انقلاب سوریه: تفاوت میان نسخه‌ها

| نام            = سوریه

'''انقلاب سوریه،''' با تظاهرات مردم سوریه در تاریخ ۱۵ مارس ۲۰۱۱ مصادف با ۲۴ اسفند ۱۳۸۹ در شهر دمشق آغاز شد. این تظاهرات تحت تأثیر بهار عربی یعنی قیام مردم خاورمیانه علیه حکومت‌های دیکتاتوری کلید خورد. در این تظاهرات مردم  سوریه خواهان آزادی بیان و آزادی زندانیان سیاسی شدند.<ref name=":1">[https://www.aljazeera.net/news/reportsandinterviews/2012/3/5/%D9%87%D9%83%D8%B0%D8%A7-%D8%A8%D8%AF%D8%A3%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%88%D8%B1%D8%A9-%D9%81%D9%8A-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A7 هكذا بدأت الثورة في سوريا]</ref>  تظاهرات مردم سوریه با عنوان «انقلاب سوریه علیه بشار اسد» روی صفحات فیس بوک منتشر و همگانی شد. در سوریه آزادی فعالیت احزاب و آزادی بیان وجود ندارد. بشار اسد و پدرش طی نزدیک به ۴۰ سال ده‌ها هزار نفر از مخالفین خود را به قتل رسانده‌اند. [[بشار اسد|'''بشار اسد''']] از سال ۲۰۰۰ رئیس جمهور دائم سوریه بود. پیش از او پدرش حافظ اسد به مدت ۲۹ سال حاکم بلامنازع سوریه بود. <ref name=":2">[https://www.bbc.com/arabic/middleeast/2010/07/100717_syria_bashar_tc2 بشار الأسد يحكم قبضته على سورية]</ref>

با شروع تظاهرات مردمی در سوریه حکومت بشار اسد با شدت به سرکوب آن پرداخت. از جمله دستگیری تعدادی کودک و شکنجه‌ی آن‌ها به شکلی وحشیانه مردم سوریه را برانگیخت. حمزه الخطیب  و ثامر الشرعی دو تن از این کودکان بودند که تصویر جنازه‌‌های خون‌آلود و شکنجه‌ شده‌ی آنها در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. [[پرونده:حمزه الخطیب و ثامر الشرعی.jpg|جایگزین=حمزه الخطیب - ثامر الشرعی|بندانگشتی|300x300پیکسل|بالا: حمزه الخطیب- پایین: ثامر الشرعی که در سال ۲۰۱۱ توسط نیروهای بشار اسد زیر شکنجه کشته شدند.]]با این‌ همه تظاهرات در سراسر شهرهای سوریه اوج گرفت. صدها نفر در این تظاهرات توسط نیروهای حامی بشار اسد که به آن‌ها شبیهه می‌گفتند، به قتل رسیدند. با اوج گیری تظاهرات سوریه و سرکوب خشونت‌آمیز آن توسط حکومت بشار اسد، گروه‌هایی از ارتش سوریه از ارتش اسد جداشدند و به صفوف مردم پیوستند. در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۱ ارتش آزاد سوریه توسط برخی افسران جدا شده از ارتش اسد از جمله سرهنگ ریاض الاسد با هدف سرنگونی حکومت تأسیس شد.<ref>[https://www.wikiwand.com/ar/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1#/%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%AF%D8%A9_%D8%B9%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%8A%D8% الجيش السوري الحر]  </ref> یکی از تیپ‌های این ارتش تیپ حمزه الخطیب نام داشت. ارتش آزاد سوریه  به آزاد‌سازی مناطق مختلف سوریه پرداخت و در عرض مدت کوتاهی توانست بخش اعظم خاک سوریه را آزاد کند. در اواسط ۲۰۱۳  بشار اسد در آستانه‌ی سقوط قرار گرفت. در همین شرایط بود که رژیم ایران  با ورود به سوریه، ارسال نیرو،‌ مهمات، پول و استفاده از شیوه‌ها و تکنیک‌های مختلف به یاری بشار اسد شتافت. در این میان نیروهای داعش نیز با ارتش‌ آزاد و انقلابیون سوریه به نفع بشار اسد می‌جنگیدند. موجودیت شبه نظامیان داعش در سوریه در سال ۲۰۱۴ در شهر رقه آغاز و در سال ۲۰۱۷ توسط نیرویی به رهبری آمریکا به پایان رسید.

در اوت ۲۰۱۵ قاسم سلیمانی با سفر به روسیه از ولادیمیر پوتین برای نجات بشار اسد کمک خواست.<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%A2%D8%B3%D9%88%D8%B4%DB%8C%D8%AA%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3-%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D8%A8%D8%A7-%D9%BE%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D8%AF%DB%8C% آسوشیتدپرس: سردار سلیمانی ماه اوت با پوتین دیدار کرده است]</ref> به این ترتیب روسیه تحت عنوان مبارزه با داعش وارد سوریه شد.

بسیاری دیگر از شهر‌های سوریه یکی پس از دیگری توسط اتحاد اسد- ایران-حزب الله- روسیه تسخیر شد. سرانجام بشار اسد تنها یک شهر را زیر‌ فشارهای بین‌المللی رها کرد تا مهاجران در آن مسکن کنند. نیروهای دموکراتیک و انقلابی سوریه در برخی نقاط شمالی سوریه حضور داشتند  

حزب بعث سوریه در سال ۱۹۳۶ با کودتای نظامی به قدرت رسید. حافظ اسد در سال ۱۹۷۰ به دنبال کودتایی بر سر کار آمد و به مدت ۴۰ سال در حاکمیت بود. در دوران حاکمیت حافظ اسد، او از ایجاد فراکسیون‌های حزبی ممانعت کرد و تسلط کامل خود بر حزب را گسترش داد. این درحالی بود که حزب بعث در زمان تشکیل، متشکل از ۶ جریان بود که عمدتا کمونیستی و سوسیالیستی بودند. حکومت سوریه در ادامه تبدیل به یک دولت پلیسی‌_نظامی شد و تمامی مخالفان سیاسی سرکوب و شکنجه و مورد آزار و پیگرد قرار گرفتند.   

حافظ اسد همچنین یک روز پس از ترور ناموفق خود توسط فردی که هویتش مشخص نشد، جهت انتقام  به همراه نیروهای گروهان دفاعی سوریه به فرماندهی رفعت اسد، برادر حافظ اسد و عموی بشار اسد، به زندان تدمر حمله کرد و ۱۰۰۰ نفر از زندانیانی را که در حال گذراندن دوران محکومیت خود بودند قتل‌عام کرد. لازم به یادآوری است که این زندانیان هیچ نقشی در ترور ناموفق حافظ اسد نداشتند<ref>[https://babylonsky.wordpress.com/2011/04/03/%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%8A%D9%87%D8%8C-%D8%B3%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D9%86%D8%A7/ سوریه، ۳۰سال کشتار و ترور-وبلاگ بابیلونسکای بلاگ]</ref>. طبق آمارهای عفو بین‌الملل، رفعت اسد برای حفظ حکومت حافظ اسد بین ۱۷ تا ۴۰ هزار نفر از غیر نظامیان را قتل‌عام کرد<ref>[https://web.archive.org/web/20071206191842/http://www.shrc.org.uk/data/aspx/d0/1260.aspx اللجنه السوریه لحقوق الانسان-وبگاه حقوق بشر سوریه]</ref>.

با مرگ حافظ اسد، پسرش بشار اسد جای او را گرفت. در دوران بشار اسد  امید می‌رفت اصلاحاتی در کشور سوریه صورت گیرد اما نه تنها هیچ تغییری شکل نگرفت، بلکه شکنجه و آزار فعالین حقوق بشر و مخالفان و فعالان سیاسی ادامه پیدا کرد. از جمله می‌توان از ترور، اعدام‌های غیررسمی، مفقود کردن نفرات، اعدام‌های بدون محاکمه و دیگر اعمال که برای سرکوب مخالفان صورت گرفت، نام برد. کردها نیز از این سرکوب در امان نماندند. در سال ۲۰۰۴ در پی شورش کردها، بسیاری کشته و ۲۰۰۰ نفر بازداشت شدند. علاوه بر این سانسور اینترنت و محدود کردن مطبوعات و اقدامات دیگری برای سرکوب صدای مردم ادامه داشت<ref>[http://fa.alkawthartv.com/news/89340 گاه‌شمار بحران سوریه-سایت الکوثر]</ref>.

چهره واقعی بشار اسد پس از سرکوب‌های متوالی در همه زمینه‌ها نمایان شد. در ادامه این سرکوب‌ها، مردم در شهرهای مختلف سوریه مانند دمشق، حما، جبله، لاذقیه، درعا و حمص، صدها معترض، در طول چند ماه، بویژه در روزهای جمعه تحت نام جمعه عزت، جمعه مقاومت، جمعه شهدا، جمعه مبارزه، جمعه آزادگان، جمعه آزادی، جمعه نگهبانان میهن، جمعه کودکان، جمعه عشایر، جمعه صالح العلی، جمعه عدم مشروعیت، جمعه ارحل (اخراج)، جمعه لا للحوار (نه به گفتگو) و جمعه سر فرود نمی‌آوریم جز در مقابل خدا،  علیه حکومت بشار اسد تظاهرات کردند و خواهان کناره‌گیری بشار اسد از قدرت شدند. با فراگیر شدن تظاهرات در شهرهای مختلف، نیروهای بشار اسد مسلح به تانک در شهرهای دمشق، درعا و حمص مستقر شدند و به سرکوب معترضان پرداختند. طبق آمارهای منابع غربی، تا تاریخ ۵ فوریه ۲۰۱۲ بیش از ۷۲۰۰ نفر توسط نیروهای امنیتی و نظامی بشار اسد به قتل رسیدند.  

در تاریخ ۲۶ می ۲۰۱۲ دولت بشار اسد ۱۰۸ تن از شهروندان غیرنظامی سوریه را به قتل رساند. به دنبال این خبر توسط ناظران بین‌المللی ، آمریکا این اقدام را وحشیانه توصیف کرد و بسیاری کشورها نیز آن را محکوم کردند و در محکومیت این قتل‌عام بیانیه منتشر کردند. در واکنش به این کشتار، کشورهای آلمان، فرانسه، ایتالیا، بریتانیا، کانادا و استرالیا، سفیران سوریه را از کشور خود اخراج کردند<ref>[http://fa.alkawthartv.com/news/89340 گاه‌شمار بحران سوریه-سایت کوثر]</ref>.

[[پرونده:سرهنگ ریاض الاسعد فرمانده ارتش آزاد سوریه.jpg|جایگزین=سرهنگ ریاض الاسعد فرمانده ارتش آزاد سوریه|بندانگشتی|سرهنگ ریاض الاسعد فرمانده ارتش آزاد سوریه]]ارتش آزاد سوریه توسط نظامیان و افسرانی که در ژوئیه ۲۰۱۱ با پخش یک ویدئوی اینترنتی، از ارتش بشار اسد جدا شده بودند، تشکیل شد. ارتش آزاد سوریه، اصلی‌ترین گروه مخالف بشار اسد در سوریه محسوب می‌شد که عمدتا افرادی با دیدگاه‌های ملی‌گرایانه و دموکراتیک بودند.<ref>[https://farsi.euronews.com/2018/03/15/syrian-civil-war-7th-anniversary-chronology گاه‌شمار جنگ داخلی سوریه-یورو نیوز]</ref> هدف این ارتش، حمایت از غیرنظامیان در مقابل ارتش بشار اسد و سرنگون کردن حکومت بشار اسد است. بنیان‌گذار ارتش آزاد سوریه «حسین هرموش» بود که پس از دستگیری توسط مامورین بشار اسد در ژانویه ۲۰۱۲ اعدام شد. وی از نخستین افسران بلند‌پایه‌ای بود که در اعتراض به كشتار قيام كنندگان، از ارتش بشار اسد جدا شد و با کمک سایر نظامیان از جمله ریاض‌الاسعد، ارتش آزاد سوریه را تشکیل داد. در همان زمان سرهنگ ریاض‌الاسعد افسر سابق ارتش سوریه به عنوان فرمانده ارتش آزاد سوریه انتخاب شد.<ref>[https://www.alarabiya.net/articles/2011/09/10/166193.html فرمانده ارتش آزاد سوریه: بشار اسد به سرنوشت قذافی دچارخواهد شد-العربیه]</ref><ref>[https://www.hambastegimeli.com/%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86/2014-02-11-03-57-57/28591-2011-09-16-20-37-05 هشدار سرهنگ رياض اسعد فرمانده ارتش سوريه آزاد درمورد سلامت سرهنگ حسين هرموش-سایت همبستگی ملی]</ref> در بیانیه تأسیس ارتش آزاد سوریه اعلام شده بود: <blockquote>«دست در دست مردم سوریه برای رسیدن به آزادی و کرامت، سرنگونی حکومت، حفاظت از انقلاب و منابع کشور، و ایستادگی در مقابل ماشین نظامی غیر مسئول حامی حکومت تلاش خواهیم کرد».</blockquote>سرهنگ ریاض‌الاسعد همچنین گفت: <blockquote>«با اهدای خون و جان مردانش، برای کمک به خلاصی مردم بزرگ سوریه از زیر سلطه حاکم ادامه خواهد داد»<ref>[https://www.bbc.com/persian/world/2012/01/120123_an_syria_free_army_opposition ارتش آزاد سوریه، نیرویی با قدرتی نامعلوم-سایت بی بی سی]</ref>.</blockquote>

رژیم اسد برای جلوگیری از موج جدا شدن، سربازان را مجبور به ادامه خدمت در ارتش کرد و همچنین ۵۰ دلار نیز به حقوق نظامیانی که در خط مقدم قرار دارند اضافه کرد<ref name=":6">[http://iranazadfarda.com/%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1/%D8%AC%D8%AF%D8%A7-%D8%B4%D8%AF%D9%86-%DB%B6%DB%B8%DB%B6-%D8%A7%D9%81%D8%B3%D8%B1-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4-%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87/ جدا شدن افسران نظامی از ارتش سوریه-سایت ایران آزاد فردا]</ref>.

در همین وضعیت بود که رژیم ایران پاسدارانش را تحت عنوان مدافعان حرم حضرت زینب، به سوریه گسیل داشت.  دولت آمریکا نگرانی خود را از این کمک برای سرکوب مردم سوریه که علیه بشار اسد قیام کرده بودند اعلام کرد. مارک تونر، سخنگوی وقت وزارت خارجه آمریکا، گفت: رژیم ایران به بشار اسد در سرکوب تظاهرکنندگان کمک می‌کند. وی اضافه کرد که درخواست کمک بشار اسد از حکومت ایران نشان‌دهنده این است که حکومت سوریه، در رأسش بشار اسد علاقه‌ای به اصلاحات در سوریه ندارد. او گفت: ایران، خودش مشکلات حقوق بشری دارد و نباید در امور کشورهای دیگر دخالت کند.

مارک تونر گفت: اطلاعاتی در دست است که حکومت بشار اسد کنترل اینترنت و جلوگیری از ارتباط اینترنتی اپوزیسیون را از طریق تجهیزات و الزاماتی که از رژیم ایران دریافت می‌کند انجام می‌دهد، و از آن بیشتر اینکه رژیم ایران پلیس سوریه را برای سرکوب مردم آموزش داده و تسلیح می‌کند<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A8-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87-%DA%A9%D9%85%DA%A9-%D9%85 آمریکا: ایران در سرکوب اعتراضات به سوریه کمک می‌کند-دویچه وله]</ref>.

یکی از تاکتیک‌های رژیم ایران گسترش و دامن‌زدن به فعالیت‌ داعش در مناطق درگیری بود. وزارت خزانه‌ داری آمریکا در ۱۲ فوریه ۲۰۱۴ از پشتیبانی القاعده در سوریه توسط رژیم ایران پرده برداشت.<ref>[https://www.akhbaralaan.net/news/arab-world/2014/02/12/syria-qaeda-yasin-suri-working-from-iran فرع القاعدة بايران يساهم بنقل الأسلحة والمقاتلين لتنظيم القاعدة في سوريا]</ref> همچنین سازمان سیا پس از حمله به مقر اسامه بن‌‌ لادن، با به دست آوردن اسناد بسیاری، روابط این گروه با رژیم ایران را افشا نمود. تشکیلات داعش شاخه‌ای جدا شده از القاعده بود.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/28830397.html سازمان سیا،‌اسناد روابط ایران و گروه القاعده را منتشر کرد]</ref>

همچنین در طول جنگ سوریه موارد بسیار از همکاری دولت بشار اسد با نیروهای داعش جهت مقابله با ارتش آزاد توسط رسانه‌ها گزارش شد. روزنامه‌ی گاردین در مصاحبه‌ی خود با یکی از سران ارتش اسد افشا کرد که بشار اسد چگونه به نیروهای داعش اجازه ورود به خاک سوریه را داده است و به شکل‌گیری آن‌ها در سوریه یاری رسانده است.<ref>[https://orient-news.net/ar/news_show/172416/0/%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%AF%D9%8A-%D9%81%D9%8A-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%D9%8A%D9%83%D8%B4%D9%81-%D8%AF%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A3%D8%B3%D8%AF-%D9%81%D9%8A-%D8%B5%D9%86%D8%A7%D8 قيادي في "داعش" يكشف دور مخابرات أسد في صناعة التنظيم]</ref> عفاف محمد در مقاله‌ای نمونه‌های مختلفی از موارد همکاری میان داعش و بشار اسد را با اسناد مختلف منتشر کرده است.

از آن‌جا که سپاه پاسداران توان فرستادن نیروی ایرانی بیشتر به سوریه را نداشت و در این رابطه با دافعه‌ی شدید اجتماعی روبرو بود برای پیشبرد جنگ در سوریه  از مردم فقیر افغانستان استفاده کرد. ده‌ها گزارش در این رابطه نشان می‌دهد که این اعزام تماما توسط سپاه پاسداران برنامه ریزی و هدایت شده و با امکانات دولتی رژیم ایران انجام می‌شود.<ref name=":4" />

* اغلب نیروهای عضو لشکر فاطمیون اقشار فقیر افعان هستند که در ایران زندگی می‌کنند. آن‌ها با وعده‌ی دریافت کارت شناسایی و اقامت در ایران و همچنین حقوق ماهانه مناسب حاضر می‌شوند مدتی به عضویت این لشکر در بیایند.

به نیروهای فاطمیون وعده داده شده است که در صورت کشته شدن یا مجروح شدن در جنگ حقوق آن‌ها پرداخت می‌شود اما در بیشتر موارد چنین اتفاقی نیفتاده است و خانواده‌های آن‌ها که به امید دستمزد و درآمد همسرانشان بوده‌اند اکنون در وضعیت بسیار بدی به سر می‌برند. تعداد بسیار زیاد کشته‌های افغان نشان می‌دهد که از آن‌ها در جنگ بصورت امواج انسانی استفاده می‌شود. به دلیل پر بودن بیمارستان‌های سپاه، مجروحین افغان در ایران در اماکنی که فاقد کمترین امکانات پزشکی است نگهداری می‌شوند و پس از مدتی آن‌ها را طرد می‌کنند. سپاه و بنیاد شهید نیز هیچ خدماتی به آن‌ها ارائه نمی‌کند.

دیدبان حقوق بشر گزارشی از جوانان و مردان افغانی منتشر کرد که در سوریه می‌جنگند. در این گزارش آمده است که جوانان افغانی که بعضی از آنها ۱۴سال بیشتر نداشتند با وعده اقامت قانونی در ایران و وعده‌ی پول برای دفاع از حکومت بشار اسد از طرف ایران به سوریه می‌روند و می‌جنگند. در گزارش دیدبان حقوق بشر تصریح شده است که، از سال ۲۰۱۳ به بعد افغانی‌هایی که بدون مدارک قانونی در ایران زندگی می‌کردند با وعده اقامت قانونی به واحدهای جنگجویان موسوم به «فاطمیون» در سوریه پیوستند.

بنا بر اعتراف یکی از مقامات رژیم ایران به نام سید محمدعلی شهیدی محلاتی، نماینده [[خامنه‌ای]] در «بنیاد شهید و امور ایثارگران» و معاون [[حسن روحانی]]، شمار پاسداران كشته شده در جنگ سوریه بیش از هزار نفر است. بر اساس گزارش‌هایی که از داخل ایران  به دست شورای ملی مقاومت ایران رسیده است، شمار كشته‌های پاسداران و نیروهای لبنانی، افغانی، پاكستانی، عراقی، بیش از ۱۰ هزار نفر است. مطابق گزارشات درونی سپاه پاسداران، برای جلوگیری از فاش شدن ابعاد تلفات و کاهش تأثیرات منفی اجتماعی آن، اجساد کشته‌های افغانی و پاکستانی و عراقی که در سوریه کشته می‌شوند به ایران بازگردانده نمی‌شوند. اجساد کشته شده‌های لبنانی در همان سوریه و یا لبنان دفن می‌شود. همچنین تا کنون بیش از ۱۰۰ فرمانده‌ی ارشد سپاه پاسداران از جمله حسین همدانی در جنگ سوریه کشته شده‌اند.   

همچنین حسین همدانی سرکوب [[تظاهرات ۱۳۸۸]] در ایران را برعهده داشت. در جریان قیام ۸۸ او فرمانده سپاه تهران بزرگ و قرارگاه ثارالله بود. حسین همدانی در مصاحبه‌یی با روزنامه «جوان همدان» در ژوئن ۲۰۱۵ گفته بود<blockquote>«طراحی سرکوب مردم در سال ۱۳۸۸ در قرارگاه ثارالله انجام شد.  ۵ هزار نفر از ارازل و اوباش را شناسایی کردیم و آنها را در ۳ گردان بسیج سازماندهی کردیم تا بتوانند تظاهرات مردم را سرکوب کنند... باید چنین افرادی که با تیغ و قمه سروکار دارند را پای‌کار بیاوریم»</blockquote>حسین همدانی در سال ۲۰۱۱ توسط اتحادیه اروپا به اتهام نقض فاحش حقوق بشر و مشارکت در سرکوب قیام ۸۸ تحریم شد و اجازه ورود به اروپا را نداشت. بر این اساس دارایی‌های او نیز در اروپا توقیف شد.  

بر طبق گزارشاتی که از درون رژیم به دست شورای ملی مقاومت ایران رسیده است، برای آن‌که سپاه پاسداران پس از اتمام احتمالی جنگ در سوریه بتواند به حضور خود در این کشور ادامه دهد و از شورش‌های احتمالی جلوگیری کند، به فرمان  [[علی خامنه ای|علی خامنه‌ای]] اقدام به بستن یک قرارداد بسیار بزرگ با سوریه کرده است. پوشش این قرارداد ایجاد ستاد توسعه اقتصادی ایران، عراق و سوریه است. به اين ترتيب در پوش فعاليت اقتصادی حضور نيروی قدس سپاه در اين كشورها رسمي شده و پوشش لازم برای فعاليت‌‌‌های نظامی و تروريستی در اين كشور بعد از جنگ فراهم می‌شود.  

طبق دستور [[علی خامنه‌ای]] پیمانکاری این قرارداد به عهده‌ی قرارگاه خاتم‌الأنبیاء به ریاست سرتيپ پاسدار عبادالله عبدالهی بوده و كليه فعاليت‌های اقتصادی مربوط به اين پروژه در سوريه تحت كنترل اين قرارگاه صورت می‌گيرد. همچنین پاسدار سرتیپ دهقان از طرف قرارگاه خاتم‌الأنبیاء به عنوان مدیر پروژه منصوب شده است. دهقان کسی است که پیش از این پروژه ساخت ۲۸۰ آپارتمان بلند در لبنان را به اتمام رساند. قرارگاه خاتم‌الأنبیاء این پروژه را با استفاده از شرکت‌های مختلف که زیرمجموعه آن قراردارد و همچنین با استفاده از امکانات وزارت‌خانه‌های مختلف از جمله وزارت دارایی پیش خواهد برد.<ref name=":3" />

این به این معنی است که درگیری‌های نظامی در خارج از مرزهای ایران و مقابله با تهدید خارجی به دور از مرز، ثقل بحران را از حکومت برمی‌دارد و به جای دیگری می‌برد. به این ترتیب آسیب به نظام کمتر خواهد شد. در علوم سیاسی و مطالعات نظامی عمق استراتژیک یعنی فاصله میان میدان جنگ و قلمرو ارضی در یک کشور. به عبارت دیگر کشوری می‌تواند ادعای داشتن عمق استراتژیک کند که بتواند صحنه نبرد جنگ و مقابله با تهدید را از مرزهای خود به دور دست‌ها و به زمین دیگری غیر از زمین خود بکشاند. به این کار عقبه استراتژیک نیز گفته می‌شود<ref>[https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-38730751 ایران و سوریه، معمای عمق استراتژیک-سایت بی بی سی]</ref>.

خامنه‌ای و جناح‌اش به همراه جناح رقیب آنها یعنی اصلاح‌طلبان، به اتفاق، سوریه را عمق استراتژیک نظام می‌نامیدند. معنی این حرف این است که حضور رژیم ایران در سوریه ضامن امنیت حکومت ایران است. جناح اصلاح‌طلب نظام، جمله‌ی خامنه‌ای را بارها تکرار کردند که اگر در سوریه نمی‌جنگیدیم دیر یا زود باید در تهران می‌جنگیدیم.

حسن روحانی در مراسمی تجلیل از دست‌اندرکاران مذاکرات اتمی گفت:«اگر نیروهای مسلح ما امنیت این کشور را حفظ نمی‌کردند و سرداران رشید ما در بغداد و سامرا و فلوجه و الرمادیه و... ایستادگی نمی‌کردند و اگر در دمشق و حلب به دولت سوریه کمک نمی‌کردند و اگر شهامت ارتش و سپاه و بسیج و ناجا نبود ما امنیتی نداشتیم که بتوانیم به این خوبی مذاکره کنیم».<ref>[https://www.iranncr.org/%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%B5%D8%AF-%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%AF-%D9%88-%D8%B4%D8%B4/529-%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3-%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%DB%8C%D9%83%D8%AA%D8%A7 تماس روحانی با دیكتاتور سوریه و حمایت از كشتار مردم این كشور-سایت شورای ملی مقاومت ایران]</ref>

پاسدار شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت که از نزدیکان حسن روحانی است، در تشییع جنازه پاسداران کشته شده در سوریه گفت: <blockquote>«اگر این پاسداران در سوریه کشته نمی‌شدند تهران‌مان نا امن بود، همدان‌مان، اهوازمان نا امن بود... در برخورد با كشورهای منطقه‌یی و فرامنطقه‌یی حامی تروریسم، هرگونه اقدامی كه قادر به انجامش باشیم تو حوزه‌های مختلف آن را انجام می‌دهیم»<ref>[https://www.iranncr.org/%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%B5%D8%AF-%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%AF-%D9%88-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1/1053-%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA-%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%AE%D8%A7%D9%8 وحدت روحانی با خامنه ای در پشتیبانی از جنایتهای پاسداران در سوریه وعراق و حمایت از اسد-سایت شورای ملی مقاومت]</ref>.</blockquote>

پاسدار سرلشكر محمد باقری، رئیس ستاد كل نیروهای مسلح، درباره حضور رژیم ایران در سوریه و کمک به بشار اسد در سخنانی تأکید کرد که سوریه و عراق سپر امنیتی رژیم ایران است. محمد باقری در پیامی به مناسبت تأسیس سپاه پاسداران گفت:  <blockquote>«پاسداران ....هم‌اینک با حمایت و همراهی با مقاومت اسلامی سوریه و عراق خود را «سپر امنیت» ملت ایران و بلکه امت اسلامی قرار داده‌اند.»</blockquote>

دخالت ایران به کشورهای مختلف منطقه از جمله سوریه، عراق، یمن، لبنان، دوبی،‌ امارات، عربستان و... به اشکال مختلف از سال‌ها پیش آغاز شده بود. از همان ابتدای انقلاب ضد سلطنتی این سیاست با نام صدور انقلاب رسمیت یافت. این حرکت‌ها گاه به صورت ایجاد جنگ یا استقبال از آن؛ آن‌چنان که جنگ هشت‌ساله با عراق خود را نشان  داد، صورت می‌گرفت. همچنین ارسال گروه‌های تروریستی به کشورهای مختلف، ایجاد نهاد‌های فرهنگی و مذهبی در کشورهای مسلمان که اغلب زمینه ساز فعالیت های دیگر بوده اند از جمله اشکال دخالت‌های رژیم ایران در کشورهای دیگر بوده است.   

گوبلز وزیر تبلیغات هیتلر در رابطه‌ با سیاست صدور بحران می‌گوید:<blockquote>«وقتی یک حکومت دچار ضعف مدیریتی و فساد و ناکارآمدی و فلاکت اقتصادی شود، و وقتی نتواند نیازهای ابتدایی مردمش - از قبیل نان و کار و رفاه و امنیت و اعتبار و آسایش شان - را تامین کند، با موجی از نارضایتی و خشم و اعتراض عمومی مواجه می‌شود و کشور به سوی انقلاب و سقوط حکومت پیش می‌رود . جوزف گوبلز می‌گفت: در چنین حالتی، حکومت باید اذهان عمومی را به سوی یک موضوع فرعی، اما بزرگ، منحرف کند. باید وارد یک جنگ شد. حکومت باید برای ملت دشمن بتراشد. دشمنان خارجی، دشمنان داخلی. اگر دشمن واقعی پیدا نشد، حتی دشمن خیالی. باید دائما از توطئه‌ها گفت، از نقشه‌هایی که دشمنان برای ما می‌کشند. باید از هر فرصتی و هر حادثه‌ای برای راه انداختن یک جنگ تبلیغاتی استفاده کرد. باید دائما درگیر بود، درگیر جنگ، درگیر تبلیغات علیه همسایگان، علیه کشورهای قدرتمند، علیه سازمان‌های جهانی. باید بحران ساخت. رمز موفقیت و ماندگاری حکومت‌های ضعیف در وضعیت جنگی و بحران‌هاست. در جنگ‌ها و بحران‌ها هست که مردم بدبختی‌های مالی و شغلی و شخصی و معیشتی شان را فراموش می‌کنند و با حکومت همدل می‌شوند، و این بهترین فرصت برای سرکوب منتقدین داخلی است. کشور که آرام شود مردم طلبکار حکومت می‌شوند. باید کشور را دائما در حالت جنگی نگه داشت. باید کاری کرد که مردم وقتی بهم می‌رسند دائما از جنگ و از دشمن بگویند»<ref>[https://www.cloob.com/u/ordibeheshte1971/121369276 ما نه به دوست بلکه به دشمن نیاز داریم]</ref></blockquote>

پس از چهار سال جنگ در سوریه با پیشروی نیروهای مخالف بشار اسد و ارتش آزاد سوریه در اواسط سال ۲۰۱۳ بشار اسد در آستانه ی سقوط قرار گرفت. رژیم ایران به صورت گسترده به یاری او شتافت اما پس از نزدیک به دو سال نتوانست کار زیادی از پیش برد. تعداد بالای کشته‌شدگان سپاه پاسداران و جنازه‌هایی که روزانه به ایران روانه می‌شد حاکی از پیشروی‌های ارتش آزاد سوریه شامل انقلابیون و جوانان آزادی‌خواه سوریه بود. به همین منظور قاسم سلیمانی به عنوان فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران رژیم ایران ناگزیر شد از روسیه کمک بخواهد. هرچند تا پیش از آن پوتین نیز در زمینه‌های لجستیک و سلاح و مهمات نظامی، ارتش سوریه و رژیم ایران را در جنگ با مخالفان اسد تأمین می‌کرد. قاسم سلیمانی در ماه اوت ۲۰۱۵ به روسیه رفت تا از پوتین برای  دخالت نظامی و مستقیم در سوریه دعوت به عمل آورد. قاسم سلیمانی همچنین با برخی از افسران روسی ملاقات کرد.<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%A2%D8%B3%D9%88%D8%B4%DB%8C%D8%AA%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3-%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D8%A8%D8%A7-%D9%BE%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA/a-18767858 آسوشیتدپرس: سردار سلیمانی ماه اوت با پوتین دیدار کرده است]</ref> به گفته یکی از فرماندهان سپاه پاسداران به نام «اسدی» که در سوریه حضور داشت، ملاقات سلیمانی با پوتین قریب به دو ساعت به طول انجامید. در این ملاقات قاسم سلیمانی گفت: سوریه دارد از دست می‌رود و شما باید دخالت کنید.  

چنانچه گفته شد، در گذشته کمک روسیه به سوریه محدود به فروش تسلیحات و تجهیزات نظامی بود، اما بعد از ملاقات‌هایی که با پوتین انجام شد روسیه دو ناو آبی خاکی حامل نفربرهای زرهی و تانک و توپ از طریق تنگه بسفور به سوریه اعزام کرد. در همان زمان نیز نظامیان وابسته به تیپ‌های ۸۱۰ و ۳۳۶ تکاوران دریایی روسیه در شهرها و شهرک‌های سوریه همچنین در شهرهای لاذقیه، طرطوس، حمص و دمشق و حضور برخی نیروهای دیگر روسیه در دانشکده دریایی سوریه در لازقیه، نشان از حضور تمام عیار روسیه برای کمک به بشار اسد و تقویت نیروهای رژیم ایران در جنگ با مخالفان بشار اسد داشت<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f8-russia-in-syria/27273471.html ورود روسیه به جنگ سوریه-رادیو فردا]</ref><ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/975215/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%DB%B1%DB%B4%DB%B0-%D8%AF%D9%82%DB%8C%D9%82%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%D9 ماجرای دیدار ۱۴۰ دقیقه‌ای پوتین با سردار سلیمانی-سایت مشرق]</ref>.

روسیه برای اینکه بتواند نیرو برای جنگ در سوریه اعزام کند اقدام قابل توجهی انجام داد . دستمزد داوطلبین در سن‌پترزبورگ معادل ۴۰۰۰ دلار در ماه بود. تجمع داوطلبان روسی در منطقه‌ای در جنوب روسیه با نام «مولکینو» در نزدیکی واحد ویژه ارتش در همان حوالی انجام می‌شد<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B3%D انتشار شواهدی درباره فعالیت نیروی زمینی روسیه در سوریه-دویچه وله]</ref>.

پاسدار اسدی یکی از فرماندهان شبه نظامیان ایران علیه نیروهای مخالف اسد درباره وضعیت نیروها در سوریه گفت: <blockquote>«در سوریه شش ارتش تشکیل شد که یکی از آن‌ها حزب‌الله بود، دیگری نیروهایی از افغانستانی‌ها و نیروی دیگر نیز از پاکستانی‌ها بود. نیروی دیگری که حاصل کار سلیمانی و حسین همدانی بود نامش «دفاع وطنی» بود. اما با وجود دخالت آشکار نظامی روسیه در سوریه، گروه‌های مخالف اسد در جبهه غرب در سوریه نیروهای سوریه و هم‌پیمانانش را وادار به عقب نشینی کرده‌اند. اعزام تکاوران نیروی زمینی روسیه به همراه نفربرهای مدرن روسی در لاذقیه و اطراف آن و شرکت مستقیم نیروهای روسی در جنگ سوریه، تقویتی برای نیروهای بشار اسد بود که تابحال شکست‌های سنگینی را متحمل شده بودند.»<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/975215/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%DB%B1%DB%B4%DB%B0-%D8%AF%D9%82%DB%8C%D9%82%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%D9 نبرد آزادسازی جولان قطعی است-سایت مشرق]</ref></blockquote>[[پرونده:بمباران شیمیایی توسط بشار اسد.jpg|جایگزین=حملات شیمیایی در سوریه توسط بشار اسد|بندانگشتی|حملات شیمیایی در سوریه توسط بشار اسد]]

[[پرونده:سرهنگ مراد عباسي فر و قاسم سلیمانی.JPG|جایگزین=سرهنگ مراد عباسی فر و قاسم سلیمانی|بندانگشتی|200x200پیکسل|سرهنگ مراد عباسی فر و قاسم سلیمانی]]

* سرهنگ مراد عباسی فر از فرماندهان لشکر نبی‌اکرم کرمانشاه و از دوستان قاسم سلیمانی  

* سعید خواجه صالحانی از افسران سپاه واهل تهران

* حسین معز غلامی اهل تهران  

* قدرت الله عبودی از فرماندهان لشگر ۱۹ فجر استان فارس

درباره آمار تلفات در سوریه نظرات و آمارهای متفاوتی گزارش شده است. دیدبان حقوق بشر سوریه اعلام کرد، طی ۸ سال درگیری در سوریه، بیش از ۵۱۱ هزار نفر از سال ۲۰۱۱ تا کنون کشته شدند. دیدبان همچنین اضافه کرد، ۳۵۰ هزار نفر از کشته شدگان شناسایی شدند<ref>[https://farsi.euronews.com/2018/03/12/sohr-says-more-than-half-a-million-people-killed-in-the-syrian-war جنگ در سوریه ۵۰۰هزار کشته-یورو نیوز]</ref>.

عبدالباسط ساروت تا قبل از آغاز انقلاب سوریه در سال ۲۰۱۱ دروازبان تیم ملی فوتبال جوانان سوریه و عضو تیم الکرامه حمص بود. عبدالباسط ساروت از نخستین کسانی بود که به انقلاب و قیام مردم سوریه پیوست و خیلی زود به عنوان هماهنگ کننده و یکی از رهبران تظاهرات مطرح شد و به همین دلیل به او لقب «نگهبان انقلاب» داده شد<ref>[https://www.bbc.com/persian/world-48570679 فوتبالیست سوری که 'نماد قیام علیه بشار اسد' شده بود درگذشت-سایت بی بی سی]</ref>. وی با ترانه‌هایی که درخیابان می‌خواند و مردم را به اتحاد دعوت می‌کرد شهرت بیشتری یافت

ایلان کردی نام یک کودک سوری کرد از میان ۱۳ میلیون آواره‌ی سوریه است. خانواده وی برای فرار از جنگ و بمباران در سوریه تلاش کردند از طریق دریای مدیترانه خود را به اروپا برسانند اما قایق آن‌ها در دریا غرق شد. او به همراه مادر و برادرش در روز ۲ سپتامر ۲۰۱۵ غرق شدند. جنازه‌ی ایلان کردی در حالی که در ساحل مدیترانه روی ماسه‌ها افتاده بود توسط پلیس کشف شد. تصاویر مخابره شده از جنازه‌ی ایلان کردی دنیا را تکان داد. هزاران روزنامه این عکس را منتشر کرده و صدها نماد و طرح از او کشیده شده و ساخته شد. ایلان کردی به نماد مظلومیت آوارگان سوری که از ظلم بشار اسد گریخته‌اند تبدیل شد.

تظاهرات مسالمت آمیز در نیمه ماه فوریه ۲۰۱۱ مصادف با ۲۴ اسفند ۱۳۸۹ با خواسته‌ی آزادی زندانیان سیاسی و آزادی بیان در دمشق آغاز شد. با دستگیری تظاهرکنندگان، شکنجه‌ی آن‌ها و انتشار فیلم‌های آن در فضای مجازی تظاهرات در درعا و دمشق اوج بیشتری  گرفت. با اوج گیری تظاهرات، بشار اسد برای سرکوب تظاهرکنندگان به روی آن‌ها آتش باز کرد و به استفاده از تانک روی آورد. با ایجاد محکومیت‌های بین المللی آمریکا تحریم‌هایی را علیه حکومت بشار اسد اعمال کرد. تا ژوئیه ۲۰۱۱ یعنی تا مرداد ماه ۱۳۸۹ پس از گذشت ۵ ماه نزدیک به ۱۴۰۰ نفر در سوریه توسط نیروهای بشار اسد کشته شدند. در همین زمان چند افسر جدا شده از ارتش اسد که حاضر به مشارکت در سرکوب مردم نبودند  تشکیل ارتش آزاد سوریه را اعلام کردند. پس از آن گروه‌های مختلفی از ارتش اسد که حاضر به شرکت در کشتار مردم نبودند از وی جدا شدند و به ارتش آزادی‌ پیوستند. شهر حمص در سوریه به یکی از مراکز تظاهرات و مخالفت علیه بشار اسد تبدیل شد.<ref>[https://www.dw.com/ar/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A-%D9%84%D9%84%D8%A3%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AB-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%A9-%D9%81%D9%8A-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A7/g-17054115 تسلسل زمنی للحرب في سوریا]</ref>

در ماه مارس ارتش بشار اسد با بمباران وحشیانه‌ی شهر حمص توانست محله بابا عمرو را که به یکی از سمبل‌های انقلاب سوریه تبدیل شده بود تسخیر کند. همچنین در ماه می ۲۰۱۲ ارتش سوریه با بمباران به وسیله بمب‌های خوشه‌ای و توپخانه و سلاح‌های سنگین شهر حمص را زیر حملات خود گرفت. در ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۲ گروه‌های مستقل ارتش آزاد سوریه توانستند برخی از محله‌ها در پایتخت را آزاد کنند اما بشار اسد با بمباران این مناطق آن‌را پس گرفت و این نیروها به روستای اطراف و مناطق غوطه‌ی شرقی عقب‌نشینی کردند. همزمان در حملات به شهر حمص صدها نفر از شهروندان کشته شدند. پس از این حملات شورای امنیت ملل متحد برای اولین‌بار استفاده از خشونت در سوریه را محکوم کرد. باراک اوباما  اعلام کرد اگر بشار اسد از سلاح شیمیایی علیه شهروندان خود استفاده کند با نیروی نظامی وارد عمل می‌شود. پنج ماه بعد در نوامبر ۲۰۱۲ ائتلاف ملی سوریه از اتحاد گروه‌های مختلفی که در انقلاب شرکت کرده بودند، تأسیس شد. این ائتلاف گروه النصرة را به دلیل اعتقادات بنیادگرایانه در برنمی‌گرفت. در سال ۲۰۱۲ بیش از یک میلیون سوری از مرزهای این کشور خارج شدند تا از سرکوب و بمباران‌های ارتش اسد در امان بمانند.

در آوریل ۲۰۱۳ ( اردیبهشت ۱۳۹۱) حسن نصرالله دبیرکل [[حزب الله لبنان|حزب‌الله لبنان]] برای اولین بار حضور نیروهای حزب الله لبنان در سوریه برای دفاع از بشار اسد را اعلام کرد. [[حزب‌الله لبنان]] در جبهه‌های مختلف در سوریه به جنگ با گروه‌های ارتش آزاد پرداخت و نقش مهمی در تغییر تعادل قوا به نفع بشار اسد ایفا کرد.

در ژانویه ۲۰۱۴ تشکیلات داعش بر شهر رقه در شمال سوریه مسلط شد و آن‌را به مرکز خود تبدیل کرد. نیروهای داعش در هماهنگی با ارتش اسد اجازه یافته بودند از مرزهای عراق وارد سوریه شوند.<ref name=":6" /> نیروهای داعش با مخالفین اسد و ارتش آزاد سوریه وارد جنگ شدند.

کشته‌های رژیم ایران، نیروهای فاطمیون و حزب الله همچنان رو به افزایش بود. در همین دوران ویدئوهایی از نیروهای ایرانی اسیر شده توسط ارتش آزاد در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.

در ۳۰ سبتامبر ۲۰۱۵ نیروهای روسیه به درخواست قاسم سلیمانی وارد سوریه شدند و به بمباران وحشیانه‌ی نیروهای مخالف اسد پرداختند. ورود نیروهای روسی تعادل قوای نظامی در سوریه را که تا کنون به نفع ارتش آزاد سوریه و دیگر مخالفان نظام بشار اسد بود، تغییر داد. به این ترتیب بشار اسد توانست به کمک روسیه و ایران بسیاری از مناطقی را که از سال ۲۰۱۱ آزاد شده بود، مجددا تسخیر کند.  

در فوریه ۲۰۱۶ نیروهای SDF  کرد (یکان‌های مدافع خلق کرد) به همکاری با نیروهای بشار اسد در مقابل حفظ استقلال خود پرداختند و نیروهای مسلح انقلاب سوریه را در شمال حلب مورد هدف قرار دادند. فیلیپ هاموند، وزیر خارجه وقت بریتانیا کردها را بخاطر همکاری با اسد و روسیه محکوم کرد. نیروهای کردستان به منظور تشکیل اقلیم خودمختارکردستان و اضافه کردن مناطقی از سوریه به خاک خود با اتاق عملیات مارع که اتحادی از نیروهای انقلاب سوریه است درگیر شدند. اتاق عملیات مارع بر خلاف تبلیغات کردها و نیروهای اسد و رژیم ایران نیروهای مسلمان سوری و میانه رو بودند که از جانب ایالات متحده نیز با همین صفت خوانده شده بودند.

در تمامی ماه‌های سال ۲۰۱۶ بمباران مناطق مختلف سوریه، از جمله بمباران‌ مراکز درمانی حلب توسط بشار اسد و روسیه  ادامه داشت. سازمان بین المللی یونیسف در بیانیه‌ای در سبتامبر ۲۰۱۶ می‌گوید:

سرانجام پس از افت و خیزهای بسیار، سرنگونی رژیم بشار اسد از روز ۷ آذرماه ۱۴۰۳ با تصرف شهر حلب توسط شورشیان و نیروهای دموکرات مخالف بشار اسد کلید خورد و در نهایت پس از ۱۱ روز شهرهای سوریه یکی پس از دیگری آزاد شد و  سرانجام با آزادسازی شهر دمشق و فرار بشار اسد به مسکو، انقلاب مردم سوریه در روز یکشنبه ۱۸ آذر ۱۴۰۳ به پیروزی رسید. ('''[[پیروزی انقلاب سوریه]]''')