صفحهٔ اصلی
آشنایی با دانشنامه - آشنایی با اصول ویرایش - کارهای قابل انجام - سیاست‌ها و رهنمودها - فهرست الفبایی مقاله‌ها - نسخه‌ی تلفن همراه
ایرانپدیا در ۱۵ شهریور ۱۳۹۶ فعالیت خود را آغاز کرد و هم‌اکنون (۲ آذر ۱۴۰۴ خورشیدی) ۲٬۲۵۰ نوشتار دارد. مقاله‌های این دانشنامه باید بی‌طرفانه و با استناد به منابع معتبر و بدون لحن تبلیغی و بدون پایمال کردن حق نشر دیگران باشند. مطالب ایرانپدیا همواره در حال تکمیل و بازتکمیل، ویرایش و بازویرایش است.
از میان خبرها
- قضائیه‌ی جمهوری اسلامی دو زندانی سیاسی مجاهد خلق به نام‌های بهروز احسانی اسلاملو و مهدی حسنی را در ۵مرداد ۱۴۰۴ اعدام کرد.
- ۲۳مرداد ۱۴۰۴، درگذشت محسن عضدانلو، برادر بزرگ مریم رجوی و عضو شورای ملی مقاومت ایران در کلن آلمان
- سه کشور اروپایی نامه‌ی فعال کردن مکانیزم ماشه را به شورای امنیت ملل متحد تحویل دادند.
- ۱۱شهریور ۱۴۰۴ (۲سپتامبر ۲۰۲۵)، ارسال نامه مشترک ۱۰۲ برنده جایزه نوبل به دبیرکل سازمان ملل متحد
- برگزاری تظاهرات ایران در بروکسل ۱۴۰۴
- معرفی کتاب ایران در شرف دگرگونی: نقش اجتماعی زنان و تجربیات شخصی من، نوشته پروفسور ریتا زوسموت
- معرفی کتاب جنایات رضاشاه به روایت تاریخ از انتشارات سازمان مجاهدین خلق ایران
- پیام ۲۷آبان ۱۴۰۴ مسعود رجوی در صفحه‌ی پیام‌های مسعود رجوی
- تصویب هفتاد‌ودومین قطعنامه سازمان ملل متحد به‌خاطر نقض وخیم حقوق‌بشر در جمهوری اسلامی
- ۲۹آبان ۱۴۰۴، شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه علیه برنامه هسته‌ای ایران را تصویب کرد.
موضوعات اصلی- ۱ انقلاب دموکراتیک ایران
۱.۱ وقایع
· اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران · جمعه خونین زاهدان · خیزش ایذه · ادامه...
۱.۲ جستارهای وابسته
· کوکتل مولوتف · ادامه...
۱.۳ اسامی و عکس جانباختگان
· جانباختگان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ·
۱.۴ جانباختگان
· مهسا امینی · نیکا شاکرمی · سیاوش محمودی · مونا نقیب · غزاله چلاوی · کومار درافتاده · عرفان زمانی · کیان پیرفلک · آرنیکا قائم‌مقامی · علی عراقی · حنانه کیاکجوری · سارینا اسماعیل‌زاده · ادامه...
۱.۵ اعدام‌شدگان
قاسم آبسته · ایوب کریمی · محمد قبادلو · محمدمهدی کرمی · محسن شکاری · مجیدرضا رهنورد · مجاهد کورکور · ادامه...
- ۲ افراد
۲.۱ زنان
· زنان پیشگام در قیام‌های ایران · زنان در نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران · ادامه...
۲.۲ قربانیان آپارتایدٰ
· فاطمه سلطانی ·
۲.۳ هنرمندان
· مرضیه · مرتضی حنانه · حبیب‌الله بدیعی · حبیب خبیری · آندرانیک آساطوریان · مرجان · محمد شمس · حمیدرضا طاهرزاده · ناهید همت‌آبادی · منصور قدرخواه · عماد رام · فریدون ژورک · پرویز یاحقی · امیر آرام · منوچهر طاهرزاده · فرهاد مهراد · محمدرضا شجریان · غلامحسین بنان · بیژن مفید · ادامه...
۲.۴ ورزشکاران
· پوریای ولی · غلامرضا تختی · حبیب خبیری · هوشنگ منتظرالظهور · محمدقربانی · مسلم اسکندر فیلابی · حسن نایب‌آقا · فروزان عبدی · سید محمد خادم حقیقت · ناصر حجازی · ادامه...
۲.۵ نویسندگان و شاعران
۲.۵.۱ نویسندگان و شاعران ایرانی
· منوچهر هزارخانی · سیمین بهبهانی · محمد فرخی یزدی · میرزاده عشقی · رحمان کریمی · غزاله علیزاده · فریدون مشیری · نیما یوشیج · صادق چوبک · صادق هدایت · حافظ · مولوی · غلامحسین ساعدی · جلال آل‌احمد · شیرکو بیکس · احمد شاملو · فروغ فرخزاد · سهراب سپهری · حمید اسدیان · ادامه...
۲.۵.۲ نویسندگان و شاعران غیرایرانی
· برتولت برشت · پابلو نرودا · فدریکو گارسیا لورکا · رابیندرانات تاگور · ادامه...
۲.۶ فعالان سیاسی و اجتماعی
· فروغ تقی‌پور · گلرخ ایرایی · آرش صادقی · هاشم خواستار · ادامه...
۲.۷ سیاست‌مداران
۲.۸ مسئولان رژیم ایران
· روح‌الله خمینی · محسن رضایی · علی صیاد شیرازی · علی رازینی · مجتبی خامنه‌ای · محمدتقی مصباح یزدی · سید محمد خاتمی · محمود احمدی‌نژاد · حسینعلی نیری · ابراهیم رئیسی · حسن روحانی · اسدالله لاجوردی · مصطفی پورمحمدی · مرتضی اشراقی · علی لاریجانی · اکبر هاشمی رفسنجانی · صادق خلخالی · حسین موسوی تبریزی · سعید امامی · حسین طائب · سعید جلیلی · ادامه...
۲.۹ انقلابیون
· محمدعلی جابرزاده · رضا رضایی · فاطمه امینی · امیرپرویز پویان · مسعود رجوی · مریم رجوی · آذر رضایی · اشرف ربیعی · موسی خیابانی · مجید شریف واقفی · امیرپرویز پویان · خسرو گلسرخی · میرزا کوچک خان جنگلی · علی‌اکبر صفایی فراهانی · شکرالله پاکنژاد · محمد حنیف‌نژاد · سعید محسن · علی اصغر بدیع زادگان · زهرا مریخی · حمید اشرف · کرامت‌الله دانشیان · ادامه...
۲.۱۰ فیلسوفان و دانشمندان
· علی شریعتی · احمد تفضلی · هانا آرنت · آنتونیو گرامشی · ادامه...
۲.۱۱ روحانیون
· سید محمود طالقانی · حبیب‌الله آشوری · عبدالغفار نقشبندی · حسن لاهوتی اشکوری · ادامه...
۲.۱۲ شخصیت‌های خارجی
· اریک داوید · آبه پیر · آلخو ویدال کوادراس · هانری لکلرک · ناپلئون بناپارت · سون یات سن · مارتین لوتر کینگ جونیور · جاوید رحمان · سید احمد غزالی · یاسر عرفات · ژاندارک · پاتریس لومومبا · نلسون ماندلا · آبراهام لینکلن · ادامه...
۲.۱۳ شناخته شدگان
· دلارا دارابی · حمیدالله اربابی · حمیدرضا درخشنده · مسیح علی‌نژاد · روح‌الله زم · عبدالمالک ریگی · یاسر شه‌بخش · محمدجواد وفایی ثانی · ادامه...
۲.۱۴ تاریخی
· یپرم خان · کیخسرو · امیرکبیر · محمدتقی پسیان · یعقوب لیث · رئیس‌علی دلواری · هوارد باسکرویل · قاضی محمد · ادامه...
۲.۱۵ جان باختگان تظاهرات
· نیکتا اسفندانی · سارو قهرمانی · فرشته علیزاده · فرزاد انصاری‌فر · پویا بختیاری · پژمان قلی‌پور · رضا معظمی گودرزی · مینا شیخی · علیرضا انجوی · صانع ژاله · سجاد رضایی · ادامه...
- ۳ تاریخ
۳.۱ انقلاب‌های جهان
· انقلاب ضد سلطنتی ایران · انقلاب ویتنام · انقلاب کوبا · انقلاب شوروی · انقلاب کبیر فرانسه · ادامه...
۳.۲ دوران پهلوی و اواخر قاجاریه
· اشغال ایران در جنگ جهانی اول · قرارداد ۱۹۱۹ · کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹ · نهضت جنگل · جمهوری گیلان · تظاهرات ۱۷ شهریور · ادامه...
۳.۳ دوران جمهوری اسلامی
· رژیم ولایت فقیه · سرکوب کردستان · گروگان گیری در سفارت آمریکا · انقلاب فرهنگی · جنگ ایران و عراق · مرکز اسلامی هامبورگ · ادامه...
۳.۴ پرسنل ارتش هوادار مجاهدین
· پرسنل ارتش هوادار مجاهدین · سرهنگ خلبان بهزاد معزی · ادامه...
۳.۵ اپوزیسیون ایران
· شورای ملی مقاومت ایران · پیام‌های مسعود رجوی · طرح شورای ملی مقاومت درباره آزادی‌ها و حقوق زنان · طرح صلح شورای ملی مقاومت · میلیشیا · سازمان مجاهدین خلق ایران · طرح ده ماده‌ای مریم رجوی · عملیات جاری · کانون‌های شورشی · هژمونی زنان در سازمان مجاهدین خلق ایران · ادامه...
۳.۶ احزاب
· سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران · جبهه ملی ایران · حزب دموکرات کردستان (لاده‌ران) · پژاک · سازمان پیکار در راه آزادی طبقه کارگر · حزب کومله · ادامه...
- ۴ هنر و فرهنگ
۴.۱ فرهنگ ایران
· نوروز · چهارشنبه‌سوری · حاجی فیروز · شب یلدا · شیر و خورشید · سرود ملی ایران · ادامه...
- ۵ جغرافیا و محیط زیست
· آلودگی هوا در ایران · جنگل‌های ایران · سیل در ایران · ادامه...
۵.۱ سدها
۵.۲ آب‌ها
· بحران آب در ایران · زاینده‌رود · خلیج فارس · ادامه...
۵.۳ کوهستان‌ها، درّه‌ها و بیابان‌ها
۵.۴ انرژی در ایران
۵.۵ خاک
· آلودگی هوا در ایران · ادامه...
- ۶ ادبیات
۶.۱ اساطیر
۶.۲ سرگرمی و تفریحات
· ورزش در ایران · فوتبال در ایران · ادامه...
- ۷ معرفی کتاب
۷.۱ کتاب‌های مقاومت
· بنیانگذاران · زنان نیروی تغییر · قهرمانان در زنجیر · استراتژی قیام و سرنگونی · قتل‌عام و بازشناسی الیگارشی قدرت · ایران، بازی اتمی رژیم · ادامه...
- ۸ فلسفه
۸.۱ فلسفه و جامعه‌شناسی
· اپورتونیسم · پراگماتیسم · توتالیتاریسم دینی · سکولاریسم · بنیادگرایی اسلامی · جمهوری دموکراتیک · ادامه...
- ۹ جامعه و علوم اجتماعی
۹.۱ موضوعات اجتماعی
· بحران انرژی در ایران · فساد سیستماتیک در جمهوری اسلامی · انفجار مهیب بندرعباس · سرکوب در ایران · نقض حقوق بشر در ایران · بحران مشروعیت جمهوری اسلامی ایران · بحران برق در ایران · بحران مسکن در ایران · بحران سلامت و روان در ایران · ادامه...
۹.۲ سیاست و حکومت
· سپاه پاسداران انقلاب اسلامی · قانون اساسی جمهوری اسلامی · ارتش سایبری جمهوری اسلامی · عمق استراتژیک · دارایی‌های خامنه‌ای · برجام · قصاص در ایران · وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی · گشت ارشاد · دفاع مشروع · نوشیدن جام زهر · نیروی قدس سپاه پاسداران · ادامه...
۹.۳ حقوق
· حق تعیین سرنوشت · حقوق بین‌المللی بشردوستانه · اعلامیه جهانی حقوق بشر · آزادی بیان · سازمان ملل متحد · فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد · تمامیت ارضی · ادامه...
۹.۴ زندان‌ها
· زندان اوین · زندان قصر · زندان قزلحصار · زندان گوهردشت · زندان کهریزک · زندان دیزل‌آباد · زندان یونسکو · زندان قزل‌قلعه · زندان فشافویه · ادامه...
مطلب برگزیده
بحران آب در ایران، این روزها تبدیل به یکی از مسائل حیاتی روز جامعه شده است. ایران در دهه‌های اخیر با بحرانی آبی مواجه شده که ابعاد آن فراتر از یک چالش طبیعی است و به یک فاجعه انسانی، زیست‌محیطی و اقتصادی تبدیل شده است. سیاست‌های مخرب نظام جمهوری اسلامی، از جمله سدسازی بی‌رویه، غارت منابع آبی توسط نهادهایی مانند سپاه پاسداران، انتقال تبعیض‌آمیز آب بین مناطق، و بی‌توجهی عامدانه به هشدارهای علمی، کشور را به لبه پرتگاه رسانده است. گزارش‌های سایت‌های وابسته به جمهوری اسلامی از جمله سایت شبکه شرق، نشان می‌دهند که خشکسالی شدید در سال ۱۴۰۴ زندگی میلیون‌ها نفر را مختل کرده است. این بحران، که ریشه در فساد ساختاری و اولویت‌بندی سودجویی بر پایداری دارد، با سوءمدیریت رژیم ایران تشدید شده است؛ از غارت آب‌های زیرزمینی برای پروژه‌های وابستگان قدرت تا سرکوب اعتراضات مردمی در خوزستان و اصفهان، که به خشونت و خونریزی منجر شده است. آبان ۱۴۰۴، بحران بی‌آبی شش استان تهران، اصفهان، قم، کرمان، خراسان رضوی و زنجان را به شدت تهدید می‌کند. مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران، در هشدارهای اخیر خود تأکید کرده است: «اگر تا آذرماه باران نبارد، باید آب را در تهران جیره‌بندی کنیم و اگر باز هم نبارید، آبی نمی‌ماند و باید تهران را خالی کنیم.» این اظهارات با گزارش‌های کارشناسان همخوانی دارد؛ مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای تهران وضعیت را «بی‌سابقه» دانسته و داریوش مختاری، کارشناس منابع آب، پیش‌بینی کرده که بدون کنترل مصرف، تخلیه ناگهانی لااقل ۸۰ درصد تهران ضروری می‌شود.
یادکردها| << | آذر | >> | ||||
| ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
| ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ |
| ۸ | ۹ | ۱۰ | ۱۱ | ۱۲ | ۱۳ | ۱۴ |
| ۱۵ | ۱۶ | ۱۷ | ۱۸ | ۱۹ | ۲۰ | ۲۱ |
| ۲۲ | ۲۳ | ۲۴ | ۲۵ | ۲۶ | ۲۷ | ۲۸ |
| ۲۹ | ۳۰ | |||||
| ۱۴۰۴ خورشیدی | ||||||
- ۱ آذر ۱۳۷۷ - قتل داریوش فروهر و همسرش پروانه اسکندری، در خانه شخصی او، با ضربات چاقو
- ۲ آذر ۱۳۵۸ - تشکیل میلیشیای مجاهدین خلق ایران
- ۲ آذر۱۳۶۴ - درگذشت زنده‌ياد دكتر غلامحسین ساعدی، روشنفکر و نویسندهٔ ایرانی
- ۲ آذر ۱۳۶۰ - تیرباران حمیرا اشراق
- ۳ آذر ۱۳۶۷ - قتل دکتر کاظم سامی کرمانی نخستین وزیر بهداری پس از انقلاب ضدسلطنتی
- ۷ آذر ۱۳۷۷ - در گذشت حمید مصدق شاعر معاصر و وكيل ايرانی
- ۸ آذر ۱۳۶۰ - تیرباران میلیشیای مجاهد داريوش سلحشور توسط نظام جمهوری اسلامی ایران.
- ۹ آذر ۱۳۸۶ - خروج نام سازمان مجاهدین خلق ایران از لیست تروریستی انگلستان
- ۹ آذر ۱۳۹۶ - درگذشت طاهر احمدزاده پدر فداییان شهید مسعود احمدزاده و مجید احمدزاده
- ۱۰ آذر ۱۳۱۶ - قتل سید حسن مدرس، روحانی و نمایندهٔ مجلس شورای ملی، به دستور رضاخان
- ۱۰ آذر ۱۳۹۴ - درگذشت منصور قدرخواه هنرمند عضو شورای ملی مقاومت ایران
- ۱۱ آذر۱۳۰۰ - شهادت میرزا کوچک‌خان جنگلی، مبارز انقلاب مشروطه و سردار جنبش جنگل
- ۱۴ آذر ۱۳۸۲ - درگذشت منوچهر طاهرزاده خواننده، آهنگساز، نوازنده ویلون و سه‌تار اهل کرمانشاه
- ۱۴ آذر ۱۳۹۲ - درگذشت نلسون ماندلا رهبر کنگره ملی آفریقا و نخستین رئیس جمهور آفریقای جنوبی
- ۱۵ آذر ۱۳۸۲ - درگذشت خلیل‌الله رضایی پدر رضایی‌ها(خانواده‌ی مشهور و مبارز)
- ۱۶ آذر روز دانشجو در ایران
- ۱۶ آذر زادروز احمد تفضلی استاد دانشگاه تهران که توسط وزارت اطلاعات به قتل رسید
- ۱۶ آذر۱۳۷۲ - درگذشت جواد معروفی، آهنگساز، پیانیست و رهبر ارکستر ایرانی.
- ۱۸ آذر ۱۳۷۹ - درگذشت علیرضا شوریده، هنرمند مردمی و خواننده ترانهٔ مشهور میرزا کوچک خان.
- ۱۹ آذر۱۳۲۷ - تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر
- ۲۰ آذر۱۳۶۰ - شهادت گوهر ادب آواز
- ۲۱ آذر۱۳۰۴- زادروز احمد شاملو شاعر برجسته‌ی ایران
- ۱۴ دسامبر- درگذشت جورج واشنگتن یکی از رهبران انقلابی آمریکا و اولین رئیس جمهور این کشور
- ۲۶ آذر ۱۳۹۲ - پایان اعتصاب غذای ۱۰۸ روزه‌ی مجاهدین در کمپ لیبرتی و هشت کشور دیگر پس از حمله ۱۰ شهریور به قرارگاه اشرف
- ۱۷ دسامبر۱۸۳۰ - درگذشت سیمون بولیوار فرمانده انقلابی و سیاستمدار ونزوئلایی
- ۲۷ آذر۱۳۶۰ - تیرباران مادر آراسته قلی‌وند توسط اسدالله لاجوردی
- ۲۸ آذر۱۳۶۰- تیرباران شکرالله پاکنژاد توسط نظام جمهوری اسلامی
- ۲۸ آذر۱۳۹۷ - درگذشت مجاهد خلق محمد سیدی کاشانی از قدیمی‌ترین اعضای سازمان مجاهدین خلق
- ۲۹ آذر۱۳۷۹ - درگذشت محمود مهدوی (محمود قائم‌شهر)، از فرماندهان ارتش آزادی‌بحش ملی ایران
- ۲۹ آذر۱۳۳۶ - درگذشت ابوالحسن صبا، موسیقی‌دان، آهنگساز و نوازندهٔ شهیر ایرانی
- ۲۹ آذر ۱۳۸۸- درگذشت آیت‌الله حسینعلی منتظری، جانشین خمینی پس از انقلاب که به خاطر اعتراض به قتل عام ۶۷ در همان سال از مقام خود عزل شد
نوشتارهای جدید هفته
غلامحسین ساعدی، با نام مستعار گوهرمراد (زاده ۲۴ دی ماه ۱۳۱۴ - درگذشته در ۲ آذر ۱۳۶۴) رمان‌نویس، نمایش‌نامه‌نویس نامدار ایرانی بود. وی نویسنده داستان عزاداران بیل است که تبدیل به فیلمنامه «گاو» شد. فیلم سینمایی گاو از فیلم‌های موج نوی سینمای ایران به کارگردانی داریوش مهرجویی و با بازی علی نصیریان، عزت‌الله انتظامی، جمشید مشایخی و پرویز فنی‌زاده بر اساس همین داستان ساخته شد. غلامحسین ساعدی پزشک اعصاب و روان بود اما در زمینه نویسندگی بسیار پرکار بود و تا پایان عمر پنجاه ساله‌اش آثار زیادی از خود به جا گذاشت. غلامحسین ساعدی فعالیت ادبی خود را با روزنامه‌نگاری آغاز کرد و سپس پا به عرصه‌های دیگر گذاشت. او با نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد. این فعالیت‌ها منجر به دستگیری چند ماهه‌ی او بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ شد. او یک‌بار دیگر در سال ۱۳۵۳ دستگیر و به مدت یک سال در زندان‌های ساواک زندانی و شکنجه شد.
غلامحسین ساعدی پس از انقلاب ضدسلطنتی با سرکوب هنرمندان و دگراندیشان از ایران خارج شد و مواضع تندی نسبت به جمهوری اسلامی اتخاذ کرد. او در یکی از مقالات خود نوشت:
«شرف کفتار بر رژیم خمینی در این است که او به مرده‌خواری قناعت می‌کند، ولی این یک، نه تنها به تناول زنده‌ها و مرده‌ها مشغول است که نفس زندگی را می‌خواهد نابود کند، شرف و حیثیت و فرهنگ انسانی را می‌خواهد به خاک بسپارد»
غلامحسین ساعدی همچنین به همه هنرمندانی که حاضر به همکاری با این رژیم شدند حمله کرد. وی همچنین از شورای ملی مقاومت حمایت کرد و درکنار آنها قرار گرفت. او تا پایان عمر داستانها و نمایشنامه‌های زیادی نوشت که از جمله می‌توان به آثاری چون، عزاداران بیل، چوب به‌دست‌های ورزیل اشاره کرد. وی پس از انقلاب مقالات و آثار زیادی در اعتراض به سرکوب و اختناق در ایران نوشت که از جمله‌ی آنها «اتللو در سرزمین عجایب» است.
بیشتر بخوانید...
زهره بنی‌جمالی، (متولد سال ۱۳۳۶، اراک – درگذشته ۲۹ آبان ۱۴۰۴، آلبانی) از کادرهای قدیمی و عضو شورای مرکزی سازمان مجاهدین خلق ایران بود. او هنگامی که دانشجوی رشته پزشکی در دانشگاه ملی تهران بود به سازمان مجاهدین پیوست. زهره بنی‌جمالی در قیام‌های انقلاب ضدسلطنتی شرکت داشت و پس از پیروزی انقلاب به طور حرفه‌ای به فعالیت‌های خود در سازمان مجاهدی ادامه داد. با آغاز مبارزه مسلحانه در ۳۰ خرداد ۱۳۶۰، وظایف گوناگونی را در پایگاه‌های عملیاتی مجاهدین انجام داد. زهره بنی‌جمالی در تابستان ۱۳۶۱، به خارج کشور منتقل شد و تا سال ۱۳۶۵، مسئولیت تشکیلات سازمان مجاهدین خلق را در کشورهای مختلف از جمله ایتالیا، انگلستان، فرانسه و اسکاندیناوی عهده‌دار شد. با تأسیس ارتش آزادیبخش ملی ایران در سال ۱۳۶۵، زهره بنی‌جمالی به ارتش آزادیبخش منتقل شد و مدیریت‌های مختلف از جمله اداره‌ی آموزشگاه‌ها را به عهده گرفت. زهره بنی‌جمالی در دهه‌های گذشته به هزاران بیمار و مجروح در سخت‌ترین شرایط رسیدگی‌های پزشکی انجام داد. او در حملات موشکی و محاصره‌ی شدید کمپ لیبرتی، شب و روز مشغول رسیدگی به دیگران بود و بر اثر کثرت کارها و فشارهای ناشی از آن، دچار عارضه‌های قلبی و ریوی شد. زهره بنی‌جمالی عضو شورای مرکزی سازمان مجاهدین خلق ایران و از اعضای اولیه شورای رهبری مجاهدین بود که سرانجام پس از ۵۰ سال مبارزه حرفه‌ای با دیکتاتوری‌های شاه و جمهوری اسلامی، در اثر نارسایی قلبی و عوارض ریوی در ۲۹ آبان‌ماه ۱۴۰۴، در آلبانی درگذشت. خانم مریم رجوی رئیس‌جمهور برگزیده شورای ملی مقاومت ایران، با تسلیت به شورای مرکزی و مسئول اول مجاهدین و عموم مجاهدان اشرفی، به‌خاطر درگذشت زهره بنی جمالی، او را الگوی مسئولیت‌پذیری و صدق و فدا و شاخص درخشانی از زنان پیشتاز و راهگشای مجاهد خلق توصیف کرد.
داریوش فروهر، (متولد ۷ دی ١٣٠٧ اصفهان- به قتل رسیده ۱ آذر ۱۳۷۷) در یک خانواده مسلمان در اصفهان به دنیا آمد. او از ١٥ سالگی و پس از آشنایی با مصدق، فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد. داریوش فروهر پیش از انقلاب بیش از ده بار بازداشت و زندانی شد. داریوش فروهر در آذرماه ١٣٢٧ و در سن ٢٠ سالگی به عضویت گروه "مکتب " درآمد که هسته مرکزی یک گروه سیاسی ملت‌گرا بود. گروه مکتب سه سال بعد در یکم آبان ماه ١٣٣٠ تبدیل به "حزب ملت ایران" شد و داریوش فروهر به عضویت در کمیته موقت رهبری این حزب درآمد. او در روز ۱۷ دی ماه همان سال در سن ٢٣ سالگی به دبیری حزب ملت ایران انتخاب شد و به واسطه فعالیت‌های سیاسی‌اش پس از کودتای ٢٨ مرداد ۱۳۳۲، برای دستگیری زنده و یا تحویل مرده‌اش جایزه تعیین شد. در سال ١٣٣٩ و با تشکیل جبهه ملی دوم، داریوش فروهر اگرچه در زندان بود اما به عضویت در شورای مرکزی این جبهه انتخاب شد. فروهر در نهم آبان ١٣٥٧ و پس از آزادی آیت‌الله طالقانی از زندان، از مردم خواست تا دستور حکومت نظامی را بشکنند. داریوش در آبان ماه ١٣٥٧ به عنوان سخنگوی جبهه ملی ایران انتخاب شد.
داریوش فروهر در ٢٦ دیماه ١٣٥٧ و همزمان با فرار محمدرضا شاه از ایران، برای ملاقات با خمینی عازم پاریس شد و ١٦ روز بعد همراه خمینی به کشور بازگشت. او بلافاصله پس از انقلاب ضدسلطنتی، در ٢٤ بهمن ١٣٥٧ درکابینه دولت موقت به ریاست مهدی بازرگان شرکت کرد و به عنوان "وزیرکار" مشغول به کار شد. او حقوقی بابت شغل وزارت دریافت نکرد و با استعفای دولت موقت نیز از فعالیت‌های اجرایی فاصله گرفت. داریوش فروهر همزمان با آغاز پاییز سال ٦٠ به زندان رفت و به مدت پنج ماه در زندان به سر برد. داریوش فروهر و همسرش پروانه اسکندری پس از نیمه‌شب ٣٠ آبان ماه ١٣٧٧ توسط ماموران وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی در منزل شخصی خود در تهران خیابان سعدی، خیابان هدایت، کوچه مرادزاده، پلاک ۱۸ با ضربات چاقو به قتل رسیدند. علیرغم وصیت داریوش فروهر برای دفن در کنار شهدای سی‌ام تیر ۱۳۳۱ وی را در قطعه ۸۹ ردیف ۱۸ شماره ۵ قبرستان بهشت زهرای تهران دفن کردند.
نگاره برگزیده روز
کتاب برکزیده
کتاب «قتل‌عام و بازشناسی الیگارشی قدرت»، نوشته احسان امین‌الرعایا، اثری است که در تاریخ ۶ مرداد ۱۳۹۷ (۲۸ جولای ۲۰۱۸) توسط بنیاد رضایی‌ها منتشر شده است. این کتاب به بررسی قتل‌عام زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ می‌پردازد و آن را از منظر ارتباطش با تحولات و دینامیک‌های حوزه سیاست در جمهوری اسلامی ایران تحلیل می‌کند. رویکرد اصلی کتاب بر این فرض استوار است که نقش این واقعه در تثبیت و بازشناسی «ولایت فقیه» و الیگارشی حاکم، موضوع محوری بخش مهمی از این نوشته است. کتاب، با نگاهی تحلیلی، پیامدهای این واقعه تاریخی را بر ساختار قدرت و سلسله‌مراتب سیاسی در ایران مورد کندوکاو قرار می‌دهد.
نویسنده کتاب تأکید می‌کند که قتل‌عام ۱۳۶۷ «نه واقعه‌ای سپری شده و فرو نهاده در بایگانی تاریخ است؛ نه امری تقلیل‌یافته در دایره بسته حقوق بشر». بلکه او این واقعه را «فراتر از آن، امری در قلمرو مقاومت و آزادی» می‌داند. از دیدگاه کتاب، هر گامی در این مسیر، از «جمع‌آوری اطلاعات و جزئیات درباره سربداران سال ۶۷» تا «افشای موقعیت و هویت جلادان»، همگی «اجزای مبارزه‌ای است برای به زیر کشیدن ولایت فقیه». این بخش، رویکرد فعالانه کتاب را نسبت به موضوع نشان می‌دهد که فراتر از یک تحلیل تاریخی صرف، به دنبال تأثیرگذاری بر روند مبارزه سیاسی کنونی است. بیشتر بخوانید...