نیروی هوا فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

نیروی هوا فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، -IRGC Aerospace Force (پیشتر به عنوان «نیروی هوایی سپاه-نهسا شناخته می‌شد)؛ شاخه‌ای از سپاه پاسداران است که در سال ۱۹۸۵ میلادی (۱۳۶۴ خورشیدی) به دستور روح‌الله خمینی، به عنوان نیروی هوایی سپاه پاسدران تأسیس شد؛ اما در سال ۲۰۰۹ (۱۳۸۸ خورشیدی) با ادغام بخش‌های موشکی و فضایی به نیروی هوافضای سپاه تغییر نام یافت و از آن زمان تا جنگ ۱۲ روزه، امیرعلی حاجی‌زاده فرماندهی این نیرو را به عهده داشت.

نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
کنش	گسترش توان موشکی و پهپادی و سلاح‌های کشتار جمعی سپاه
کشور	ایران
وفاداری	ولایت فقیه
گونه	نظامی - امنیتی
نقش	دفاع از موجودیت رژیم ولایت فقیه
بخشی از	شاخه‌ی مستقل سپاه/ تحت فرمان مستقیم ولی فقیه
پادگان	تهران، مشهد، شیراز و...
سالگرد	۱۳۸۸ (ادغام نیروی هوایی سپاه با بخش‌های موشکی و فضایی سپاه و تأسیس رسمی نیروی هوافضا)
نبردها	جمعه خونین زاهدان (۱۴۰۱)، عملیات علیه جندالله و جیش‌العدل
فرماندهان
فرمانده کل	مجید موسوی
فرماندهان برجسته	امیرعلی حاجی‌زاده

شکل‌گیری و گسترش نیروی هوایی سپاه پاسداران (با وجود نیروی هوایی ارتش) محصول تأکید خمینی و خامنه‌ای بر ایجاد بازوی نظامی متمایز از نیروی هوایی ارتش برای حفاظت از رژیم سیاسی مذهبی بود. این شاخه کار خود را با چند هواپیمای کوچک در گوشه‌ای از فرودگاه مهرآباد آغاز کرد.

مهم‌ترین مأموریت سپاه در حوزه هوایی، ارائه خدمات حمل و نقل به مقامات کشوری از طریق فرودگاه مهرآباد بود و در قالب یک یگان هوایی ایفای نقش می‌کرد؛ اما در جنگ ایران و عراق فاقد توانمندی‌های نظامی برای بود و مأموریت خاص مستقیمی بر عهده نداشت.

هواپیماهای سبکی مانند سسنا، توربو کماندو و چیفتن که از آنها استفاده‌ای نمی شد در اختیار سپاه قرار گرفت و برای آموزش خلبان تعدادی از اعضای سپاه را به مرکز آموزش علوم و فنون هوایی فرستادند که در زمینه خلبانی و امور فنی آموزش ببینند. نیروی هوافضای سپاه اکنون مسئولیت عملیات هوایی، موشکی و فضایی را بر عهده دارد و در طول دهه‌های پس از تأسیس، بر گسترش تولید توانمندی‌های هوایی مانند موشک‌های بالستیک و پهپادها تمرکز کرده است.

اگر چه در رژیم ایران فرمانده کل قوا شخص ولی فقیه است؛ اما نیروی هوافضای سپاه به طور خاص تحت فرمان مستقیم علی خامنه‌ای، رهبر و ولی فقیه رژیم ایران بوده و از زنجیره‌ی فرماندهی نیروهای نظامی ایران مستقل است. فرماندهان آن از موسی رفان در دوران اولیه تا امیرعلی حاجی‌زاده، و اخیراً مجید موسوی (پس از کشته شدن حاجی‌زاده در جریان جنگ۱۲ روزه) شامل افرادی با سابقه جنگی و فنی بوده‌اند.

نیروی هوافضای سپاه در ۱۸دی۱۳۹۸ با شلیک دو موشک به هواپیمای مسافربری ۷۵۲ اوکراینی، باعث انفجار و سرنگونی هواپیما و مرگ همه‌ی ۱۷۶ سرنشین غیرنظامی این پرواز بین‌المللی شد. امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده وقت این نیرو پس از سه روز انکار مقامات حکومتی، اعلام کرد این حادثه براثر یک اشتباه انسانی صورت گرفته است.

تشکیل و ساختار اولیه

پرچم رسمی هوافضای سپاه

نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اواخر سال ۱۹۸۵ (۱۳۶۴ خورشیدی) بر اساس دستور روح‌الله خمینی، بنیان‌گذار رژیم جمهوری اسلامی، تأسیس شد.

به گفته محسن رضایی، فرمانده وقت سپاه، مسئولان این نهاد، در زمینه تشکیل نیروهای دریایی و هوایی طرح‌های زیادی تهیه کرده بودند و در نهایت با موافقت و پیشنهاد شورای عالی سپاه، فرمان تشکیل نیروی هوایی سپاه، از سوی خمینی صادر می‌شود.

فرمانی که مخالفانی در ارتش و سطوح بالای سیاسی داشته ولی به محض صدور فرمان، فرماندهان سپاه به سرعت برای تجهیز و گسترش آن تلاش کرده و درگام‌های بعدی با راه‌اندازی آموزشگاه‌های موشکی زمین به زمین، توپخانه ضدهوایی، خلبانی و خلبانی هلیکوپتری، این نیرو را توسعه داده و نهادینه کردند.

این نیرو به عنوان یکی از سه شاخه اصلی سپاه (زمینی، دریایی و هوایی) ایجاد گردید تا حمایت هوایی از عملیات سریع‌العمل سپاه را فراهم کند و از نیروی هوایی ارتش (ارتش) مستقل باشد. در ابتدای تشکیل، این واحد با تجهیزات محدود و پرسنل داوطلب، بر عملیات حمایتی مانند حمل‌ونقل و پشتیبانی هوایی تمرکز داشت و ستاد آن در تهران مستقر شد.

در سال‌های اولیه، نیروی هوایی سپاه عمدتاً از هواپیماهای قدیمی مانند سوخو-۲۲ و سوخو-۲۵ که از دوران جنگ ایران-عراق (۱۹۸۰-۱۹۸۸) به دست آمده بودند، استفاده می‌کرد.

این نیرو در طول جنگ ایران و عراق نقشی جز جابجایی برخی نفرات یا تجهیزات در پشت جبهه‌های جنگ نداشت؛ اما به عنوان بخشی از ساختار موازی با ارتش، نیروی عقیدتی و تحت فرمان ولایت فقیه نظام به شمار می‌رفت و دارای اهمیت پایه‌ای بود.

تکامل و تغییرات ساختاری

نشان روی بازو

پس از پایان جنگ ایران-عراق، نیروی هوایی سپاه در دهه ۱۹۹۰ بر نوسازی تجهیزات تمرکز کرد. در سال ۱۹۹۹، برنامه‌هایی برای تولید هلیکوپترهای بومی مانند شاهد X۵ اعلام شد که قابلیت پرواز در ارتفاع ۱۷۵۰۰ پا را داشت. در سال ۲۰۰۳، تعدادی هواپیمای سوخو-۲۵ به ناوگان اضافه شد، که برخی از آن‌ها از هواپیماهای فراری ارتش هوایی عراق در سال ۱۹۹۱ به دست آمده بودند.

تغییر کلیدی در سال ۲۰۰۹ رخ داد، زمانی که نام این نیرو به "نیروی هوافضای سپاه" تغییر یافت و بخش‌های موشکی و فضایی به آن اضافه شد. این تغییر، مسئولیت‌های نیرو را به عملیات موشکی بالستیک کوتاه و میان‌برد، پرتاب‌های فضایی و پهپادها گسترش داد.

از آن زمان، نیروی هوافضا بر توسعه فناوری‌های موشک‌های شهاب و پهپادهای شاهد تأکید کرده است. در سال ۲۰۱۲، نوسازی ۴۰ هواپیمای سوخو-۲۲ با کمک متخصصان روسی و رومانیایی انجام شد. و در سال ۲۰۱۴، این هواپیماها در عملیات علیه داعش در عراق استفاده شدند.

در سال ۲۰۱۸، ۱۰ هواپیمای سوخو-۲۲ پس از ۲۸ سال زمین‌گیر بودن، بازسازی و مجهز به موشک‌های هدایت‌شونده شدند.

نیروی هوافضا همچنین در سال‌های اخیر با صدور پهپادهای خود به نیروهای نیابتی‌اش در منطقه، اقدام به مانورهای مشترک در زمینه‌ی جنگ الکترونیک و عملیات پهپادی هم نموده است. تخمین زده می‌شود که این نیرو شامل پنج تیپ موشکی، مانند تیپ ۵ رعد، باشد.

فرماندهان کلیدی

نیروی هوافضای سپاه مستقیما زیر نظر شخص علی خامنه‌ای کار می‌کند. امیرعلی حاجی زاده در مصاحبه‌ای روی نقش مستقیم خامنه‌ای تاکید چنین تاکید کرده بود:

در حوزه‌ی موشکی، حدأقل در این دوازده سال گذشته، ارتباط مستقیم و جلسات مستمری با رهبر انقلاب اسلامی داشتیم و مسائل اساسی را، چه حضوری و چه از طریق نامه، با ایشان هماهنگ می‌کردیم. ایشان در این زمینه صاحب‌نظر بودند و گاهی حتی مسیر پیش‌روی ما را اصلاح می‌کردند.... در حوزه‌ی توسعه‌ی بخش هوایی و هواپیما. حضرت آقا گفتند این بخش را خیلی دنبال نکنید، این‌ها مأموریت شما نیست، این مأموریت ارتش است. شما بچسبید فقط به موشک. دنبال چیز دیگر نباشید.

موسی رفان، مهندس برق، از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۰ (۱۳۶۴ تا ۱۳۶۹ خورشیدی) اولین فرمانده نیروی هوایی سپاه بود و بر ساختار اولیه تمرکز داشت.

حسین دهقان از ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۲ (۱۳۶۹-۱۳۷۰) فرماندهی را بر عهده گرفت و بعدها به سمت‌های ارشد مانند وزارت دفاع رسید. محمدحسین جلالی از ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۷ (۱۳۷۱-۱۳۷۶) بر نوسازی اولیه نظارت کرد.

محمدباقر قالیباف، از ۱۹۹۷ تا ۱۹۹۹ (۱۳۷۶-۱۳۷۸) فرمانده بود و برنامه‌های تولید هلیکوپتر بومی را پیش برد؛ او بعدها به فرماندهی نیروی انتظامی منصوب شد.

پس از آن، چندین فرمانده موقت یا کوتاه‌مدت خدمت کردند تا در سال ۲۰۰۹، هم‌زمان با تبدیل نیروی هوایی سپاه به «نیروی هوافضا سپاه» امیرعلی حاجی‌زاده به فرماندهی رسید. حاجی‌زاده، که سابقه بازدید از کره شمالی در ۱۹۸۶ برای فناوری موشکی داشت، بر توسعه موشک‌ها و پهپادها تمرکز کرد و تا هنگام مرگ در خرداد ۱۴۰۴ بر اثر حمله‌ی مستقیم اسرائیل، در این سمت بود.

در ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵ (۲۳ خرداد ۱۴۰۴)، حاجی‌زاده همراه با فرماندهان دیگری مانند محمدباقر طاهرپور (فرمانده یگان پهپادی) و داوود شیخیان (فرمانده پدافند هوایی) در حمله هوایی اسرائیل به مقر زیرزمینی کشته شد.

این رویداد، منجر به مرگ حداقل هفت فرمانده ارشد دیگر مانند منصور صفارپور و مسعود طیب گردید.

خامنه‌ای بلافاصله مجید موسوی (حسین موسوی افتخاری)، از فرماندهان باسابقه سپاه را به عنوان فرمانده جدید هوافضای سپاه منصوب کرد. موسوی، متولد تهران، ارتباط نزدیکی با حسن تهرانی مقدم داشته و بر عملیات موشکی و پهپادی تمرکز دارد.

مهم‌ترین سوابق مجید موسوی عبارتند از:

• جانشین فرمانده نیروی هوافضای سپاه در سال‌های اخیر
• از مسئولان ارشد در طراحی، توسعه و اجرای برنامه موشک‌های بالستیک، سامانه‌های پهپادی و تجهیزات فضایی سپاه
• همکاری نزدیک با حسن تهرانی مقدم و امیرعلی حاجی‌زاده در راه‌اندازی و گسترش تسلیحات موشکی
• نقش کلیدی در برنامه‌ریزی عملیاتی، آموزش‌های راهبردی، و تقویت زیرساخت‌های حوزه هوافضا
• عضویت در شوراهای عالی فناوری دفاعی و پروژه‌های مشترک با سازمان جهاد خودکفایی سپاه

مجید موسوی هم‌چنین در آذرماه ۱۴۰۳ (دسامبر ۲۰۲۴)، به‌دلیل «نقش مستقیم در توسعه توانمندی‌های موشکی و پهپادی سپاه»، در فهرست تحریم‌های وزارت خزانه‌داری ایالات متحده امریکا قرار گرفت. هم‌چنین بریتانیا او را به دلیل «فعالیت خصمانه علیه امنیت اسرائیل» تحت تحریم قرار داده است.

تجهیزات و امکانات

سازمان رزم نیروی هوایی سپاه با به کارگیری چند هواپیمای تکانو در سال ۱۳۶۸ شکل گرفت. در دوران پس از جنگ، یکی از مهم‌ترین برنامه‌های نیروی هوایی سپاه، ایجاد پایگاه‌های موشکی در شهرهای مختلف ایران بود که به توسعه دامنه نفوذ نظامی این نیرو کمک موثری کرد. دومین مرحله مهم توسعه نیروی هوایی سپاه در سال ۱۳۸۸ بود که با افزوده‌ شدن بخش فضایی به آن، نیروی هوافضای سپاه تشکیل شد.

سومین مرحله تغییرات به اسفند سال ۱۳۹۴ باز می‌گردد که با تشکیل نیروی هوانیروز در نیروی زمینی سپاه، بخش عمده یگان بالگردهای نیروی هوایی سپاه به نیروی زمینی تحویل داده شد. در سال های اخیر با تمرکز بر افزایش توان موشکی بر اهمیت نیروی هوافضای سپاه افزوده شد. فرماندهان سپاه مدعی هستند که از نظر توان موشکی، در خاورمیانه در رتبه اول و در سطح جهان در رتبه هفتم هستند.

سپاه فاقد هواپیمای بزرگ بود و به همین دلیل تعدادی از هواپیماهای Falcon- 20 شرکت آسمان را گرفت همچنین تعدادی نیز از نیروی دریایی و هلال احمر در اختیار گرفت (البته به صورت موقت) که بعدها تعدادی از این هواپیماها به ناوگان سپاه اضافه شد.

تعدادی از هواپیماهای O-2 در ژاندارمری بودند؛ با آمدن هواپیماهای جدید‌تر پیش از انقلاب ضد سلطنتی، این هواپیما از رده خارج شدند. سپاه بعدها آنها را در اختیار گرفت و در عملیات‌های هوایی از آن‌ها استفاده نمود.

این نیرو از یک یگان هوایی به یک نیروی هوایی تهاجمی تبدیل شد، که از هواپیماهایی مانند SU-25 و F-6 و EMB – 312 Tucano استفاده می‌کرد. برخی منابع از ورود F-7N به نیروی هوایی سپاه نیز خبر می‌دهند. هواپیماهای SU-25 که در پایگاه شیراز هستند به تعداد ۷ فروند در جریان جنگ امریکا و عراق از طرف حکومت عراق به امانت به ایران فرستاده شدند که سپاه در اختیار خود گرفت. همچنین سپاه ۳ فروند نیز از روسیه خریداری کرده بود، برخی از منابع غربی تعداد SU-25 سپاه را در حدود ۳۰ فروند تخمین می زنند.

در مجموع طی جنگ اول خلیج فارس ۴۰ فروند سوخو ۲۲ به ایران گریخت.سرانجام سپاه این هواپیماها را در سال ۱۳۹۴ عملیاتی کرد.

۱۵ فروند نسخه ترابری ایلیوشین ۷۶ از عراق به ایران رفت که حدود یک دهه بعد در ایران عملیاتی شد و بین سپاه و ارتش تقسیم شد.

• 

  نشان وینگ خلبانی سپاه
  تعداد ۱۲ فروند میگ ۲۳
• ۷ فروند سوخوی ۲۵
• ۲۴ فروند میراژ اف ۱
• ۲۴ فروند سوخوی ۲۴
• چهار فروند میگ ۲۹
• یک فروند بوئینگ ۷۰۷
• یک فروند بوئینگ ۷۲۷
• دو فروند بوئینگ ۷۳۷
• دو فروند بوئینگ ۷۴۷
• سه فروند فالکون ۵۰
• یک فروند جت استار عراقی
• یک فروند ایرباس ۳۰۰
• ۵ فروند ایرباس ۳۱۰ کویتی از عراق به ایران رفت.

تعداد ۱۶ فروند هواپیما F-6 مدل چینی Mig-19 در اختیار سپاه قرار دارد که اسکادران ۱۳۲ در زاهدان از این هواپیما استفاده می‌کند.

EMB – 312 Tucano به تعداد ۱۵ فروند در اختیار سپاه قرار دارد که قابلیت‌های محدودی برای امور رزمی دارد.

این نیرو برای آموزش خلبانان تازه وارد از هواپیماهای MFI-17B Mushak که به تعداد ۱۵ فروند از پاکستان خریداری شده استفاده می‌کند.

همچنین این نیرو از هواپیماهای PC-7 نیز استفاده می‌کند که در ایران به نام S-68 ساخته می‌شود.

سپاه برای امور ترابری از هواپیماهای AN-74 TK 200 به تعداد ۱۲ فروند IL-76 احتمالا ۱۲ فروند ۹ فروند Y-12 و تعدادی Falcon 20 استفاده می‌کند.

برخی آمار از خرید ۲۴ فروند هواپیما Y-7 بعلاوه تعدادی نامعلوم F-27 خبر می‌دهند.

این نیرو به مرور در سال‌های اولیه بعد از جنگ با ورود هواپیماهای ایلیوشین ایل-۷۶ و سوخو سو-۲۵ وهلی‌کوپتر میل۱۷ قدرتمندتر شد.

پایگاه‌های نیروی هوایی سپاه در تهران، مشهد، شیراز و چند نقطه نامعلوم دیگر مستقر است.

شلیک موشک و سرنگون کردن پرواز ۷۵۲ هواپیمایی اوکراین

کلاهک موشک تور ام-۱ شلیک شده به پرواز ۷۵۲ اوکراین

سقوط هواپیمای اوکراینی، حادثه‌ای است که در روز ۸ ژانویه مصادف با ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸ رخ داد. در این حادثه همه‌ی ۱۷۶ مسافر و سرنشین هواپیمای اوکراینی جان باختند. حکومت ایران پس از کشته شدن قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران و ابومهدی المهندس از فرماندهان حشد الشعبی تهدید کرده بود که به منافع و نیروهای آمریکایی در منطقه حمله خواهد کرد. این هواپیما پس از آن سقوط کرد که رژیم ایران پایگاه نظامی عین‌الأسد متعلق به نیروهای آمریکایی در عراق را هدف یک حمله موشکی قرار داد. مقامات ایرانی گفتند این هواپیما در اثر نقص فنی سقوط کرده است. با این همه شواهد نشان‌ می‌داد که این هواپیما توسط موشک‌های زمین به هوای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مورد هدف قرار گرفته است.

اگرچه تا اعتراف رسمی نهادهای نظامی رژیم ایران سه روز پنهان‌کاری و دروغ‌گویی انجام شد؛ اما فایل صوتی جواد ظریف، وزیر خارجه وقت رژیم، نشان داد که مقامات سپاه پاسداران بلافاصله پس از واقعه می‌دانستند که هواپیما در اثر شلیک موشکی سپاه سقوط کرده است.

سرانجام در روز۲۱ دی ماه ۱۳۹۸ ستاد نیروهای مسلح ایران در بیانیه‌‌ای مسئولیت شلیک و سرنگون کردن هواپیمای اوکراینی را پذیرفت و اعلام نمود این هواپیما در اثر یک خطای انسانی توسط پدافند سپاه پاسداران مورد هدف قرار گرفته است. امیرعلی حاجی‌زاده نیز طی یک کنفرانس خبری به این موضوع اعتراف کرد. چند ساعت پس از آن اعتراضات مردمی در چندین نقطه‌ی ایران آغاز شد. مردم در شعارهای خود علی خامنه‌ای و سپاه پاسداران را هدف قرار دادند و خواهان سرنگونی رژیم ولایت فقیه شدند.

پاسدار حسین سلامی، فرمانده وقت سپاه پاسداران به خانواده‌ی قربانیان گفته بود که شلیک و سرنگون کردن این هواپیما باعث شد جنگ رخ ندهد و اگر این اتفاق نمی‌افتاد ۱۰ میلیون نفر کشته می‌شدند!

آزمون واقعیت توانمندی‌ها

شلیک ناموفق موشک سپاه-۱

در تبلیغات و روی کاغذ، توانمندی رزمی بالایی برای این نیرو تصور می‌شد. این نیرو مسئول مدیریت بزرگ‌ترین زرادخانه موشکی در خاورمیانه شناخته می‌شود، که شامل موشک‌هایی چون «شهاب»، «قیام»، «خرمشهر»، «ذوالفقار» و «رضوان» است که به لحاظ برد شلیک، برخی از این موشک‌ها توانایی رسیدن به مناطق مرزی اروپا را دارند.

نیروی هوافضا همچنین در توسعه پهپادهایی مانند «شاهد ۱۲۹» و «شاهد ۱۳۶» نقش اصلی ایفا کرده است. این پهپادها نه تنها در استراتژی نظامی ایران جایگاه ویژه‌ای یافته‌اند، بلکه به خارج ایران هم صادر شده و مورد استفاده‌ی نیروهای نیابتی رژیم ایران مانند حوثی‌های یمن و حزب‌الله لبنان هم قرار گرفته‌اند. هم‌چنین در حملات روسیه به اوکراین نیز از پهپادهای شاهد این نیرو استفاده شده است.

مقامات اوکراینی ضمن تایید استفاده‌ی روسیه از پهپادهای ایرانی، اعلام کرده‌اند که بیش از ۲۲۰ فروند از این پهپادها را تا ۱۳ سپتامبر ۲۰۲۲ سرنگون کرده‌اند.

توان دفاعی

افزون بر این، این نیرو سیستم‌های دفاع هوایی ساخت داخل مانند «رعد»، «باور ۳۷۳» و «سوم خرداد» را به‌کار می‌گیرد که بنابر ادعای تهران توان مقابله با جنگنده‌ها، موشک‌ها و حتی ماهواره‌ها را دارند. ادعایی که البته در جریان جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل و حملات هوایی امریکا، به طور کلی باطل شد و آسمان سراسر ایران و حتی پایتخت، بدون هیچ توان دفاعی از سوی سپاه، تماما تحت کنترل هواپیماهای مهاجم بود.

در واقع سکوهای پرتابل پدافندی، خود اولین هدف تهاجم‌های هوایی بودند و نه تنها سیستم‌های پدافندی مانند «باور ۳۷۳» که سپاه مدعی بومی بودن ساخت آن است، بلکه سامانه‌های پدافندی اس ۳۰۰ خریداری شده از روسیه نیز توان مقابله نداشتند. این موضوع فراتر از ادعاهای تبلیغاتی رسانه‌های رژیم ایران، در تصاویر حملات مشهود بود.

شلیک ناموفق موشک سپاه -۲

در حوزه فضایی، نیروی هوافضا تاکنون چندین ماهواره نظامی از جمله «نور ۱»، «نور ۲» و «نور ۳» را با استفاده از موشک‌های «قاصد» و «قائم ۱۰۰» به فضا فرستاده است؛ اما اطلاعاتی از دستاوردهای این اقدامات وجود ندارد.

هم‌چنین پایگاه‌های زیرزمینی موسوم به «شهرهای موشکی» و مراکز تولید تسلیحات وابسته به سازمان جهاد خودکفایی، بخش مهمی از زیرساخت این نیرو را تشکیل می‌دهند.

نیروهای مسلح اسرائیل طی گزارشی درباره‌ی حملات ۲۳ خرداد۱۴۰۴ (۱۳ ژوئن ۲۰۲۵) اعلام کردند:

بیش از ۲۰۰ هواپیمای اسرائیلی در حملات اولیه بیش از ۳۳۰ مهمات را بر حدود ۱۰۰ هدف پرتاب کردند.

اما در تمام این پروازها، سیستم‌های پدافندی نیروهای سپاه، نتوانست هیچ اقدام موثری برای دفاع یا سرنگون کردن مهاجمان انجام دهد. ادعای سرنگونی هواپیماهای اف۳۵ و اف۱۶ اسرائیل در رسانه‌های وابسته به رژیم مطرح شد؛

اما هرگز سند و شواهدی برای آن یافت نشد. تنها تصاویر مربوط به سقوط یکی از این هواپیماها هم توسط هوش مصنوعی و از برخی از مقامات و هم‌چنین تلویزیون رسمی رژیم ایران مدعی شدند که اصلا هیچ هواپیمایی در طول جنگ به تهران نرسیده است.

توان تهاجمی

شلیک ناموفق موشک سپاه -۳

اگر چه در تبلیغات مقامات رسمی رژیم ایران (مانند شخص علی خامنه‌ای) مدعی شدند که اسرائیل زیر ضربات موشکی ایران «له شد»؛ اما حقایق روی زمین نشان می‌داد که این ادعاها صرفا مصرف تبلیغاتی داشته است.

خامنه‌ای در سومین پیام تصویری از پناهگاه نامعلوم خود در روز ۵ تیر۴۰۴ (۲۶ ژوئن ۲۰۲۵) مدعی شد که:

«رژیم صهیونی با آن همه هیاهو، با آن همه ادّعا، در زیر ضربات جمهوری اسلامی تقریباً از پا درآمد و له شد. فکر اینکه چنین ضرباتی از سوی جمهوری  اسلامی ممکن است بر رژیم وارد بشود، در ذهن آنها و مخیّله‌ی آنها خطور  نمیکرد و اتّفاق افتاد.»

اما بررسی نتیجه‌ی حملات گسترده‌ی موشکی و پهپادی رژیم ایران به اسرائیل، پرسش‌های جدی درباره‌ی کارآیی واقعی نیروی موشکی سپاه و استراتژی چندین ساله‌ی این نهاد برانگیخته‌است.

در حملات ماه آوریل (فروردین) دست کم میان ۱۱۰ تا ۱۳۰ موشک بالستیک، ۱۸۵ پهپاد و ۶ موشک کروز به سمت اسرائیل پرتاب شد. از میان موشک‌ها تنها ۷ تا ۹ موشک توانستند به خاک اسرائیل برسند که هیچ تلفات جانی نداشت. هم‌چنین تمامی پهپادها و موشک‌های کروز نیز در مسیر سرنگون شدند.

گزارش‌ها حاکی از این است که تقریبا نیمی از موشک‌های سپاه پس از پرتاب دچار نقص فنی شدند.

در رسانه‌ها خبرهای مردمی زیادی از سقوط موشک‌ها گزارش شده است. از این دست گزارش‌ها در جریان حمله‌ی موشکی رژیم ایران به پایگاه داعش نیز وجود داشت که البته توسط مقامات تکذیب شد.

هم‌چنین در حملات ماه اکتبر نیز حدود ۲۰۰ موشک بالستیک به سوی اسرائیل شلیک شد که تنها حدود ۳۰ موشک به خاک اسرائیل اصابت کرد؛ حدود ۲۰ موشک بلافاصله پس از مرحله‌ی پرتاب اولیه دچار نقص فنی شدند، اکثر آن‌ها هم در مسیر رهگیری و منهدم شدند. در یک مورد نیز سقوط موشک از کار افتاده در خاک فلسطین باعث مرگ یک فلسطینی شد.