|
|
| (۴۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| '''انقلاب شوروی،''' یا انقلاب ۱۹۱۷ روسیه یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاریخی قرن بیستم بود که به فروپاشی حکومت تزاری و تأسیس اتحاد جماهیر شوروی انجامید. این انقلاب شامل دو مرحله اصلی بود: انقلاب فوریه و انقلاب اکتبر.
| |
|
| |
|
| ۱. انقلاب فوریه (مارس ۱۹۱۷ به تقویم میلادی)
| |
|
| |
| در فوریه ۱۹۱۷ (مطابق با مارس میلادی)، مردم روسیه، به‌ویژه کارگران و سربازان، در شهر پتروگراد (سن‌پترزبورگ کنونی) علیه شرایط سخت زندگی، فساد حکومت، و ناکامی‌های جنگ جهانی اول قیام کردند. اعتصابات گسترده و اعتراضات خیابانی به استعفای تزار نیکلای دوم و پایان سلطنت رومانوف‌ها منجر شد.
| |
|
| |
| پس از استعفای تزار، دولت موقت به رهبری الکساندر کرنسکی تشکیل شد. اما این دولت نتوانست مشکلات اقتصادی و سیاسی کشور را حل کند و تصمیم به ادامه مشارکت در جنگ جهانی اول نیز موجب نارضایتی بیشتر مردم و نظامیان شد.
| |
|
| |
| ۲. انقلاب اکتبر (نوامبر ۱۹۱۷ به تقویم میلادی)
| |
|
| |
| در اکتبر ۱۹۱۷ (مطابق با نوامبر میلادی)، حزب بلشویک به رهبری ولادیمیر لنین و با حمایت مردمی از طبقه کارگر و سربازان، علیه دولت موقت قیام کرد. با تصرف مراکز کلیدی در پتروگراد، از جمله کاخ زمستانی، دولت موقت سرنگون شد.
| |
|
| |
|
| |
| این انقلاب به استقرار دولت بلشویکی منجر شد که مبتنی بر اصول مارکسیسم-لنینیسم بود. بلشویک‌ها برنامه اصلاحات گسترده‌ای از جمله:
| |
|
| |
|
| |
| خروج روسیه از جنگ جهانی اول (عهدنامه برست-لیتوفسک)
| |
|
| |
| ملی‌سازی زمین‌ها
| |
|
| |
| ایجاد یک دولت سوسیالیستی
| |
|
| |
| را به اجرا گذاشتند.
| |
|
| |
|
| |
| پیامدها
| |
|
| |
| ۱. آغاز جنگ داخلی روسیه (۱۹۱۷–۱۹۲۳) میان بلشویک‌ها (ارتش سرخ) و مخالفان (ارتش سفید). ۲. تأسیس اتحاد جماهیر شوروی (۱۹۲۲)، اولین دولت سوسیالیستی جهان. ۳. تأثیرات عمیق بر تاریخ جهان، از جمله گسترش جنبش‌های سوسیالیستی و ایجاد یک نظام دو قطبی در قرن بیستم.
| |
|
| |
|
| |
| انقلاب روسیه نقطه عطفی در تاریخ معاصر بود که نه تنها سرنوشت روسیه، بلکه مسیر سیاسی و اجتماعی جهان را تغییر داد.
| |
|
| |
|
| |
|
| |
| زمینه‌های انقلاب شوروی
| |
|
| |
| انقلاب ۱۹۱۷ روسیه (که منجر به تشکیل شوروی شد) در نتیجه یک سلسله عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و ایدئولوژیک به وقوع پیوست. این عوامل زمینه‌های انقلاب را تشکیل می‌دهند و به مرور زمان شرایط را برای سقوط نظام تزاری و روی کار آمدن بلشویک‌ها فراهم کردند. در زیر به مهم‌ترین زمینه‌های انقلاب اشاره می‌شود:
| |
|
| |
|
| |
| ۱. مشکلات سیاسی
| |
|
| |
| حکومت استبدادی تزاری: روسیه تحت سلطنت تزارها یک حکومت استبدادی بود. تصمیمات سیاسی بدون مشورت با مردم یا نهادهای منتخب اتخاذ می‌شد. این موضوع نارضایتی عمومی را برانگیخت.
| |
|
| |
| ضعف نیکلای دوم: نیکلای دوم، آخرین تزار روسیه، فردی ضعیف و بی‌تصمیم بود. او نتوانست بحران‌های کشور را مدیریت کند و اقتدار سلطنت را حفظ کند.
| |
|
| |
| سرکوب مخالفان: جنبش‌های اصلاح‌طلب و انقلابی، مانند سوسیال‌دموکرات‌ها و سوسیالیست‌های انقلابی، به شدت سرکوب می‌شدند، اما این سرکوب‌ها نارضایتی بیشتری ایجاد کرد.
| |
|
| |
| ناکارآمدی دولت: فساد، بوروکراسی ناکارآمد، و عدم توانایی دولت در پاسخ به خواسته‌های مردم، اعتماد عمومی را از بین برد.
| |
|
| |
| == رهبران شوروی ==
| |
|
| |
| * ولادیمیر لنین (۱۹۲۲-۱۹۲۴)
| |
| * ژوزف استالین (۱۹۲۴-۱۹۵۳)
| |
| * گئورگی مالنکوف (۱۹۵۳-۱۹۵۳)
| |
| * نیکیتا خروشچف (۱۹۵۳-۱۹۶۴)
| |
| * لئونید برژنف (۱۹۶۴-۱۹۸۲)
| |
| * یوری آندروپوف (۱۹۸۲-۱۹۸۴)
| |
| * کنستانتین چرننکو (۱۹۸۴-۱۹۸۵)
| |
| * میخائیل گورباچف (۱۹۸۵-۱۹۹۱)
| |
|
| |
| == گاهشمار انقلاب شوروی ==
| |
| جدول زمانی تحولات انقلاب شوروی از سال ۱۹۱۷ تا زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی به شرح زیر است:
| |
|
| |
| دوران انقلاب از سال ۱۹۱۷ تا تشکیل شوروی
| |
|
| |
| ۱۹۱۷ - انقلاب فوریه، تزار نیکلای دوم استعفا داد و دولت موقت به رهبری الکساندر کرنسکی تشکیل شد.
| |
|
| |
| ۱۹۱۷ - نوامبر یا به تاریخ روسی انقلاب اکتبر، بلشویک‌ها به رهبری لنین دولت موقت را سرنگون کردند.
| |
|
| |
| ۱۹۱۸ - با امضای معاهده برست - لیتوفسک روسیه از جنگ جهانی اول خارج می‌شود.
| |
|
| |
| بلافاصله جنگ داخلی میان ارتش سرخ از طرف انقلابیون و ارتش سفید آغاز شد.
| |
|
| |
| ۱۹۲۱ - پایان جنگ داخلی با پیروزی بلشویک‌ها
| |
|
| |
| معرفی سیاست اقتصادی جدید (NEP) برای بازسازی اقتصادی
| |
|
| |
| ۱۹۲۲: تأسیس اتحاد جماهیر شوروی (شامل روسیه، اوکراین، بلاروس، و قفقاز).
| |
|
| |
| ۱۹۲۴: مرگ لنین و آغاز رقابت قدرت میان استالین و تروتسکی.
| |
|
| |
| دوران استالین (۱۹۲۴–۱۹۵۳)
| |
|
| |
| ۱۹۲۸: آغاز برنامه‌های پنج‌ساله برای صنعتی‌سازی و جمع‌گرایی اجباری زمین‌های کشاورزی.
| |
|
| |
| ۱۹۳۲–۱۹۳۳: قحطی بزرگ (هولودومور) در اوکراین و سایر مناطق، ناشی از سیاست‌های جمع‌گرایی.
| |
|
| |
| ۱۹۳۶–۱۹۳۸: پاک‌سازی بزرگ؛ استالین مخالفان سیاسی واقعی و خیالی را سرکوب می‌کند.
| |
|
| |
| ۱۹۴۱–۱۹۴۵: جنگ جهانی دوم؛ شوروی با موفقیت در برابر آلمان نازی مقاومت کرده و به پیروزی متفقین کمک می‌کند.
| |
|
| |
| ۱۹۴۹: شوروی اولین بمب اتمی خود را آزمایش می‌کند؛ آغاز جنگ سرد.
| |
|
| |
| دوران جنگ سرد و پس از استالین (۱۹۵۳–۱۹۸۵)
| |
|
| |
| ۱۹۵۳: مرگ استالین؛ نیکیتا خروشچف به قدرت می‌رسد.
| |
|
| |
| ۱۹۵۶: افشای جنایات استالین توسط خروشچف در کنگره بیستم حزب کمونیست؛ آغاز روند رفع استالینیسم.
| |
|
| |
| ۱۹۵۷: پرتاب اسپوتنیک-۱؛ شوروی اولین ماهواره جهان را به فضا می‌فرستد.
| |
|
| |
| ۱۹۶۲: بحران موشکی کوبا؛ رویارویی خطرناک میان شوروی و ایالات متحده.
| |
|
| |
| ۱۹۶۴: برکناری خروشچف و جایگزینی او با لئونید برژنف.
| |
|
| |
| ۱۹۷۹: تهاجم شوروی به افغانستان؛ آغاز جنگ طولانی و پرهزینه.
| |
|
| |
| دوران اصلاحات گورباچف و فروپاشی (۱۹۸۵–۱۹۹۱)
| |
|
| |
| ۱۹۸۵: میخائیل گورباچف به دبیرکلی حزب کمونیست می‌رسد؛ اصلاحات پرسترویکا (بازسازی اقتصادی) و گلاسنوست (شفافیت سیاسی) آغاز می‌شود.
| |
|
| |
| ۱۹۸۹:
| |
|
| |
| سقوط دیوار برلین؛ کشور‌های بلوک شرق از کنترل شوروی خارج می‌شوند.
| |
|
| |
| اعتراضات داخلی در شوروی شدت می‌گیرد.
| |
|
| |
| ۱۹۹۰:
| |
|
| |
| جمهوری‌های شوروی اعلام استقلال می‌کنند.
| |
|
| |
| گورباچف ریاست جمهوری شوروی را بر عهده می‌گیرد.
| |
|
| |
| ۱۹۹۱:
| |
|
| |
| کودتای ناموفق علیه گورباچف توسط جناح‌های محافظه‌کار.
| |
|
| |
| بوریس یلتسین قدرت را در روسیه در دست می‌گیرد.
| |
|
| |
| ۲۶ دسامبر: اتحاد جماهیر شوروی به طور رسمی منحل می‌شود.
| |
|
| |
| جمع‌بندی تاریخی
| |
|
| |
| اتحاد جماهیر شوروی طی ۷۴ سال از یک انقلاب مردمی آغاز شد، به یک قدرت جهانی تبدیل شد، و سپس به دلیل بحران‌های داخلی و فشارهای خارجی فروپاشید. این دوره تأثیرات عظیمی بر تاریخ جهان، از جمله گسترش ایدئولوژی سوسیالیسم و تغییرات ژئوپلیتیکی، داشت.
| |
| *
| |
|
| |
| == منابع ==
| |