ایران‌پدیا:نوشتار پیشنهادی هفته/۲۰۲۵/۲۶
 |
تأسیسات هسته‌ای فردو، واقع در دل کوه‌های نزدیک قم، یکی از مهم‌ترین مراکز برنامه هسته‌ای ایران است که به دلیل طراحی زیرزمینی و نقش محوری در غنی‌سازی اورانیوم، توجه جهانی را جلب کرده است. این تأسیسات، که ساخت آن در اواسط دهه ۲۰۰۰ به‌صورت مخفیانه آغاز شد، در سال ۲۰۰۹ پس از افشاگری سازمان مجاهدین خلق ایران و تأیید مقامات غربی، به موضوعی جنجالی در مناقشات هسته‌ای تبدیل شد. فردو ابتدا برای غنی‌سازی اورانیوم تا ۲۰ درصد طراحی شد، اما پس از خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸، ایران غنی‌سازی تا ۶۰ درصد را نیز در این سایت آغاز کرد، که نگرانی‌های بین‌المللی را درباره احتمال کاربرد نظامی برنامه هسته‌ای ایران تشدید کرد. این تأسیسات به دلیل موقعیت استراتژیک و مقاومت در برابر حملات نظامی، به «قلب زیرزمینی» برنامه هسته‌ای ایران معروف است.
در طول سال‌ها، فردو شاهد تحولات متعددی از جمله نصب سانتریفیوژهای پیشرفته، افزایش ظرفیت غنی‌سازی، و حملات خرابکارانه مانند انفجار گزارش‌شده در سال ۲۰۱۳ بوده است. در ژوئن ۲۰۲۵، گزارش‌ها حاکی از انتقال بخش عمده اورانیوم غنی‌شده از فردو به مکانی نامعلوم پیش از حملات ادعایی آمریکا بود، که نشان‌دهنده آمادگی ایران برای حفاظت از ذخایر خود است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بارها درباره فعالیت‌های فردو هشدار داده و خواستار شفافیت بیشتر شده است. با این حال، رژیم ایران این تأسیسات را بخشی از برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای خود می‌داند و از همکاری کامل با آژانس خودداری کرده است.
حملات هوایی آمریکا در ۲۱ ژوئن ۲۰۲۵ (۱ تیرماه ۱۴۰۴)، به تأسیسات هسته‌ای فردو، نطنز و اصفهان خسارات گسترده‌ای به زیرساخت‌های ایران وارد کرد. تأسیسات فردو، که در عمق کوه ساخته شده بود، به‌طور کامل تخریب شد و تجهیزات غنی‌سازی اورانیوم آن نابود گردید. در نطنز، سانتریفیوژهای پیشرفته (IR-8) تا ۷۰ درصد از بین رفتند، و تأسیسات اصفهان نیز با آسیب به راکتورهای تحقیقاتی و مخازن سوخت هسته‌ای مواجه شد. علاوه بر این، پالایشگاه شهران در تهران، که هدف ثانویه حملات بود، دچار آتش‌سوزی شد و تولید نفت ایران را تا ۲۰ درصد کاهش داد. این خسارات توانایی ایران در تولید سوخت هسته‌ای و صادرات انرژی را به شدت مختل کرده است... بیشتر بخوانید...
یادکردها
- ۲۶ خرداد ۱۳۶۷ - سالروز عملیات چلچراغ توسط ارتش آزادیبخش ملی ایران و فتح شهر مهران.
- ۲۹ خرداد- درگذشت دکتر علی شریعتی، نویسنده، روشنفکر و جامعه‌شناس (زاده ۱۳۱۲)
| << | تیر | >> | ||||
| ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
| ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | |
| ۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ | ۱۱ | ۱۲ | ۱۳ |
| ۱۴ | ۱۵ | ۱۶ | ۱۷ | ۱۸ | ۱۹ | ۲۰ |
| ۲۱ | ۲۲ | ۲۳ | ۲۴ | ۲۵ | ۲۶ | ۲۷ |
| ۲۸ | ۲۹ | ۳۰ | ۳۱ | |||
| ۱۴۰۴ خورشیدی | ||||||
- ۳۰ خرداد- سالروز تظاهرات ۳۰ خرداد ۱۳۶۰، سالروز اعلام مقاومت مسلحانه توسط مجاهدین در برابر خمینی
- ۳۰ خرداد- سالروز انفجار حرم امام رضا توسط وزارت اطلاعات رژیم ایران که به مجاهدین خلق نسبت داده شد
- ۲ تیر-درگذشت ندا حسنی پس از خودسوزی در اعتراض به دستگیری مریم رجوی توسط پلیس فرانسه و احتمال استراداد او به ایران
- ۲ تیر -۱۳۱۸ - زاد روز صمد بهرنگی نویسنده ادبیات کودکان
- ۶ تیر۱۸۳۳- قتل قائم‌مقام فراهانی در باغ نگارستان به دستور محمد شاه قاجار.
- ۸ تیر ۱۳۵۵- درگذشت حمید اشرف و ۹ فدایی دیگر.
- ۱۰ تیر ۱۳۷۷ - سهراب شهیدثالث فیلمساز و کارگردان موج نو در ایران.
- ۱۱ تیر۱۳۷۳ - ترور اسقف ميكائيليان توسط وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی.
- ۱۲ تیر ۱۳۸۲(مصادف با ۱۷ ژوئن همان سال)-آزادی مریم رجوی از زندان فرانسه و بازگشت او به اورسوزاز پس از ماجرای کودتای ۱۷ ژوئن
- ۱۲ تیر ۱۳۰۳ - کشته شدن میرزاده عشقی به دست مأموران رضاخان.
- ۱۳ تیر ۱۳۷۷-درگذشت صادق چوبک نویسنده ایرانی در آمریکا.
- ۱۸ تیر ۱۳۷۸- آغاز حمله به کوی دانشگاه تهران پس از اعتراضات دانشجویی در این دانشگاه
- ۱۸ تیر ۱۳۷۸- ۱۳۷۸- کشته شدن عزت ابراهیم‌نژاد توسط نیروهای امنیتی رژیم ایران
- ۱۸ تیر ۱۳۷۸-کشته یا ناپدید شدن فرشته علیزاده در جریان حمله نیروهای حکومتی به کوی دانشگاه
- ۱۸ تیر ۱۳۸۸- حمله به خوابگاه‌های دانشگاه امیرکبیر و آغاز تظاهرات ۱۳۸۸
- ۱۸ تیر ۱۳۹۳- مرگ محمد محمدی گیلانی حاکم شرع رژیم ایرانو مسئول اعدام هزاران زندانی سیاسی