیت=|نام‌های دیگر=|نژاد=|تابعیت=|تحصیلات=علوم اجتماعی|دانشگاه=کالج سلطنتی لندن / ردینگ / آکسفورد / دانشگاه ملی استرالیا و دانشگاه موناش|پیشه=گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران / استاد دانشگاه و مدیر موسسه سیاست گذاری جرم و عدالت دانشگاه لندن|سال‌های فعالیت=|کارفرما=|نهاد=سازمان ملل متحد|نماینده=|شناخته‌شده برای=|نقش‌های برجسته=|سبک=|تأثیرگذاران=|تأثیرپذیرفتگان=|شهر خانگی=|دستمزد=|دارایی خالص=|قد=|وزن=|تلویزیون=|لقب=|دوره=|پس از=جاوید رحمان|پیش از=|حزب=|جنبش=|مخالفان=|هیئت=|دین=|مذهب=|اتهام=|مجازات=|وضعیت گناهکاری=|منصب=|مکتب=|آثار=|همسر=|شریک زندگی=|فرزندان=|والدین=|خویشاوندان سرشناس=|جوایز=|امضا=|اندازه امضا=|signature_alt=|وبگاه=|imdb_id=|Soure_id=|پانویس=}}
No index{{جعبه زندگینامه|اندازه جعبه=|نام=مای ساتو|تصویر=مای ساتو.jpg|اندازه تصویر=200|زادروز=۱۹۸۱ میلادی|زادگاه=توکیو-ژاپن|محل زندگی=استرالیا|ملیت=|نام‌های دیگر=|نژاد=|تابعیت=|تحصیلات=حقوق و علوم اجتماعی|دانشگاه=کالج سلطنتی لندن / ردینگ / آکسفورد / دانشگاه ملی استرالیا و دانشگاه موناش|پیشه=گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران / استاد دانشگاه و مدیر موسسه سیاست گذاری جرم و عدالت دانشگاه لندن|سال‌های فعالیت=|نهاد=سازمان ملل متحد|نماینده=|شناخته‌شده برای=|نقش‌های برجسته=|سبک=|تأثیرگذاران=|تأثیرپذیرفتگان=|دستمزد=|دارایی خالص=|تلویزیون=|لقب=|دوره=|پس از=جاوید رحمان|پیش از=|حزب=|جنبش=|دین=|اتهام=|منصب=|آثار=|همسر=|شریک زندگی=|والدین=|خویشاوندان سرشناس=|جوایز=|امضا=|اندازه امضا=|signature_alt=|وبگاه=|imdb_id=|Soure_id=|پانویس=}}
مای ساتو، حقوق‌دان و دانشگاهی ژاپنی، از ژوئیه ۲۰۲۴ به‌عنوان گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر ایران منصوب شد. کارنامه علمی و حرفه‌ای وی عمدتاً حول محور مجازات اعدام و عدالت کیفری بوده و در گزارش‌ها و مواضع انتقادی خود، بر افزایش اعدام‌ها، سرکوب حقوق اقلیت‌ها، تبعیض جنسیتی و نقض آزادی بیان در ایران تأکید کرده است. ساتو با تکیه بر داده‌ها و شهادت‌های قربانیان، خواهان شفافیت آماری و پاسخگویی مقامات ایرانی شده و رویکردی تحلیلی و مبتنی بر شواهد نسبت به موارد نقض حقوق بشر اتخاذ کرده است.
مای ساتو (佐藤 舞) (۱۹۸۱ توکیو- ژاپن) حقوق‌دان و دانشگاهی ژاپنی، از ژوئیه ۲۰۲۴ به‌عنوان گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر ایران منصوب شد. کارنامه علمی و حرفه‌ای وی عمدتاً حول محور مجازات اعدام و عدالت کیفری بوده و در گزارش‌ها و مواضع انتقادی خود، بر افزایش اعدام‌ها، سرکوب حقوق اقلیت‌ها، تبعیض جنسیتی و نقض آزادی بیان در ایران تأکید کرده است. <ref>https://www.mofa.go.jp/mofaj/fp/hr_ha/page25_001702.html</ref> <ref name=":0">https://www.ohchr.org/en/press-releases/2025/03/special-rapporteur-iran-presents-first-report-un-human-rights-council</ref> <ref name=":1">https://iranfocus.com/human-rights/53735-mai-sato-issues-first-report-on-the-human-rights-situation-in-iran/</ref> <ref name=":2">https://impactiran.org/2025/03/13/a-hrc-58-62-sr-on-iran-mai-satos-1st-report-to-the-human-rights-council/</ref>


= بیوگرافی و مسیر حرفه‌ای مای ساتو =
ماموریت مای ساتو در روز ۱۴ فروردین ۱۴۰۴ (۳ آوریل ۲۰۲۵) برای یک دوره‌ی دیگر تمدید شد. <ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%AA%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%A3%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%AA%D9%88-%D9%88-%D9%87%DB%8C%D8%A3%D8%AA-%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%A8-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1-%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/a-72133116 تمدید مأموریت مای ساتو وهیأت حقیقت‌یاب حقوق بشر درامور ایران – DW – ۱۴۰۴/۱/۱۴]</ref>


== زندگی و تحصیلات ==
== زندگی و تحصیلات ==
مای ساتو (Mai Sato) متولد توکیو است و تحصیلات خود را در رشته علوم اجتماعی در بریتانیا ادامه داد. او مدرک دکترای خود را در سال ۲۰۱۱ از کالج کینگ لندن دریافت کرد و در دانشگاه‌های ردینگ و آکسفورد مشغول به کار و تحقیق بوده است. از سال ۲۰۱۹، ساتو به عنوان دانشیار در دانشگاه ملی استرالیا و همچنین دانشگاه موناش در استرالیا فعالیت کرد. تمرکز پژوهشی او مسائل مربوط به مجازات اعدام و حقوق بشر در آسیا و آفریقا بوده است.
مای ساتو (佐藤 舞 - Mai Sato) متولد ۱۹۸۱ <ref>[https://www.asahi.com/articles/ASSCX10N5SCXUHBI02KM.html?msockid=256fbcb05c4565113443aaae5dce6404 www.asahi.com]</ref> توکیو است و تحصیلات خود را در رشته علوم اجتماعی در بریتانیا ادامه داد. او مدرک دکترای خود را در سال ۲۰۱۱ از کالج کینگ لندن دریافت کرد و در دانشگاه‌های ردینگ و آکسفورد مشغول به کار و تحقیق بوده است. از سال ۲۰۱۹، ساتو به عنوان دانشیار در دانشگاه ملی استرالیا و همچنین دانشگاه موناش در استرالیا فعالیت کرد. تمرکز پژوهشی او مسائل مربوط به مجازات اعدام و حقوق بشر در آسیا و آفریقا بوده است.


در فوریه ۲۰۲۵، وی استاد و مدیر مؤسسه سیاست‌گذاری جرم و عدالت (ICPR) در دانشگاه بیرکبک لندن شد.
در فوریه ۲۰۲۵، وی استاد و مدیر مؤسسه سیاست‌گذاری جرم و عدالت (ICPR) در دانشگاه بیرکبک لندن شد. <ref>https://www.bbk.ac.uk/our-staff/profile/9486630/mai-sato</ref> <ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%AA%D9%88-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DA%AF%D8%B1-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%D8%AF/a-69834550 مای ساتو، گزارشگر ویژه امور حقوق بشر ایران آغاز به کار کرد – DW – ۱۴۰۳/۵/۱۱]</ref>


== فعالیت‌های حرفه‌ای ==
== فعالیت‌های حرفه‌ای ==
ساتو علاوه بر فعالیت‌های علمی، از بنیان‌گذاران سازمان غیرانتفاعی CrimeInfo برای لغو مجازات اعدام در ژاپن است. او در زمینه پروژه‌های پژوهشی، آموزش و مستندسازی درباره اعدام و عدالت کیفری، سهم به‌سزایی داشته است.
ساتو علاوه بر فعالیت‌های علمی، از بنیان‌گذاران سازمان غیرانتفاعی CrimeInfo برای لغو مجازات اعدام در ژاپن است.


در ژوئیه ۲۰۲۴، شورای حقوق بشر سازمان ملل وی را به‌عنوان چهارمین گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر در ایران پس از احیای این منصب منصوب کرد. نقطه تمرکز تجربه و تحقیقات او، سازوکار عدالت کیفری، شفافیت و پاسخگویی قضایی، و ابعاد تقاطعی تبعیض است.
در ژوئیه ۲۰۲۴، شورای حقوق بشر سازمان ملل وی را به‌عنوان [[گزارشگر ویژه حقوق بشر|گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر در ایران]] پس از جاوید رحمان معرفی کرد. مای ساتو چهارمین گزارشگر ویژه پس از احیای مجدد این منصب است. (پس از [[موریس دنبی کاپیتورن]] و بر اساس سیاست استمالت و مماشات، تا ۹ سال جامعه‌ی جهانی از تعیین گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشر برای ایران خود‌داری کرد تا این‌که با فعالیت‌های اعتراضی و پیگیری‌های مقاومت ایران و نهادهای حقوق بشری بین‌المللی، این رویه با انتصاب [[احمد شهید]] در سال ۲۰۱۱ پایان یافت.)


= مأموریت سازمان ملل و رویکرد انتقادی =
== مأموریت سازمان ملل و رویکرد انتقادی ==
مای ساتو در آغاز مأموریت خود اعلام کرد که متعهد به رسیدگی بی‌طرفانه به نقض‌های حقوق بشر در ایران و استفاده از منابع معتبر در ارزیابی‌های خود است. او همچنین بر تقویت گفت‌وگوی سازنده برای رعایت تعهدات حقوق بشری در ایران تأکید کرده است.
مای ساتو در آغاز مأموریت خود اعلام کرد که متعهد به رسیدگی بی‌طرفانه به نقض‌های حقوق بشر در ایران و استفاده از منابع معتبر در ارزیابی‌های خود است. او همچنین بر تقویت گفت‌وگوی سازنده برای رعایت تعهدات حقوق بشری در ایران تأکید کرده است. <ref>[https://x.com/drmaisato/status/1818988240088744016 موضع رسمی مای ساتو در اکانت ایکس درباره‌ی ماموریتش به عنوان گزارشگر ویژه حقوق بشر برای ایران]</ref>


== حوزه‌‌های اصلی تمرکز ==
== حوزه‌‌های اصلی تمرکز ==
در نخستین گزارش رسمی خود به شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل، ساتو سه حوزه کلیدی را به‌عنوان اولویت مأموریتش معرفی کرد:
در نخستین گزارش رسمی خود به شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل، ساتو سه حوزه کلیدی را به‌عنوان اولویت مأموریتش معرفی کرد:


* شفافیت: انتقاد از فقدان آمار و داده‌های رسمی درباره اعدام‌ها و آمارهای کیفری، که موجب عدم پاسخگویی و امکان پنهان‌کاری دولت می‌شود.
* '''شفافیت:''' انتقاد از فقدان آمار و داده‌های رسمی درباره [[اعدام در ایران|اعدام‌ها]] و آمارهای کیفری، که موجب عدم پاسخگویی و امکان پنهان‌کاری دولت می‌شود.
* حق حیات: نگرانی شدید درباره افزایش چشمگیر تعداد اعدام‌ها در ایران، خصوصاً در سال ۲۰۲۴ که بیش از ۹۰۰ مورد اعدام ثبت شد و بسیاری از آنها مربوط به جرایم مواد مخدر و جرایم امنیتی بود.
* '''حق حیات:''' نگرانی شدید درباره افزایش چشمگیر تعداد [[اعدام در ایران|اعدام‌ها]] در ایران، خصوصاً در سال ۲۰۲۴ که بیش از ۹۰۰ مورد اعدام ثبت شد.  
* برابری جنسیتی: بررسی و انتقاد از قوانین تبعیض‌آمیز علیه زنان، از جمله نابرابری در شهادت در دادگاه، میراث، طلاق، ازدواج کودکان و فشار بر زنان به علت رعایت حجاب اجباری.
* '''برابری جنسیتی:''' بررسی و انتقاد از قوانین تبعیض‌آمیز علیه [[سرکوب زنان در ایران|زنان]]، از جمله نابرابری در شهادت در دادگاه، میراث، طلاق، ازدواج کودکان و [[سرکوب زنان در ایران|فشار بر زنان]] به علت رعایت [[طرح نور و حجاب اجباری|حجاب اجباری]]. <ref name=":0" /> <ref name=":1" />


== نقدها و اقدامات مشخص علیه نقض حقوق بشر در ایران ==
== نقدها و اقدامات مشخص علیه نقض حقوق بشر در ایران ==


* افشاگری درباره موج اعدام‌ها: ساتو ایران را با بیشترین نرخ اجرای مجازات اعدام نسبت به جمعیت در جهان معرفی کرد و از مسئولین خواست آمار دقیق و شفاف ارائه کنند.
* '''افشاگری درباره موج اعدام‌ها:''' ساتو ایران را با بیشترین نرخ اجرای مجازات اعدام نسبت به جمعیت در جهان معرفی کرد و از مسئولین خواست آمار دقیق و شفاف ارائه کنند.
* حمایت از فعالان حقوق بشر: اشاره به وضعیت زنان فعال محکوم به اعدام، فشار بر فعالان صنفی و حقوقی و سرکوب اعتراضات مردمی.
* '''حمایت از فعالان حقوق بشر:''' اشاره به وضعیت زنان فعال محکوم به اعدام، فشار بر فعالان صنفی و حقوقی و سرکوب اعتراضات مردمی.
* برجسته‌سازی تبعیض علیه اقلیت‌ها: اشاره به تبعیض علیه بهائیان، مسیحیان، اهل سنت، اقوام و سایر اقلیت‌ها و افزایش فشار بر زندانیان سیاسی.
* '''برجسته‌سازی تبعیض علیه اقلیت‌ها:''' اشاره به تبعیض علیه بهائیان، مسیحیان، اهل سنت، اقوام و سایر اقلیت‌ها و افزایش فشار بر زندانیان سیاسی.
* بررسی خشونت علیه زنان: ثبت ۱۳ مورد اعدام زنان در ایران در سال ۲۰۲۴ و گزارش ۱۷۹ مورد فمیشید، با اشاره به ریشه‌های ساختاری و حقوقی این خشونت‌ها در قوانین ایران.
* '''بررسی خشونت علیه زنان:''' ثبت ۱۳ مورد اعدام زنان در ایران در سال ۲۰۲۴ و گزارش ۱۷۹ مورد «زن کشی»، با اشاره به ریشه‌های ساختاری و حقوقی این خشونت‌ها در قوانین ایران.<ref name=":3">[https://wncri.org/2025/03/19/dr-mai-sato-reports-to-un/ Dr. Mai Sato Reports to UN Human Rights Council: Surge in Executions, Suppression of Dissent, and Human Rights Violations in Iran]</ref> <ref name=":4">[https://iranfocus.com/human-rights/53735-mai-sato-issues-first-report-on-the-human-rights-situation-in-iran/ Mai Sato Issues First Report on the Human Rights Situation in Iran]</ref>
* تأکید بر جهانی بودن حقوق بشر: ساتو تصریح کرد که استناد به ملاحظات فرهنگی و مذهبی نباید بهانه‌ای برای نقض حقوق بشر و آزادی‌های اساسی شود.
* '''تأکید بر جهانی بودن حقوق بشر:''' ساتو تصریح کرد که استناد به ملاحظات فرهنگی و مذهبی نباید بهانه‌ای برای [[نقض حقوق بشر در ایران|نقض حقوق بشر]] و آزادی‌های اساسی شود. <ref>https://www.ncr-iran.org/en/news/human-rights/un-condemns-irans-escalating-human-rights-violations-and-death-penalty-surge/</ref>


== رویکرد تحلیلی و شواهد محور ==
== رویکرد تحلیلی و شواهد محور ==
در تمامی گزارش‌ها و سخنرانی‌های رسمی، ساتو به جای اتکا به بیانیه‌های رسمی دولت ایران، بر داده‌های جمع‌آوری‌شده از گروه‌های حقوق بشری و شهادت‌های خانواده قربانیان تکیه داشته و شفافیت، برخورد علمی و اتکا به مستندات را اصل قرار داده است. او همواره خواهان همکاری سازنده و شفافیت مقامات ایران در پاسخ‌دهی به مجامع بین‌المللی و سازمان‌های نظارتی حقوق بشر شده است.
در تمامی گزارش‌ها و سخنرانی‌های رسمی، ساتو به جای اتکا به بیانیه‌های رسمی دولت ایران، بر داده‌های جمع‌آوری‌شده از گروه‌های حقوق بشری و شهادت‌های خانواده قربانیان تکیه داشته و شفافیت، برخورد علمی و اتکا به مستندات را اصل قرار داده است. او همواره خواهان همکاری سازنده و شفافیت مقامات ایران در پاسخ‌دهی به مجامع بین‌المللی و سازمان‌های نظارتی حقوق بشر شده است. <ref name=":0" /> <ref name=":2" /> <ref name=":3" /> <ref name=":4" />


= جمع‌بندی =
== مواضع رژیم ایران در برابر انتصاب مای ساتو و گزارش‌های او ==
مسیر حرفه‌ای و مواضع انتقادی مای ساتو نشان‌دهنده تعهد به اصول بنیادین حقوق بشر و عدالت کیفری است. رویکرد علمی، مبتنی بر داده و نقدهای وی علیه سیاست‌ها و قوانین تبعیض‌آمیز در ایران،‌شناخت او از مشکلات ساختاری نظام قضایی و اجتماعی آن کشور را منعکس می‌کند. مطالبه شفافیت، پاسخگویی و عدالت برای قربانیان، محور اصلی فعالیت‌ها و مأموریت گزارشگر ویژه سازمان ملل برای ایران در دوره جدید است.
«علی بحرینی», نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد، پس از اتمام ارایه گزارش‌های گزارش‌گر ویژه سازمان ملل و هیات حقیقت‌یاب به صحن شورای حقوق بشر وارد شد، از روی متنی خواند، گزارش‌های حقوق بشری را «مسخره» و ساخته «استکبار جهانی» دانست و سالن را ترک کرد. <ref>[https://iranwire.com/fa/features/139887-%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%AA%D9%88-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DA%AF%D8%B1-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%D8%A8%D8%B4%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%85%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D9%86-%D9%85%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF/ مای‌ ساتو: اعدام کودکان همیشه با من می‌ماند.]</ref>


== منابع ==
پیشتر سایت‌های اصلی و رسمی رژیم ایران، خبر انتصاب مای ساتو را به نحوی هماهنگ و یک‌دست با عنوان «آغاز به‌کار مای ساتو؛ ماموریتی با نقاب حقوق بشری» معرفی کرده بودند. <ref>[https://www.isna.ir/news/1403052013433/%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%AA%D9%88-%D9%85%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%A8-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1%DB%8C آغاز به‌کار مای ساتو؛ ماموریتی با نقاب حقوق بشری - ایسنا]</ref> <ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1403/05/20/3137224/%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%AA%D9%88-%D9%85%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%A8-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1%DB%8C آغاز به کار مای ساتو؛ ماموریتی با نقاب حقوق بشری - تسنیم]</ref>
 
# <nowiki>https://www.ohchr.org/en/press-releases/2025/03/special-rapporteur-iran-presents-first-report-un-human-rights-council</nowiki>
# [[United Nations Special Rapporteur on Human Rights in Iran|https://en.wikipedia.org/wiki/United_Nations_Special_Rapporteur_on_Human_Rights_in_Iran]]
# <nowiki>https://iranfocus.com/human-rights/53735-mai-sato-issues-first-report-on-the-human-rights-situation-in-iran/</nowiki>
# <nowiki>https://impactiran.org/2025/03/13/a-hrc-58-62-sr-on-iran-mai-satos-1st-report-to-the-human-rights-council/</nowiki>
# <nowiki>https://iran-hrm.com/2024/10/14/the-vision-and-priorities-in-the-first-report-of-the-un-special-rapporteur-on-irans-human-rights/</nowiki>
# <nowiki>https://www.iranintl.com/en/202410311698</nowiki>
# [[Mai Sato|https://en.wikipedia.org/wiki/Mai_Sato]]
# <nowiki>https://www.ncr-iran.org/en/news/human-rights/un-condemns-irans-escalating-human-rights-violations-and-death-penalty-surge/</nowiki>
# <nowiki>https://wncri.org/2025/03/19/dr-mai-sato-reports-to-un/</nowiki>
# <nowiki>https://www.bbk.ac.uk/our-staff/profile/9486630/mai-sato</nowiki>


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ ‏۱۸ ژوئیهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۷:۴۱

No index

مای ساتو
مای ساتو.jpg
زادروز۱۹۸۱ میلادی
توکیو-ژاپن
محل زندگیاسترالیا
تحصیلاتحقوق و علوم اجتماعی
از دانشگاهکالج سلطنتی لندن / ردینگ / آکسفورد / دانشگاه ملی استرالیا و دانشگاه موناش
پیشهگزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران / استاد دانشگاه و مدیر موسسه سیاست گذاری جرم و عدالت دانشگاه لندن
نهادسازمان ملل متحد
پس ازجاوید رحمان

مای ساتو (佐藤 舞) (۱۹۸۱ توکیو- ژاپن) حقوق‌دان و دانشگاهی ژاپنی، از ژوئیه ۲۰۲۴ به‌عنوان گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر ایران منصوب شد. کارنامه علمی و حرفه‌ای وی عمدتاً حول محور مجازات اعدام و عدالت کیفری بوده و در گزارش‌ها و مواضع انتقادی خود، بر افزایش اعدام‌ها، سرکوب حقوق اقلیت‌ها، تبعیض جنسیتی و نقض آزادی بیان در ایران تأکید کرده است. [۱] [۲] [۳] [۴]

ماموریت مای ساتو در روز ۱۴ فروردین ۱۴۰۴ (۳ آوریل ۲۰۲۵) برای یک دوره‌ی دیگر تمدید شد. [۵]

زندگی و تحصیلات

مای ساتو (佐藤 舞 - Mai Sato) متولد ۱۹۸۱ [۶] توکیو است و تحصیلات خود را در رشته علوم اجتماعی در بریتانیا ادامه داد. او مدرک دکترای خود را در سال ۲۰۱۱ از کالج کینگ لندن دریافت کرد و در دانشگاه‌های ردینگ و آکسفورد مشغول به کار و تحقیق بوده است. از سال ۲۰۱۹، ساتو به عنوان دانشیار در دانشگاه ملی استرالیا و همچنین دانشگاه موناش در استرالیا فعالیت کرد. تمرکز پژوهشی او مسائل مربوط به مجازات اعدام و حقوق بشر در آسیا و آفریقا بوده است.

در فوریه ۲۰۲۵، وی استاد و مدیر مؤسسه سیاست‌گذاری جرم و عدالت (ICPR) در دانشگاه بیرکبک لندن شد. [۷] [۸]

فعالیت‌های حرفه‌ای

ساتو علاوه بر فعالیت‌های علمی، از بنیان‌گذاران سازمان غیرانتفاعی CrimeInfo برای لغو مجازات اعدام در ژاپن است.

در ژوئیه ۲۰۲۴، شورای حقوق بشر سازمان ملل وی را به‌عنوان گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر در ایران پس از جاوید رحمان معرفی کرد. مای ساتو چهارمین گزارشگر ویژه پس از احیای مجدد این منصب است. (پس از موریس دنبی کاپیتورن و بر اساس سیاست استمالت و مماشات، تا ۹ سال جامعه‌ی جهانی از تعیین گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشر برای ایران خود‌داری کرد تا این‌که با فعالیت‌های اعتراضی و پیگیری‌های مقاومت ایران و نهادهای حقوق بشری بین‌المللی، این رویه با انتصاب احمد شهید در سال ۲۰۱۱ پایان یافت.)

مأموریت سازمان ملل و رویکرد انتقادی

مای ساتو در آغاز مأموریت خود اعلام کرد که متعهد به رسیدگی بی‌طرفانه به نقض‌های حقوق بشر در ایران و استفاده از منابع معتبر در ارزیابی‌های خود است. او همچنین بر تقویت گفت‌وگوی سازنده برای رعایت تعهدات حقوق بشری در ایران تأکید کرده است. [۹]

حوزه‌‌های اصلی تمرکز

در نخستین گزارش رسمی خود به شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل، ساتو سه حوزه کلیدی را به‌عنوان اولویت مأموریتش معرفی کرد:

  • شفافیت: انتقاد از فقدان آمار و داده‌های رسمی درباره اعدام‌ها و آمارهای کیفری، که موجب عدم پاسخگویی و امکان پنهان‌کاری دولت می‌شود.
  • حق حیات: نگرانی شدید درباره افزایش چشمگیر تعداد اعدام‌ها در ایران، خصوصاً در سال ۲۰۲۴ که بیش از ۹۰۰ مورد اعدام ثبت شد.
  • برابری جنسیتی: بررسی و انتقاد از قوانین تبعیض‌آمیز علیه زنان، از جمله نابرابری در شهادت در دادگاه، میراث، طلاق، ازدواج کودکان و فشار بر زنان به علت رعایت حجاب اجباری. [۲] [۳]

نقدها و اقدامات مشخص علیه نقض حقوق بشر در ایران

  • افشاگری درباره موج اعدام‌ها: ساتو ایران را با بیشترین نرخ اجرای مجازات اعدام نسبت به جمعیت در جهان معرفی کرد و از مسئولین خواست آمار دقیق و شفاف ارائه کنند.
  • حمایت از فعالان حقوق بشر: اشاره به وضعیت زنان فعال محکوم به اعدام، فشار بر فعالان صنفی و حقوقی و سرکوب اعتراضات مردمی.
  • برجسته‌سازی تبعیض علیه اقلیت‌ها: اشاره به تبعیض علیه بهائیان، مسیحیان، اهل سنت، اقوام و سایر اقلیت‌ها و افزایش فشار بر زندانیان سیاسی.
  • بررسی خشونت علیه زنان: ثبت ۱۳ مورد اعدام زنان در ایران در سال ۲۰۲۴ و گزارش ۱۷۹ مورد «زن کشی»، با اشاره به ریشه‌های ساختاری و حقوقی این خشونت‌ها در قوانین ایران.[۱۰] [۱۱]
  • تأکید بر جهانی بودن حقوق بشر: ساتو تصریح کرد که استناد به ملاحظات فرهنگی و مذهبی نباید بهانه‌ای برای نقض حقوق بشر و آزادی‌های اساسی شود. [۱۲]

رویکرد تحلیلی و شواهد محور

در تمامی گزارش‌ها و سخنرانی‌های رسمی، ساتو به جای اتکا به بیانیه‌های رسمی دولت ایران، بر داده‌های جمع‌آوری‌شده از گروه‌های حقوق بشری و شهادت‌های خانواده قربانیان تکیه داشته و شفافیت، برخورد علمی و اتکا به مستندات را اصل قرار داده است. او همواره خواهان همکاری سازنده و شفافیت مقامات ایران در پاسخ‌دهی به مجامع بین‌المللی و سازمان‌های نظارتی حقوق بشر شده است. [۲] [۴] [۱۰] [۱۱]

مواضع رژیم ایران در برابر انتصاب مای ساتو و گزارش‌های او

«علی بحرینی», نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد، پس از اتمام ارایه گزارش‌های گزارش‌گر ویژه سازمان ملل و هیات حقیقت‌یاب به صحن شورای حقوق بشر وارد شد، از روی متنی خواند، گزارش‌های حقوق بشری را «مسخره» و ساخته «استکبار جهانی» دانست و سالن را ترک کرد. [۱۳]

پیشتر سایت‌های اصلی و رسمی رژیم ایران، خبر انتصاب مای ساتو را به نحوی هماهنگ و یک‌دست با عنوان «آغاز به‌کار مای ساتو؛ ماموریتی با نقاب حقوق بشری» معرفی کرده بودند. [۱۴] [۱۵]

منابع

  1. ↑ https://www.mofa.go.jp/mofaj/fp/hr_ha/page25_001702.html
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ https://www.ohchr.org/en/press-releases/2025/03/special-rapporteur-iran-presents-first-report-un-human-rights-council
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ https://iranfocus.com/human-rights/53735-mai-sato-issues-first-report-on-the-human-rights-situation-in-iran/
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ https://impactiran.org/2025/03/13/a-hrc-58-62-sr-on-iran-mai-satos-1st-report-to-the-human-rights-council/
  5. ↑ تمدید مأموریت مای ساتو وهیأت حقیقت‌یاب حقوق بشر درامور ایران – DW – ۱۴۰۴/۱/۱۴
  6. ↑ www.asahi.com
  7. ↑ https://www.bbk.ac.uk/our-staff/profile/9486630/mai-sato
  8. ↑ مای ساتو، گزارشگر ویژه امور حقوق بشر ایران آغاز به کار کرد – DW – ۱۴۰۳/۵/۱۱
  9. ↑ موضع رسمی مای ساتو در اکانت ایکس درباره‌ی ماموریتش به عنوان گزارشگر ویژه حقوق بشر برای ایران
  10. ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Dr. Mai Sato Reports to UN Human Rights Council: Surge in Executions, Suppression of Dissent, and Human Rights Violations in Iran
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ Mai Sato Issues First Report on the Human Rights Situation in Iran
  12. ↑ https://www.ncr-iran.org/en/news/human-rights/un-condemns-irans-escalating-human-rights-violations-and-death-penalty-surge/
  13. ↑ مای‌ ساتو: اعدام کودکان همیشه با من می‌ماند.
  14. ↑ آغاز به‌کار مای ساتو؛ ماموریتی با نقاب حقوق بشری - ایسنا
  15. ↑ آغاز به کار مای ساتو؛ ماموریتی با نقاب حقوق بشری - تسنیم
برگرفته از «https://www.iran-pedia.org/w/index.php?title=کاربر:Poori/صفحه_تمرین۲&oldid=79037»